1 - CÁCH SỐNG MỚI -

           (đã sửa ngày 5.5.2012)

(Chú thích:
-        ‘Lương tâm A₁’, hay ‘tâm A₁’, nôm na là “lương tâm đã học thuyết hoá”. Với ý nghĩa, từ đây đủ để lý giải thành công mọi hiện tượng sinh tồn loài người, một cách khách quan và khoa học. – Vì A₁ là khởi nguồn của chân lý, là trung tâm cuối cùng điều hành sự sống, là QLTN của xã hội loài người.
-        ‘Lương tâm A₁’ là phương tiện định hướng quan hệ con người hợp tình hợp lý hợp logic khoa học, trên mọi mặt đời sống. Mà nếu công khai ra ai cũng có thể công nhận là đúng là tốt, là có lợi nhất cho cá nhân và xã hội – không phân biệt họ thuộc đối tượng nào trình độ sống ra sao, miễn là sau khi đã được nghe những lý giải phù hợp khả năng.)

PHẦN I

NHẬP ĐỀ MỘT :     THỜI GIAN

… …Trên Có “Trời” … … Dưới Có “Đất” … …

… … Ngược … Thời gian  … …  

… “Trống không” …   …  “Tất cả” …

 … “Sự Chuyển động” …    …  “Một Khái niệm” …  

        …   “Không Thời Gian”  …     … “Sự Tồn tại” …

… … … ““ …     

               
       

        …  “Cõi vô hạn” … “Cõi hữu hạn” …            

        … “Thời gian”  …  “Không gian” …

         …  “Tinh thần” …  “Vật chất” …      

         … “Vô thức”  …  “Ý thức” …

         …   “Cảm”   …     “Ý”   …

          …  “Động”   …    “Tĩnh”    …

         … "Dương"   …  "Âm"   …

          …  …    

      

            … “Qui luật”  …  “Tự phát” …

          … “Phát triển”  …  “Suy thoái”  …                

          … “Nội dung”  …  “Hình thức”  …

          … “Bản chất”  …  “Hiện tượng”  …

         …  “Nguyên nhân” … “Kết quả” … 

          …  “Khả năng”  …  “Thực tiễn”  …

          …  “Giá trị”     …    “Tồn tại”   …

          …  “Giống cái”  …  “Giống đực”  …   

          …  “Đông y”      …   “Tây y”  …

          … “Sự sống”    …    “Cái chết”  …

          … v.v… …

          

… “Hạnh phúc tinh thần” … “Hạnh phúc vật chất” …

… “Cái tâm nghĩa tình ”  …  “Quyền tiền danh lợi”   …

        … “Sự bình yên”      …     “Sự bất an”   …

        … “Tính thiện”      …     “Tính ác”   …

       …  “Sự giác ngộ”      …     “Sự mù quáng”   …  

        …  “Hoà bình”      …      “Chiến tranh”   …  

        …  “Người tốt”      …      “Người xấu”   … 

        …  “Sung sướng”    …     “Đau khổ”   … 
        …  “'Tu tâm'”       …        “'Kẻ mạnh'”   …

”” …  …  …
 

       … “Thời gian -  Vận động -  Vĩnh cữu”  … …

         … “Không gian - Vũ trụ - Vô cùng”        … …     

… “Không Thời gian – Tồn tại – TƯ DUY” … …                                                           

… … …

… “Ngôi sao”, “Dãy Ngân hà”, “Đĩa Vũ tru”, “Lỗ đen”, “Sao chổi”, “Hành tinh”, “Phân tử”, “Nguyên tử”, “Hạt cơ bản”, “quark”, v.v… … …  “Hệ Mặt trời”, “Trái đất”, “Mặt trăng”, “Vạn vật”, “Loài người”, “Cá nhân”, “Ý tưởng”, v.v …

… “Trái đất” -“Vạn vật” :

 - “Biển”, “Núi”, “Sông”, “Rừng”, “Thực vật”, “Động vật”, “Sinh vật Đơn bào” “Sinh vật Đa bào”, “Hiện tượng Chuyển hóa Thấp Cao”, “Không Có”, “Xấu Đẹp”, “Tiêu cực Tích cực”, “Bất ổn Bình ổn”, “Thụ động Năng động”, “Lạc hậu Phát triển”, “Phát triển Suy thoái”, “Mong manh Bền vững”, “Bền vững Tiêu vong”, “Chu kỳ Vô định”, v.v …

-        “Tồn tại - Giá trị”,

-        “Vật chất (Tồn tại - Cụ thể – Hữu hình) - Tinh thần (Vận động - Trừu tượng – Vô hình)”.

- “Tồn tại Để Vận động”, “Vận động Để Tồn tại”.

- “Tồn tại Giải thích Vận động” , “Vận động Giải thích Tồn tại” .

-        “Giá trị Vật chất Là Tinh thần” , “Giá trị Tinh thần Là Vật chất”.

-        “Vật chất Quyết định Tinh thần”, “Tinh thần Quyết định Vật chất”.

-        “Ý thức”, “Hình thức – Vật chất, Của Nội dung - Tinh thần”.

-        “Vô thức”, “Nội dung - Tinh thần, Của Hình thức – Vật chất”.

- “Khám phá Ý thức” là “Khám phá Tinh thần, Khám phá Giá trị Nhân cách, Khám phá Bản chất Con người”.

Đặc điểm của “Ý thức” là “Phát triển” từ “Thấp đến Cao”, “Đơn giản đến Phức tạp”, “Nong đến Sâu”, “Dễ đến Khó”. “Số lượng đến Chất lượng”, “Hình thức đến Nội dung”, “Hiện tượng đến Bản chất”, “Cấu trúc Vật thể đến Kỹ năng Tồn tại”, “Vật thể đến Phi Vật thể”, “Hữu hình đến Vô hình”, “Vật chất đến Tinh thần”, v.v ... và “Truyền” từ “Người Sang Người”.

-        “Trong Ý thức Có Cảm giác”, “Trong Cảm giác Có Ý thức”.

-        “Ý thức Là Động lực Của Cảm giác”, “Cảm giác Là Động lực Của Ý thức”.

-        “Nếu Ý thức Mang Tính Vật chất”, “Cảm giác Mang Tính Tinh thần”.

-        “Hay Ý thức Thuộc Vật chất”, “Vô thức Thuộc Tinh thần”.

-        “Cảm Đại diện Cho Thế giới Vô thức (Trừu tượng) Trươc Ý thức”, “Ý thức Đại diện Cho Thế giới Tồn tại (Hữu hình) Trước Vô thức”.

-        “V.v … …”.

“Biện chứng luận”, một phương pháp luận giúp tư duy lý giải các hiện tượng “động”  trong xã hội loài người. Nó phát triển dựa trên các cặp biện chứng luận lúc đầu đơn giản, sau tổng hợp thành nhiều cặp biện chứng phức tạp mang ý nghĩa rộng đa chiều đa lĩnh vực  chồng chéo nhiều tầng lớp lên nhau. Chúng tạo cho con người những cảm giác nhận thức ẩn hiện rõ mờ như dễ hiểu như khó hiểu nên không phải ai cũng đủ khả năng lý giải tận cùng nguyên nhân của mọi hiện tượng về tư duy con người và xã hội.

Chỉ khi ý thức có một định hướng tư duy hợp lý nào đó, thì khả năng lý giải trên nhiều hi vọng khả thi.

Lý giải để “Hiểu”  để “Nhận thức” thế giới xung quanh.

“Sự Sống, Sự Phát triển, Hạnh phúc, sự Bình an, v.v …” là những tiêu điểm của lý giải.

Tất cả vì một lợi ích … “Hòa bình  Hạnh phúc Phát triển Thịnh vượng Cho Loài người”.

“Loài người” ... …

“Đỉnh Cao Tồn tại” … … “Đỉnh Cao Giá trị” … … … … “Đỉnh cao Hư hỏng” … !

- “Tự nhiên”… … “Không Loài người” … … “Thế giới Vô nghĩa” …  “(!?)”

- “Loài người” …   … “Thế gian Dậy sóng” …  “!”

… “Để Làm Gì”   … …   “Không Ai Biết”   …  … “Mãi mãi Không Thể Biết” … …

… “Bởi Quyền Của Tự nhiên” … … 

… “ … Song Nó Lại Là Cứu cánh Bình yên Tuyệt đối Cho Ý thức Loài người Trên Thế gian Này ! …” …

“Sự sống,”

“Thiếu Chân lý”

“Lạc lối!”

… “Nhơn Chi Sơ” … … “Có Ý thức” …

Nhưng … “Ý thức, Con dao Hai lưỡi”, “Tiêu cực” “Tích cực”,  “Dại dột” “Thông minh”, “Bất ổn” “Bình an” , “Bất nhân”  “Lương tâm”, “Xấu” “Tốt”, “Ác” “Thiện”, “Lạc lối” “Niềm tin”, “Gian dối” “Ngay thật”, “Che giấu” “Công khai”, “Xảo quyệt” “Thẳng thắng”, “Hận thù” “Thận thiện”,  v.v …

… “Loài người”, … “Tinh hoa Vật chất Tinh thần” … “Song Đang “SAY”” … “Lạc Lối” …  “Trong Quá trình Tiến hóa” … “Vì Thiếu Niềm tin Chân lý” …  “!?”

… “Tại sao ?” …

… “Lối Thoát ?” …

… “ Lời giải …” …

“Chân lý Và Hạnh phúc” … “Cứu cánh Của Sự sống” …

“Có Chân lý Ắt Có Hạnh phúc, có Hạnh phúc Ắt Có Chân lý” …

 “Tìm ra Chân lý Sẽ Tìm ra Lối Thoát Khỏi Cơn mê …” …

“Lịch sử  …” …

“Muốn Giải đáp” …  “Ta Hãy Quan sát Sự sống” …  “Một cách Đơn giản” … “Nó Bắt đầu” … “Từ Ý thức” …

“Cảnh giác” … “Ý thức” … “Tội đồ Giấu Mặt” … “Khi Nó Che Mất Ánh sáng Chân lý ”…

“Ý thức”, “Một Ưu thế Đặc trưng” … … “Một Sai lầm Đặc trưng” …

… “Ý thức cộng Quyền lực Tuyệt đối” … “Thảm họa Khó Tránh” … “!!!”

“Bởi Thế gian Không Do Loài người Tạo ra” … “Nên Ý thức Cũng Không Hoàn toàn Thuộc Con người” … “Nó thuộc Mọi người Kiểm soát Và Cùng Chịu Trách nhiệm Hành động”! …

“Vì Vậy Khi” …“Ý thức Mắc Sai lầm” … “Quyền lực Tự nhiên Sẽ Lên Tiếng” … “Thảm họa Trừng phạt Xảy Đến” … “!!”

“Ai Hơn Ai” … “Ai Thiệt Hơn Ai” … “ ??!!”

“Kim chỉ nam Sự sống Tốt nhất” ... “Loài người Chung sức Đoàn kết Trước Quyền lực Tự nhiên Để Khám phá Chân lý” …

 “Sai Một Li Đi Một Dặm” …

… “Li nào Sai” … “Ai Sai ”  … “Ai Phải Chịu Trách nhiệm Chính” … “?”

… “Chứng minh  … Có Đúng Mới Có Sai …” ...

                                                     

Do “Tự tôn” …  … “Con người Tin rằng” … …

… “Khoa học Vật chất” … “Quyền lực” … “Vũ khí” …  “Bộ máy Quản lý” … “Sự Lừa dối” …  “Mưu kế” …   “Sự Vô tâm” … v.v …

… “ Có Thể Điều khiển Thế gian Theo Ý thức Chủ quan” … …

… “… Dù  …  Gương Thất bại Không Thiếu …” … 

… “Suy Ra” … “Sự Sai lầm Lớn nhất Của Loài người Nếu Có” … “Là Sự Ngộ nhận Giữa” … “Quyền lực Con người” …  “Với” … “Quyền lực Tự nhiên” ….

 

“Có Hay Không Quyền lực Tự nhiên” ?

        - “Qui luật Tự nhiên ?”     

        - “Không Sai” !

Vì

“Có Qui luật Tự nhiên”  “Có Trật tự Vận động” 

“Có Trật tự Vận động” “Có Thế gian Tồn tại”

“Có Thế gian Tồn tại” “Có Cá thể”

“Có Cá thể” “Có Cái Tôi”

“Có Cái Tôi” “Có … Sự sống Thế gian … !”.

 “Mọi Tồn tại Muốn Là Chính Mình”

“Cần Phải Có Qui luật Tự nhiên Vạch đường Dẫn Lối”

“LOÀI NGƯỜI KHÔNG KHÁC”.

 “… Nhưng Phải Chứng minh  … !”

“ Thế nào Là Qui luật Tự nhiên Giành Cho Loài người” …

“Loài người “Phát minh” Ra” … “KHOA HỌC VẬT CHẤT” … “Thiếu” … “KHOA HỌC TINH THẦN” … “Là Thiếu Một Phương tiện Chứng minh … ” …

… “Bệnh Ác Vô cảm Vô Trách nhiệm … Bệnh Chiến tranh, Quyền lực, Độc tài, Tham vọng, v.v … … Là Những Hệ quả Của Sự Thiếu hụt Đó … ” …

 “Có Khoa học Tinh thần, Khả năng Chứng minh Sự sống Sẽ Mạch lạc Hơn” ...

“Có Khoa học Tinh thần, Tư duy Hóa Thiện Và Thông tuệ” …

 “Khoa học Vật chất Đơn thuần,  Quan hệ Con người Thành Thảm họa” …

“Kết hợp Khoa học Tinh thần, Sự sống Sẽ Hợp lý Như Đất Cần Có Trời” ...

“Ý thức Giá trị Tinh Thần Không Mới, Song Nó Mới Nếu Đạt Tầm Khoa học hoá” …

 “Phải chăng Điều kiện Nâng Tầm Khoa học Cho Tinh thần Đã Hội Đủ ?” …

… “Muốn Nâng Tầm Khoa học …

-        Chắc chắn Không Phải Do Tự Phong …

-        Cũng Không Do Quyền lực Quyết định …”

… “Mà Do Loài người Thừa nhận Mọi Nơi Mọi Lục … ” …

NHẬP ĐỀ HAI :    KHÔNG GIAN

… nguyên lý tự nhiên … mọi tồn tại ứng với một qui luật tự nhiên (vận động) phù hợp. Xã hội loài người đến mỗi đời người cũng là một trong số những tồn tại tự nhiên ấy.

Tuy nhiên làm sao biết qui luật tự nhiên nào dành cho loài người đến mỗi đời người ?

 Nghiệm từ thực tế cuộc sống ta cảm nhận, “ý thức” có nguồn gốc từ “tư duy vô thức” và “tư duy ý thức”. Cả hai tư duy này một phần do tự có, phần quan trọng khác do môi trường tác động nên.

Do vậy ý thức và vô thức có thể là đối tượng để qui luật tự nhiên dùng làm phương tiện tác động vào sự sống con người, nhằm đảm bảo tính trật tự của tự nhiên.

Suy ra qui luật tự nhiên có kỹ năng đứng trên “lý trí” con người. Hay loài người, sản phẩm của tự nhiên, có trí khôn sai khiến bởi tự nhiên ngay từ thuở “lập địa”.

Loài người khác với muôn loài, qui luật tự nhiên tác động vào loài người tất yếu cũng phải khác, hay khác rất nhiều. Suy ra phương thức ghiên cứu khám phá qui luật cho nó cũng phải thuộc loại có một không hai.

Sự khác thường ấy được qui đổi thành … một học thuyết.

Ví dụ loài người có “y thức” loài vật thì “không”. Do vậy với loài người, qui luật tự nhiên biết cách ẩn trong “ý thức” để sai khiến ý chí và trí tuệ con người phải chuyển động theo quỹ đạo (của tự nhiên). Nếu không qui luật tự nhiên sẽ biết cách, cũng thông qua “Ý thức - trí khôn – trí tuệ”, trừng phạt loài người.

Như thế nghiên cứu qui luật tự nhiên dành cho loài người, là nghiên cứu cái dốt ẩn sau  cái khôn của lý trí. Và con người cũng chỉ có thể thực hiện điều đó thông qua con đường ý thức, bởi ngoài ý thức ra khó có thể tìm ra một phương tiện sẵn có nào khác đủ hoàn hão hơn và sát thực hơn để trị liệu cho phạm trù trí tuệ (con người).

Đối với loài vật chỉ có bản năng, nên qui luật tự nhiên tác động bằng con đường duy nhất ấy.

Đối với loài người, ngoài bản năng còn có ý thức (quyền năng chủ quan thuộc phạm vi con người). Vì vậy đối với qui luật tự nhiên con người có thể phủ quyết bất kỳ nếu muốn.

Do thực tế qui luật tự nhiên dành cho loài người thường xuyên bị phủ quyết, nên cuối cùng hình dáng thực của qui luật luôn bị méo mó hư ảo, thành vô tình con người tự gây khó cho mình trong nghiên cứu nhận diện.

Nếu thực tế đúng như những gì chúng ta vừa nêu, thì “quan điểm sống” sẽ là đối tượng tiếp theo gây cản trở con người tìm ra qui luật tự nhiên. Vì trong “quan điểm sống” thông thường “tính chủ quan sai lầm” của con người chiếm phần quyết định cuối cùng (ngoại trừ trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học tự nhiên – vật chất, con người thoát được cạm bẫy chủ quan).

Nếu với muôn loài sự tuân thủ qui luật tự nhiên là một hiển nhiên tất yếu (thích thú), thì ngược lại với loài người điều ấy là cả một thách thức khó vượt qua, vì nhiều khi nó liên quan đến tính sinh tử của một lối sống đã nhập tâm.

Vấn đề có thể được hiều và giải thích như sau, nó bắt đầu từ thời tổ tiên loài người … kém ý thức mà ra. Vào các thời kỳ ban sơ ấy, “các trí tuệ mơ hồ” đã ngẫu nhiên tạo cho các thế hệ loài người sau những thói quen chủ quan phóng túng tình cờ trong tư duy, hơn là tính ý thức tự giác sống trong khuôn khổ qui định (khi các khuôn khổ hợp lý chưa được minh chứng  và hình thành). Điều ấy nếu được cộng thêm với tài năng - sự giàu sang - quyền lực, thì sự sai lầm chủ quan của con người trong lối sống càng được khoét rộng hơn và sâu hơn.

Lịch sử chứng minh rằng loài người chỉ chấp nhận sống trong khuôn khổ (tổ chức) khi bị bắt buộc bởi sự áp đặt của một quyền lực chủ quan nào đó. Và bao giờ các cơ chế tổ chức như thế đều ít nhiều không đúng hoặc sai so với chuẩn tự nhiên.

Vấn nạn trên hi vọng có thể thay đổi khi loài người tiến hóa theo thời gian. Khi ấy ý chí và trí tuệ con người phát triển đủ mạnh để đủ khả năng vượt qua những trở ngại do sai lầm chủ quan gây ra, và thay bằng một mô hình sống hợp tự nhiên hợp với lẽ phải hơn.

Khi điều kiện khả năng cho phép, một là, con người sẽ tiến hành chứng minh đâu là qui luật tự nhiên dành cho loài người và thế nào là sức mạnh của nó. Hai là, cần có quỹ thời gian để mọi người tái học tập rèn luyện kỹ năng ý thức sống tự giác trước qui luật tự nhiên. Ba là, hòan thiện lại mô hình tổ chức xã hội (khuôn khổ) để sao cho quyền năng của qui luật tự nhiên luôn là kim chỉ nam sống cho mọi người và cho xã hội.

Kinh nghiệm dân gian cho thấy nếu con người sống hòa hợp với qui luật tự nhiên (lẽ tự nhiên) thì “thiên thời địa lợi nhân hòa”, còn ngược lại là “gieo gió gặt bão”.

Giả thiết rằng nếu qui luật tự nhiên dành cho loài người đã được minh chứng thành công, việc tiếp là thực hiện bước hai như đã nêu trên. Ta gọi đây là giai đoạn xây dựng cách sống mới “Cách Sống Khách Quan” thay cho “Cách Sống Chủ Quan”.

“Cách Sống Khách Quan” nếu theo định nghĩa từ minh chứng, nó có giá trị ưu việt hơn “Cách Sống Chủ Quan”. Nó giúp loài người hiện thức hóa thành công những giá trị tinh thần kinh điển như “chân, thiện, mỹ, công bằng, ấm no, hạnh phúc, hòa bình v.v...” mà loài người đã mong ước từ lâu.

Giả thiết trên đúng hay sai chúng ta cần những chuổi lý giải hợp lý sau đấy để minh chứng...

Ngược dòng lịch sử ta suy luận. Cách sống loài người lúc đầu hiển nhiên chỉ là những phản xạ sinh tồn. Những phản xạ ấy mang nặng tính bản năng vô thức. Sau thời gian dài phát triển con người tiến lên có ý thức và hình thành các nhận thức. Nhận thức về sự sống, về thế giới xung quanh v.v… Thời gian đi qua, nhận thức con người tăng lên và tích lũy dần thành các kinh nghiệm sống. Những kinh nghiệm sống tăng dần và được truyền lại cho các thế hệ đời sau một cách ngẫu nhiên tự phát và kéo dài gần như vô tận.

Kinh nghiệm sống tăng đồng nghĩa mức sống con người cũng tăng. Mức sống tăng trí tuệ con người tăng theo. Sự gia tăng ấy đến một lúc (thời đại ngày nay) trí tuệ trở thành trọng tâm của phát triển.

Trí tuệ phát triển, nhận thức mở rộng, thì con người càng có nhu cầu khám phá tìm hiểu về thế giới xung quanh cũng như về sự sống chính mình, thế giới loài người. Tức là loài người giờ đã trở thành đối tượng để con người nghiên cứu chứng minh về thế nào là bản chất sinh tồn, và vì sao luôn xuất hiện những bất an những bi kịch đi kèm.

Tóm lược lại, ta thấy trí tuệ của loài người lúc đầu chỉ là các “vô thức bản năng” sau tiến lên thành “ý thức phát triển”. Có ý thức, loài người trở nên chủ động hơn trong ý chí và hành động có chủ đích của mình.

Song dù ý thức phát triển thế nào “nhu cầu sinh tồn bản năng” vẫn là kim chỉ nam cơ bản nhất để loài người định hướng thành hành vì và cách sống cơ bản của mình. Từ “nhu cầu sinh tồn bản năng” ấy con người phát triển lên thành “nhu cầu sinh tồn trí tuệ”.

Tất cả đều cần có “nhận thức” để đạt thành quả, cái sau cao hơn tốt hơn cái trước.

Để có nhận thức loài người cần phải có lao động chân tay đến trí óc, trên cơ sở của các tư duy lý luận. Tư duy lý luận phát triển tương ứng với nó là “trình độ sống” được xác lập. Tương ứng với trình độ sống là “cách sống”, và thường nó mang tính đại diện cho một cộng đồng một thời đại.

Nói một cách nôm na, “Cách sống nào thì quan điểm sống ấy” (về nhân sinh quan và thế giới quan).

Quan điểm sống là thành quả của quá trình con người “quan sát”, “cảm nhận”, “mong muốn”, “tìm hiểu”, “lý giải”, “thực hành”, “rút kinh nghiệm”, “sửa chữa”, “tranh luận”, “lý lẽ”, “tái nhận thức”, “tái điều chỉnh”, “tái rút kiểm nghiệm”, v.v … về nhận thức sự sống nói chung.

Nhận thức lúc đầu giản đơn sau phức tạp dần trên mọi vấn đề mọi lĩnh vực đời sống có thể. Nhìn chung loài người đã gặt hái rất nhiều thành quả trong quá trình tiến hóa. Song bên cạnh những “thành quả” là những “hậu quả” ngoài mong muốn như ta đã biết. Và ngày nay người ta hay gọi chúng là những cái ác, những sai lầm chủ quan đáng sợ. 

Khi quan điểm sống không ngừng được nâng cao, thì vấn đề nhận thức mang tính hệ thống luận được đặt ra, nếu nó thêm tính khoa học vào thì giá trị quan điểm sống ấy càng mang tính thực tiễn cao.

Cách sống ngày nay đã thay đổi nhiều so với thời tiền sử. Nhưng nếu ta quan sát tinh tường hơn sẽ thấy nó mới khác chủ yếu về bề nỗi hình thức (tính vật chất), còn bản chất bên trong gần như vẫn còn giữ nguyên tính hoang sơ tinh thần, cho dù mọi sự tiến bộ của loài người đến nay đều có dấu ấn của tinh thần trí tuệ phát triển.

Ví dụ, loài người đến nay chủ yếu vẫn thích cách sống của “kẻ mạnh” làm chủ đạo, cho dù trên lý thuyết nó là một sai lầm của phẩm chất tinh thần.

Đối với loài người mục đích lớn nhất là “sống để hạnh phúc”. Tức là sự sống cần có một mô hình cách sống sao cho có thể tạo ra thành quả hạnh phúc cho mọi người. Nếu mô hình cách sống ấy có thật, người ta tin rằng nó phải thuộc về cái “Thiện”, cái “Lẽ phải”, cái “Hợp tình Hợp lý Văn minh Tiến bộ”.

Ở góc độ chứng minh ta giả định rằng, cách sống “Kẻ mạnh” (vật chất – quyền lực) là sai trái, là ác, là chủ quan duy ý chí, là trái qui luật tự nhiên, nên sẽ bị diệt vong. Ngược lại, cách sống “Lẽ phải” (chân lý, lương tâm) là đúng đắn, là thiện, là khách quan trí tuệ, là hợp qui luật tự nhiên, nên sẽ phát triển trường tồn và độc tôn.

Nó đúng hay sai cần phải được chứng minh công khai, chứ không đơn giản chỉ bằng một phán quyết (của ai đó) là xong mọi việc.

Cách chứng minh hiệu quả nhất là ta giới thiệu một mô hình cách sống mới, mang tên “Lẽ phải”, để tiện việc đối chiếu so sánh minh chứng những hư hỏng trong các cách sống hiện thời, đồng thời chỉ ra cái mới thay thế cho nó.

Quan sát lịch sử loài người, ta thấy cách sống “Kẻ Mạnh” phần lớn chiếm ưu thế mặc dù lúc này lúc khác nó có thể bị suy yếu hay bị diệt trừ nhất thời, nhưng sau nó vẫn lại hồi sinh và sự hồi sinh ấy có khi còn mạnh hơn trước ...

Tuy nhiên bên cạnh lối sống “Kẻ Mạnh” là sự tồn tại những lối sống khác tuy chưa hoàn toàn “Lẽ phải” nhưng ít nhiều nó mang thuộc tính đó. Ví dụ lối sống “Tình người”, lối sống “Tín ngưỡng”, lối sống “Lương thiện”, v.v….

Những lối sống này có thể do chưa hội đủ điều kiện lý giải thấu đáo tính lẽ phải của nó, nên chưa đủ mạnh để “hạ thủ” lối sống của “Kẻ mạnh”. Song “Những lối sống khác” đã ít nhiều cho thấy, loài người từ lâu đã ý thức niềm tin về những giá trị sống khác cao quý hơn những gì “Kẻ Mạnh” đem lại.

Sự khác biệt khách quan trên là một phương thức hóa giải phần nào những sức ép bất lợi trong tâm lý gây ra bởi lối sống “Kẻ Mạnh”. Đồng thời nó cũng dự báo về một phạm trù giá trị sống khác trong tương lai, tốt đẹp hơn hiệu quả hơn sẽ xuất hiện.

Nhìn chung xã hội thời đại nào cũng có hai khuynh hướng cách sống cơ bản cùng tồn tại  trái chiều nhau và đấu tranh nhau. Cả hai xuất hiện một cách ngẫu nhiên tình cờ. Tuy nhiên dù không do ai muốn, nhưng trong thực tế nó được diễn giải thành bên ác bên thiện, người đúng người sai khá rõ ràng. Và tất cả được qui thành “có vai có trả”.

Vì trái chiều nhau nên phải triệt tiêu nhau, hậu quả là xảy ra những cuộc chiến nhiều đau thương giữa loài người với nhau, cá nhân với nội tâm, niềm tin với niềm tin, v.v… trong suốt chiều dài lịch sử tiến hóa. Những cuộc chiến ấy thường mang danh nghĩa, “thiện” chống “ác”, “đúng” chống “sai”, “tốt” chống “xấu”, “hợp lý” chống “vô  lý”  … “lề phải” chống “lề trái”, “khách quan” chống “chủ quan”, “lương tâm” chống “thất nhân tâm”, “tự nhiên” chống “trái tự nhiên”, “chân lý” chống “phi lý”, “tình thương” chống “hận thù”, v.v…

Trong tự nhiên qui định, mỗi vật thể chỉ tương ứng với một qui luật phát triển (tồn tại) mà thôi. Loài người cũng nằm trong số ấy. Nên khi có hai qui luật trái chiều cùng tồn tại, thì nhất định một trong hai phải bị loại trừ khỏi đời sống cộng đồng.

Nếu đúng như thế thì cách sống khách quan phải thay thế cách sống chủ quan, “Lẽ phải” của cái thiện phải thắng lẽ trái của “kẻ mạnh” do trái tự nhiên.

Tuy nhiên trong mỗi con người cụ thể do ngẫu nhiên môi trường tác động, bao giờ cũng có sự pha trộn của hai qui luật song hành trái chiều trên. Vì thế cuộc đấu tranh loại trừ một trong hai luôn là  một nan giải trong mọi người và trong mọi thời đại.

Muốn vượt qua giới hạn thách thức trên, vấn đề đòi hỏi con người phải nghiên cứu và xây dựng chính xác và cụ thể hơn nữa về thế nào là kỹ năng sống đúng (lẽ phải) và thế nào là kỹ năng sống sai (kẻ mạnh), để mỗi con người biết cách phân biệt ranh giới đúng sai, thiện ác đồng thời tự giác ra sức rèn luyện loại trừ.

Cuộc chiến cần bắt đầu từ mỗi cá nhân trước khi nói đến sự thành công trên phạm vi toàn xã hội, và rộng hơn là phạm vi thế giới.

Giờ đây vấn đề vô tình trở thành những bài toán cần được giải bao gồm như, “bản chất sự sống con người là gì?”,  “định nghĩa sự sống ?”, “khái niệm hạnh phúc đời người ra sao ?”, “giáo dục kỹ năng sống chuẩn thế nào ?”, v.v…

Trên đây thật sự là những bài toàn cơ bản nhất của sự sống mà loài người trước sau cũng phải trực diện giải quyết có căn cơ, no không thế bị né tránh mãi, nếu con người muốn  sự sống này trở nên thật sự hoàn thiện trong thực tế.

Khi những bế tắc trên còn chưa tìm ra đáp án thống nhất, được mọi người công nhận, thì mọi tuyên ngôn nếu có vẫn chỉ ở mức tương đối giá trị, thậm chí nó thành sai lầm trầm trọng nếu quá cường điệu để biến thành cực đoan.

Từ một hướng tìm tòi chọn lọc, con đường hóa giải những bế tắc trên dần được hé mở  như sau …

NHẬP ĐỀ BA :    THỰC TẠI

Mọi con người sinh ra đều sở hữu cho mình một lối sống, một cách sống.

Cách sống là một hiện tượng tự nhiên của mỗi đời người. Do nó tồn tại hiển nhiên, như  dạng một cá tính, nên con người thường tin rằng nó khó sửa nó bất di bất dịch với đời người. Buôn xuôi chấp nhận, lâu dần thành không quan tâm đến nó nữa. Cách sống vì thế khi này khi khác, nơi này nơi khác, người này người khác, xã hội này xã hội khác, v.v… thành bị xuống cấp (về đạo đức) một cách đáng lo ngại … và báo động.

“Một con sâu làm rầu nồi canh”. Vấn đề của mọi thời đại chính là vấn đề “con sâu”.

Ai cũng có thể là … con sâu, chỉ có điều sâu to hay sâu bé tí mà thôi. Tất cả tùy ở “cách sống” của con người quyết định.

Có người tin rằng do thần thánh, do kiếp trước, do quyền lực chưa được trang bị đủ, v.v… . Nay con người có thêm một cách tin khác giúp rộng đường hơn trong lựa chọn.

Viết bao nhiêu học thuyết, nghiên cứu bao nhiêu nguyên nhân, nhưng không làm chủ được cách sống thì không khéo … mọi sự sẽ “vũ y như cẫn” ...

- - “Điều chỉnh cách sống” ư, một công việc nan giải nhưng không phải không làm được nếu có quyết tâm và có phương pháp hợp lý. Tùy theo khả năng mỗi đời người đạt thành quả tương ứng, song nó là tiền đề cho các thế hệ sau với thành quả nhất định nhiều lần to lợi hơn … - -

Bởi cách sống là nền tảng có một không hai trong mỗi đời người. Nếu nó sai mọi cái sẽ sai, nó đúng tất cả sẽ đúng, khi đã đúng con người muốn sai cũng rất khó. Đó là tính ưu việt của lợi ích rèn luyện cách sống.

Cách Sống là một tồn tại đôc lập trước ý thức. Nó vận hành có nguyên tắc. Nguyên tắc ấy một phần do bản năng, một phần do hoàn cảnh tạo ra nó quyết định và một phần do ý chí cá nhân chịu trách nhiệm.

Từ thực tế cuộc sống cho ta giả định rằng, cách sống của con người lúc đầu do tự nhiên tạo tiền đề hình thành từ bản năng tự nhiên. Nhưng sau, nó lệ thuộc chủ yếu vào kết quả nhận thức của mỗi người để phát triển chặng đường tiếp theo, tạo thành cách sống hoàn chỉnh của cá nhân.

Như thế nhận thức đóng vai trò rất to lớn trong quá trình hình thành cách sống, thông qua lẽ sống, quan điểm sống mà mỗi con người chọn lựa trong quá trình sống dưới tác động của môi trường.

 Nó sẽ xấu nếu con người nhận thức kém hay sai, nó sẽ tốt nếu con người nhận thức đúng đắn hay chân lý.

Nếu nhận thức bị sai ngay từ đầu (lúc trẻ) và được lặp đi lặp lại nhiều lần thành nhập tâm lúc trưởng thành, thì con người sẽ có quan điểm sống sai một cách vô thức. Và nó giờ đây đã nằm ngoài tầm kiểm soát của ý thức (tức ý thức đang bị điều khiển bởi cách sống).

Khi lẽ sống sai lầm đã hình thành, sẽ lôi kéo tư duy con người trở thành nô lệ của nó, cuối cùng là các quyết định trong hành xử thuộc về nhân cách. Nó đã tạo thành quán tính sai lầm trong thói quen gắn liền với sự sống hơi thở và trái tim khi sự tồn tại chưa có một thay đổi quyết định.

Tóm lại cách sống là nguyên nhân gây nhiễu chức năng của trí tuệ, trung tâm chi phối mọi tư duy và hành động của con người cho dù ý thức tự chủ cá nhân vẫn còn đó.

Từ lời ăn tiếng nói đến hành động đến đạo đức phong tục tập quán, từ thói quen quan hệ đến các sinh hoạt, giải trí, vui chơi, đến việc làm, v.v… tất cả đều tiềm ẩn vì mục đích của lẽ sống hay Cách Sống đã vạch.

Trong cuộc sống các quán tính thói quen sẽ là động lực chính thúc đẩy con người tiến về phía mục đích của Cách Sống, mặc cho ý chí con người có muốn hay không. Vì sẽ rất khó để ý chí con người làm khác đi. Và con người tiến mãi như thế gần như bằng tất cả sự … mù quáng trước sự xơ cứng của lý trí mà thực tế vẫn không thể giải thích tại sao.

Quá trình sống như trên sẽ tạo nên “Qui luật Của Một Cách sống” hay “Qui luật Sống Cá nhân”. Cũng như thế chúng ta có “Qui luật Sống Xã hội” tương ứng với triết lý phát triển mà xã hội đó theo đuổi.

Mọi qui luật phát triển đều có thể đúng hay sai.

Nhưng do qui luật phát triển tự nhiên cho mỗi đối tượng tồn tại chỉ có một, và khi con người chưa có đủ ý thức phát hiện ra nó, thì chắc chăn sự vận hành của đối tượng ấy phải thuộc về Qui Luật Phát Triển Trái Tự nhiên tức đã mắc sai lầm trong vận hành.

Hay nếu nó có đúng thì cái đúng ấy không toàn diện, hoặc gần đúng, nên cuối cùng cộng chung lại ta nói nó đang sai về bản chất.

Như thế theo giả định,

SỰ SỐNG TRONG THẾ GIỚI CON NGƯỜI CHỦ YẾU DO QUI LUẬT CÁCH SỐNG QUYẾT ĐỊNH.

Chọn qui luật sống đúng, sự sống con người sẽ thuận lợi và hạnh phúc. Chọn hay không, vấn đề ở đây thuộc về niềm tin của mỗi người sau khi đã được giới thiệu một số lý giải như đã nêu trên. 

Như thế bài toán của sự sống loài người cuối cùng thuộc về đức tin. Con người cần được chứng minh để tạo niềm tin, thay gì dùng quyền lực để áp đặt niềm tin. Đó là sự khác biệt cơ bản giữa “Lẽ phải” và “Kẻ mạnh”.

Chọn lựa niềm tin sao mới gọi là đúng hay sao mới là sai, và thiên nhiên đã dành cho loài người quyền tự quyết định lấy. Đó là một ân huệ song nó cũng là một khó khăn không nhỏ,

Để sự chọn lựa trên được chắc đúng, nhất định con người sẽ phải dùng tất cả khả năng sẵn có của mình để khám phá qui luật tự nhiên là gì và sẽ ra sức chỉnh sữa lại quan điểm sống của mình nếu nhận thấy việc ấy là có ích.

Qui luật tự nhiên nếu có, ắt đã có từ rất lâu và ở ngay trong mỗi con người chúng ta. Vấn đề chỉ là làm sao nhận diện ra nó. Chúng ta biết nó có bởi “Tự nhiên”. Nay nếu ta muốn sống TỐT, đơn giản chỉ là đừng sống trái với tự nhiên hay qui luật tự nhiên. Hay ta hãy chọn  CÁCH SỐNG ĐÚNG khi sinh ra đã LÀM NGƯỜI.

Biết rằng qui luật tự nhiên cho loài người là duy nhất, vì CHÂN LÝ nếu có cũng chỉ DUY NHẤT mà thôi.

Chân lý không có nhiều màu sắc như nhiều người nghĩ. Nó luôn luôn chỉ có một dù ở bất kỳ đâu ở bất kỳ thời gian nào.

Biết rằng mỗi cách sống tương ứng một quan điểm sống, một mục đích sống.

Muốn chỉnh sữa cách sống con người chỉ cần thay đổi mục đích sống là đủ.

Đời người như chiếc xe luôn cố gắng tăng tốc về đích. Sự tăng tốc ấy sẽ tạo nên lực quán tính rất lớn, nên mỗi lần xe muốn chuyển đổi hướng (mục đích) chắc chắn phải đối diện với nhiều khó khăn nguy hiểm.

Trong cuộc sống quán tính tăng tốc ấy là thói quen, là phong tục tập quán, là cá tính, là quyền lợi, là quyền lực, là niềm tin, v.v… tất cả tạo thành sức ỳ trong sức sống mỗi khi con người muốn thay đổi nó.

Xã hội nơi tập hợp của các luồng xe lao về đích, nó không phải chỉ có một chiếc mà rất nhiều chiếc, nên bản thân sự kết cấu của luồng cũng đã gây khó khăn không nhỏ trong ý đồ chuyển hướng của mỗi người.

Tuy nhiên nếu do yêu cầu khách quan buộc phải chuyển hướng mục đích sống bằng mọi giá, thì mọi thách thức dù nguy hiểm đến đâu cũng phải tìm cách vượt qua vì lợi ích bản thân và xã hội, vì lợi ích trước mắt và tương lai lâu dài về sau.

Và lịch sử đã từng chứng minh nhiều cuộc cách mạng đã nổ ra, có thất bại có chiến thắng, song cuối cùng phải chăng chiến thắng đa phần nghiêng về các giá trị chân chính.

Giả sử yêu cầu trên nay tiếp tục được đặt ra, vấn đề còn lại là phải chọn con đường cách mạng nào ít gây tổn hại nhất.

Lời giải cho bài toán trên không gì bằng dùng các minh chứng khoa học để thuyết phục nhau đến thành công cuối cùng. Vấn đề sẽ nhất định dành thắng lợi nếu thật sự tạo hóa đã dành loài người con đường hóa hòa bình ấy.

Và chúng ta hãy cố gắng bắt đầu nó từ nơi đây …

A.  QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH CÁCH SỐNG

1.    MỘT SỐ KHÁI NIỆM

Sự sống con người trước hết do tự nhiên mà có. Suy ra mỗi con người là một thành viên hiển nhiên của tự nhiên, một tế bào hữu cơ trong tổng thể không gian vũ trụ bao la.

Tuy cùng là thành viên của tự nhiên nhưng con người sinh ra không ai giống ai, càng không giống với biết bao đơn thể tồn tại khác. Mỗi con người là một thế giới riêng biệt. Sự không giống nhau trên là một phần nguyên nhân của hiện tượng khó hiểu giữa con người với nhau.

Như chúng ta đã biết sự sống loài người trở nên văn minh nhờ có ý thức, thiếu ý thức tất cả trở thành vô nghĩa. Tìm hiểu ý thức cẩn thận con người có khả năng tìm thấy chìa khóa của tương lai con người và xã hôi.

Trước khi chúng ta truy nguyên lai lịch của ý thức, chúng ta hãy quan sát xem con người đã và đang quen dùng ý thức ra sao.

Chúng ta biết rằng, “ý thức” là thành quả tự nhiên do tạo hóa ban tặng cho sinh vật người trong quá trình tiến hóa.

Do tự nhiên có, nên ý thức cũng theo đà tự nhiên mà tư duy và nhận thức như trời sinh voi sinh cỏ vậy.

Cứ như thế quan điểm sống và cách sống hình thành dần, trong khi chưa qua một lần kiểm tra tính CHÍNH DANH HỢP LÝ của nó.

Từ lối sống cá nhân đến xã hội, từ địa phương đến toàn cầu, đều tương đồng một phương thức sống và phương thức phát triển như trên.

Thời gian trôi qua xã hội loài người đông lên, đến một ngày kia mọi người bắt đầu nhận ra rằng cuộc sống ngày càng khó khăn phức tạp hơn, và sự sống đang bị đe dọa. Khi ấy người ta mới bắt đầu ngộ ra, cần phải đi tìm một con đường sống mới, một thay đổi mới về nhận thức chẳng hạn.

Nhận thức đầu tiên muốn thay đổi là vấn đề tổ chức lại sự sống sao cho hợp lý hơn để sống dễ hơn.

Muốn thế sự sống cần có hướng nhìn mới, cách lý giải mới, hợp lý hơn, hiệu quả hơn, v.v… . Nguyên tắc đi tìm cái mới là phải dựa trên thực tiễn khách quan để suy luận, để nhận thức và đúc kết thành kinh nghiệm, thành tư liệu kiến thức, cuối cùng là những đáp án có ích cho cuộc sống.

Bằng phương thức như trên xã hội loài người đã tiến lên văn minh hiện đại.

Trước con người còn ở mức sống bộ tộc đơn giản, sau tiến lên xã hội nô lệ, rồi phong kiến phồn vinh, đến cộng hòa tư bản hiện đại, v.v… Đồng thời với nó là sự phát triển các ý thức về quyền  tự do cá nhân, quyền mưu cầu hạnh phúc, quyền công bằng bình đẳng, v.v…

Song những tiến bộ trên vẫn chưa đủ để giải đáp những bất ổn đời sống mà con người và xã hội hiện đại đang đối diện Thực tiễn tiếp tục đòi hỏi một lời giải hoàn thiện hơn, căn bản hơn cho hiện tại và tương lai.

Kế thừa kinh nghiệm của các bậc tiền nhân, con người tiếp tục đi tìm lời giải mới cho cuộc sống, trong số ấy có “Cách sống”.

Theo hướng đã chọn, công trình nghiên cứu đòi hỏi phải tiếp cận càng nhiều đối tượng “người” càng tốt, nhằm thu lượm thông tin, hội đủ tỉ lệ xác suất, tạo cơ sở đúc kết hướng lý giải hiện tượng một cách đáng tin cậy nhất.

Mọi con người đều có thể là đối tượng để nghiện cứu. Mỗi người là một đáp án cho một hoàn cảnh sống nhất định. Tôi và các bạn cũng là những con người, nên cũng là những đối tượng rất tốt để chúng ta tiếp xúc khám phá và nghiên cứu.

Bên cạnh những đối tượng cụ thể trên, tổng thể loài người là một đối tượng nghiên cứu đặc biệt hữu ích, vì nơi ấy thể hiện đầy đủ nhất mọi hiện tượng về bản chất con người. Loài người có hoàn cảnh sống chung khách quan toàn diện cụ thể, mà ai cũng thấy nên rất thuận lợi cho việc so sánh thu lượm thông tin.

Nói loài người là nói đến lịch sử mỗi dân tộc, đặc biệt là các dân tộc có hoàn cảnh lịch sử phát triển đặc thù, bao gồm những thành tích hay dở nổi bật. Trong số ấy có thể kể dân tộc Việt-nam, dân tộc của các quốc gia có nền kinh tế hàng đầu thế giới, v.v… .

Trong tổng thể các dân tộc của nhiều quốc gia khác nhau, chúng ta so sánh sẽ phát hiện ra được những hiện tượng giống và khác nhau về cách sống. Từ những điểm giống và khác nhau ấy, ta có thể suy đoán bản chất nào là đại diện cho nhân cách loài người.

Từ các suy đoán trên chúng ta kiểm tra và đúc kết lại thành một chuổi các lý luận một cách hợp lý nhất có thể.

Kết quả cho thấy rằng, mọi sinh vật đều có cách sống của riêng nó và loài người chúng ta cũng vậy. Đây có thể là điểm nhận xét cơ bản đầu tiên mà nhà nghiên cứu cần rút ra để hình thành nên quan điểm nghiên cứu xuyên suốt sau này.

Cụ thể hơn ta thấy loài người khác loài vật vì có quyền tự chọn cách sống tùy theo ý muốn (ý thích, ý chí). Có điều, ý muốn của con người rất đa dạng phong phú đến mênh mang nên cách sống con người là một hiện tượng đa phức tạp không dễ để nghiên cứu.

Nhìn về quá khứ, chúng ta nhận thấy cách sống ngày nay khác rất nhiều so với ngày xưa và xưa hơn nữa. Nó khác tùy theo sự phát triển nhận thức của con người, trong khi cùng thời gian ấy cách sống của muôn loài tiến hóa chậm hơn nhiều.

Sự khác biệt lớn lao trên là nguyên nhân chính dẫn đến cách sống của loài người đến nay gần như nằm ngoài tầm với của khoa học.

Và ngoài ra sự khó khăn ấy còn vì nó xảy ra giữa con người với con người, giữa ta với ta, giữa tư duy với tư duy, giữa nhân cách với nhân cách, giữa quyền năng với quyền năng, v.v ... giữa lý trí với bản năng, giữa quyền lợi với đạo đức, giữa thói quen với ý chí, giữa môi trường với cá nhân, v.v…

Song dù sao nó là bài toán rất cần có đáp án dù sớm hay muộn, vì loài người thế gian không thể mãi tiến hóa trong mò mẫm và hối tiếc ...

2.    CÁCH SỐNG VÀ THÓI QUEN

“Cách sống” của mỗi vật thề là cách để nó tồn tại.

Cách sống của con người rất đa dạng. Nhưng trong mỗi đời người thường chỉ có một cách sống chính để thể hiện.

Mỗi cách sống ấy tương ứng với một mục đích sống chính trong đời. Mỗi mục đích sống ấy lại tương ứng với cách nghĩ cách làm cách hiểu cách sinh hoạt v.v… của riêng nó.

Nhìn chung mọi hoạt động sinh tồn của một cá nhân đều mang thuộc tính “Cách Sống” của cá nhân đó. Nhiều con người kết hợp lại thành một xã hội, một cộng đồng, thì xã hội ấy cộng đồng ấy cũng có “Cách Sống” (chung) như của một cá nhân độc lập.

Cho dù loài người phát triển ra sao, tư duy ra được bao nhiêu ý tưởng đạo đức phong tục tập quán, tổ chức bộ máy xã hội, v.v… , song tất cả chúng đều mang thuộc tính “Cách Sống”  từ ý chí của con người, của cộng đồng hay của xã hội nói chung.

Cá tính và năng lực ban đầu của con người có phần do bẩm sinh. Nhưng thói quen sống (năng lực phát triển) thì chủ yếu do nhận thức và ý chí của con người tạo ra (với sự tác động của môi trường).

Biết rằng cá tính và năng lực chưa đủ để tạo ra kết luận sai hay đúng trong tư duy, nhưng thói quen sống thì có thể.

Vì vậy ta có thể kết luận, nếu nhận thức thay đổi cộng với một ý chí quyết đoán (với môi trường tác đông thuận lợi), thì con người hoàn toàn có thể làm thay đổi chất lượng Đúng – Sai trong tư duy và hành động của mình. Tức là có thể làm thay đổi cuộc sống do mình làm tác giả. Nói cách khác “Cách Sống” là một nhân tố có thể đổi thay nếu con người muốn (quyết tâm).

Để “cách sống” thay đổi, con ngươi phải thay đổi cách hiểu, cách nhận thức, cách tư duy về cuộc sống.

Thay đổi “cách sống” cũng là dịp để mỗi con người nhìn lại chính mình, và nhìn cho rõ hơn để phát hiện ra cái hay (tốt, phải, thiện) cái dở (xấu, trái, ác) của bản thân, cuối cùng là học cách hoàn thiện nó. Mỗi cá nhân, mỗi xã hội, mỗi dân tộc, hay loài người nói chung đều   cần nhìn lại mình để sống có trách nhiệm hơn.

Bản chất sự sống do Tự nhiên tạo ra, nhưng chất lượng sống thì do thói quen nhận thức của con người tạo ra. Thay đổi thói quen, thay đổi cách sống cho hợp với bản chất tự nhiên luôn là sự lựa chọn tối ưu của loài người của mỗi con người.

Nếu con người làm như trên thì cuộc sống không còn hận thù để thay bằng sự thân thiện tình người trong phát triển.

Vấn đề là bằng cách nào chúng ta đạt đến thành quả trên.

3.    CÁCH SỐNG VÀ MỤC ĐÍCH SỐNG

Con người ta khi lớn lên muốn sống ắt phải có mục đích sống để phấn đấu. Nếu ai sống mà không có mục đích thì tự thân sự sống sẽ chọn thay cho ta.

Ví dụ, “không muốn chết” là một mục đích sống.

“Không muốn chết”, “muốn sống”, “kiếm tiền”, “làm giàu”, “làm từ thiện”, “tu thân”, v.v… đều là những mục đích sống. Con người (cá nhân) tùy theo hoàn cảnh sẽ chọn cho mình nhiều mục đích sống khác nhau, nhưng trong số ấy có một mục đích sống chính chi phối xuyên suốt đời người.

Khi sự sống đã có mục đích, con người sẽ cố gắng đạt mục đích bằng mọi khả năng và ý chí. Có thể vì nó con người sẵn sàng hi sinh tính mạng.

Trong cuộc sống ít ai tin rằng, mỗi mục đích chọn lựa như trên ít nhiều mang tính chủ quan cá nhân. Dù rằng khi chọn con người luôn cố gắng sáng suốt, khách quan, hợp lý nhất có thể v.v...

Song kết quả vẫn chủ quan vì sao? Vì mỗi chọn lựa đều tương thích với một không thời gian hữu hạn, nhận thức hữu hạn. Trong khi qui luật tự nhiên thuộc phạm trù vô hạn về không thời gian. Sự chênh lệch rất lớn giữa thực tế khả năng con người và thực tế yêu cầu của tự nhiên, là nguyên nhân gây nên sự chủ quan ngoài mong đợi (ngoại trừ một số trường hợp nhằm khắc phục các hậu quả gây ra bởi các chủ quan trước đó).

Sự chủ quan của con người được biểu hiện qua các dạng như tính cao đạo tự tôn, tính tham lam quyền lợi, quyền lực, tính đề cao sức mạnh vật chất, v.v… Ngoài ra những ức chế tâm lý về nhu cầu sinh tồn, sự lôi kéo của môi trường, những ràng buột về phong tục tập quán, v.v… cũng góp phần làm nặng thêm tính chủ quan trong cuộc sống.

Do đó vấn đề sự thật cho cuộc sống, luôn là một thách thức lớn lao đối với mọi thế hệ loài người.

Lời giải căn cơ cho vấn đề thuộc về mục đích sống ?

Theo tác giả con người cần thay đổi mục đích sống thì khả năng lý giải sự thật mới hình thành. Còn mục đích sống sai thì tính chủ quan mãi là rào cảng khó vượt qua của lý trí.

Mục đích sai, cách sống sai, là nguyên nhân cơ bản (phạm vi ý thức trực tiếp được) tạo nên tâm thức chủ quan quán tính nơi con người. Nó làm cho ai đó thích xa rời sự thật, xa rời chân lý, xa rời lẽ phải, xa rời cái thiện, xa rời lương tâm, v.v … từ khi nào không biết … (xem lý giải trong phần sau). Hay con người đang phạm tội ác một cách … vô tư. Nhưng trong thực tế tội ác vẫn là tội ác, và dù ai gây ra với nguyên nhân gì đều ít nhiều đáng bị kêt án và phải bị xử phạt tùy theo mức độ, bởi con người hay bởi tạo hóa tự nhiên.

Trong giả định, ta cho rằng mọi người nói chung đang sống theo “Cách Sống Chủ Quan” nên thành những “Người Chủ Quan”. Đến đây luận điểm trên đã phần nào được minh chứng. 

“Người chủ quan” hiển nhiên là NGƯỜI SAI TRÁI, là người khó nhìn ra chân lý và lẽ phải so với người ít chủ quan hơn.

Nhìn chung họ bị mất phương hướng cuộc sống, hay con đường HẠNH PHÚC ĐỜI NGƯỜI của họ đã bị lu mờ - (Hạnh Phúc Từng Phần, Hạnh Phúc Nhất Thời hay Hạnh Phúc Tạm Chấp Nhận thường bị ngộ nhận với Hạnh phúc Đời người).

Mất phương hướng đồng nghĩa với dễ phạm sai lầm, dễ sống và làm việc thiếu trách nhiệm. Nếu điều ấy xảy ra với những người đứng đầu xã hội, quyền lực tuyệt đối, thì hậu quả càng lớn càng khó lường.

Đặc tính của chủ quan là “không thấy” “không biết” về chính mình, càng không màng quan tâm đến lợi ích đến nỗi khổ đau của người khác, chỉ đến khi hậu quả lớn xảy đến thì mới vỡ lẽ ra … khi ấy đã quá trễ ...

Chọn mục đich sống sai đồng nghĩa với nhân cách biến đổi, nhiều nhân cách sai góp phần làm xã hội biến đổi loài người biến đổi. Vấn đề sẽ được khắc phục nếu con người sớm nhận ra hậu quả và nguyên nhân của nó.

Nếu tất cả nhận định trên là đúng thì thay đổi mục đích sống cho hợp với qui luật tự nhiên, là việc nên làm ngay với mọi người mọi cá nhân. Được như thế niềm tin tương lai sẽ lạc quan hơn, hòa bình hạnh phúc cho thế gian không phải là không thuốc chữa.

4.    SỰ SAI LẦM ĐẦU TIÊN

Trong xã hội những người của công chúng là những tâm điểm để mọi người học noi theo về nhiều mặt của cuộc sống.

Những người của công chúng phải chăng là những đại diện ngẫu nhiên của cộng đồng. Họ đại diện về cách sống, về thời trang, về phong tục tập quán, về sinh hoạt đời thường, về ý chí, về trình độ dân trí, về quan điểm nhận thức, v.v...

Để tìm hiểu một cộng đồng có khi ta chỉ cẩn săm soi chi li những người công chúng của cộng đồng đó, là ta có thể tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức.

Kinh nghiệm cho thấy, nếu một cá nhân có mục đích sống đời người sai, thì nhìn chung các thành quả tạo ra trong đời họ sẽ bị qui vào phạm trù sai.

Suy rộng ra, nếu một cách sống sai nhưng được mọi người (xã hội) công nhận là đúng, thì cộng đồng ấy có nguy cơ nằm trong phạm trù sai. Suy rộng hơn nữa, cộng đồng loài người có khả năng đang bị sai hệ thống khi nó không phát hiện ra cái sai của một dân tộc hay của một quốc gia nào đó.

Tuy nhiên nếu cái sai đã trở thành đại trà khắp nơi, thì vấn đề không còn thuộc trách nhiệm một cá nhân hay một quốc gia nào, mà vấn đề sẽ thuộc về trình độ tiến hóa chung của cộng đồng hay của loài người.

Nhìn về lịch sử chúng ta nhận thấy, loài người tiến hóa theo nguyên tắc, không ngừng tiến lên phía trước theo nghĩa văn minh hơn, tiến bộ hơn, hoàn thiện hơn, tích cực hơn, năng động hơn, nhân ái hơn, trí tuệ hơn, v.v….

Bởi nhận thức con người luôn tiến hóa.

Nó tiến hóa từ không đến có, từ chưa biết đến biết, từ biết ít đến biết nhiều, từ lạc hậu đến tiến bộ, từ sai đến đúng, từ xấu đến đẹp, từ dỡ đến hay, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện, từ thực tiễn đến lý luận, từ hình thức đến nội dung, từ số lượng đến chất lượng, từ hiện tượng đến bản chất, từ ngộ nhận đến chân lý, từ đau khổ đến hạnh phúc, từ vật chất đến tinh thần, v.v….

Dựa trên các nguyên tắc tiến hóa như trên chúng ta suy ra, có những thời điểm trong lịch sử tiến hóa, nhận thức loài người nhất định phải mắc những sai lầm tất yếu (tự nhiên) ngoài khả năng dự kiến (chủ động) của lý trí.

Tuy nhiên sau đó, đến một thời điểm thích hợp loài người sẽ biết nhìn lại mình để phát hiện ra các sai lầm nếu có, và cùng nhau tìm cách khắc phục nguyên nhân.

Trong số các nguyên nhân thuộc lịch sử tiến hóa, tác giả tin rằng nguyên nhân cách sống hay mục đích sống có ý nghĩa cơ bản tận gốc. Đây là nguyên nhân có liên quan rất lớn đến bản chất tồn tại, đến ý nghĩa và giá trị sự sống của loài người nói chung.

Thiện – ác, đúng – sai, chân lý – không chân lý, lẽ phải -  lẽ trái, v.v… là những phạm trù gắn mật thiết với nguyên nhân cách sống khi nó được lý giải đến tận cùng. Có nghĩa là khi nguyên nhân cách sống được sửa chữa hợp lý thì các cặp phạm trù trên sẽ chuyển biến về chất một cách cơ bản.

Để mở đầu hành trình lý giải luận điểm trên, chúng ta hãy tham khảo các minh chứng như sau:

Sau quá trình truy nguyên các hiện tượng sống, tác giả đưa ra  nhận xét, loài người có khả năng đã mắc một sai lầm rất cơ bản từ giai đoạn sự sống xuất hiện hiện tượng “CÓ Ý THỨC” trong tư duy con người. Một hiện tượng tự nhiên khi loài người tiến hóa từ loài “vượn người” thành “con người”, theo thuyết tiến hóa của các nhà sinh học.

Khi loài người “có ý thức” cũng là lúc ”không ý thức” được rằng, “ý thức”  không phải là công cụ thuộc toàn quyền con người sử dụng, mà nó còn do “Qui Luật Tự Nhiên” chi phối, và hơn nữa “Nó” nắm quyền quyết định sau cùng so với quyền của con người.

Tức là ý thức ngay từ đầu đã bị Qui Luật Tự Nhiên giám sát và chi phối toàn diện, trước khi loài người biết sử dụng thành thạo kỹ năng ý thức của mình. Tuy về hình thức con người là chủ sở hữu trực tiếp và “hợp pháp” của ý thức, nhưng về bản chất bên trong thì “Qui Luật Tự Nhiên” mới là “người” chủ sở hữu thật sự.

Song tiếc rằng luận điểm trên khoa học vật chất hiện đại đến nay còn chưa chấp nhận, kéo theo đại bộ phận loài người bị ảnh hưởng theo.

Nhưng nếu sự thật đúng như thế  … thì cuối cùng con người cũng phải chấp nhận, nếu không cái giá phải trả sẽ rất lớn và kéo dài mãi … .

Qui Luật Tự Nhiên (Tự nhiên) chi phối và điều khiển “ý thức” con người theo nguyên tắc, “tư duy ý thức” không được vượt ra ngoài quỹ đạo do Nó qui định. Khi con người vi phạm qui định của Tự nhiên thì tùy theo mức độ sẽ phải bị trả giá hay bị trừng phạt trên nguyên tắc, người gây ra và cộng đồng liên quan xung quanh phải cùng chịu gánh hậu quả chung.

Kiểm tra lại trong quá khứ và hiện tại, ta tìm xem loài người đã sử dụng “ý thức” theo kiểu “vô tư” nào để phải bị trả giá đắt vì phạm tội trái Qui Luật Tự Nhiên.

Nếu kết quả kiểm tra xác nhận loài người đã vi phạm, thì ta gọi đây là sai lầm đầu tiên của loài người trên con đường tiến hóa.

Khiếm khuyết ngẫu nhiên trên vô tình làm các thế hệ loài người đến sau đã ngẫu nhiên càng dấn sâu vào nhận định sai về năng lực quyền hạn của mình trong cuộc sống, tức là trong cách hành xử của mình (quan hệ) với đồng loại, dẫn đến những hậu quả dây chuyền không dễ bị chặng đứng.

 Các luận điểm vừa nêu có thể chưa phải là một minh chứng đầy đủ và thuyết phục nhất, song cũng cho chúng ta một cánh báo phần nào về nguồn gốc tính chủ quan đặc thù và đáng sợ loài người nếu có.

            5.  BẢN CHẤT CỦA SỰ SAI LẦM ĐẦU TIÊN

Bản chất của sai lầm đầu tiên (nguyên thủy) là do  …  chưa hiểu rõ về mình và chưa hiểu rõ về qui luật tự nhiên.

Vì vậy phải trải qua rất nhiều thất bại, mất rất nhiều thời gian của lịch sử, con người mới dần dần … ngộ ra bài học quý giá, về sự sai lầm nguyên thủy.

Sự sai lầm nguyên thủy trong tiến hóa có đặc điểm, rất khó phát hiện thành rất khó để cảnh giác.

Bản chất của nó là ẩn mình sâu trong ý thức, nên những ai chủ quan thiếu tỉnh táo về lý trí rất dễ bị nó cho mắc lừa thảm hại.

Đặc biệt khi ý thức là ‘ân nhân’ đem lại mức sống cao cho loài người, thì tránh sao con người không hết mình ca tụng quá đáng sức mạnh tuyệt diệu của nó. Đến khi phát hiện ý thức đã phạm sai lầm từ trong trứng nước, thì con người … mỡi vở lẽ hỡi ôi … nào ta phải biết trách ai vào đây.

Trong khi đó, cái sai cứ thế mà an toàn tung hoành với thời gian, với bao trí tuệ như nửa mê nửa tỉnh … , chưa kể nó còn được quyết tâm bảo vệ bằng tất cả “sự nhiệt tình và năng lực” sẵn có của con người …

Song nếu sự thật nó sai thì vẫn sai, con người muốn hiểu khác hay bao che nó cũng bất thành. Bản chất sự tiến hóa không cho phép con người dung dưỡng nó mãi …

Nôm na ta có thể kết luận, ý thức vừa có ưu vừa có khuyết, vừa có công vừa có tội đối với loài người.

Nó là ưu điểm vì giúp con người phát triển sự sống, v.v...

Nó là khuyết điểm vì gây nên sự lầm lẩn hóa trong trí tuệ con người, giữa đúng và sai, phải và trái, khách quan và chủ quan, chân lý và giả dối, thiện và ác, lương tâm và mù quáng, nhân đạo và bất nhân, v.v... dẫn đến sự thoái hóa  trong nhân cách làm người.

Hay nó làm cho tính “người” bị đe dọa nghiệm trọng, trong khi tính “con” có cơ hội tung hoành ... 

Vì suy cho cùng, bản chất của ý thức là đi tìm chân lý. Nhưng khi chân lý của chính đang bị mất dấu, thì đích thị ý thức đang có vấn đề lớn. Chủ sở hữu trực tiếp của nó (cá nhân) đang bị oan lớn do bất ngờ (hoặc không biết), khi tự nhiên mình trở thành là nạn nhân của chính mình.

Ví dụ, khi ý thức đã làm cho con người thành sai, thì người sai có khuynh hướng bảo vệ cái lý sai của mình thành lẽ phải, lẽ đúng một cách hết mình. Trong khi thực tế chứng minh điều ngược lại. - Vì thế người sai có khuynh hướng  cần đến quyền lực, sự gian dối, bí mật, che giấu, sự tráo trở, không trung thực, tạo phe cánh, tăng cường sự tàn ác, v.v… ngõ hầu bảo vệ bằng mọi giá “niềm tin tất thắng” của mình trong thời gian lâu nhất có thể.

Diễn biến mắc sai lầm của “ý thức” còn có thể được minh họa như sau:

Chúng ta đặt vấn đề, ý thức đã phạm sai lầm từ khi loài người bắt đầu có ý thức.

Chúng ta biết rằng lịch sử tiến hóa đã nâng “loài vượn người” lên thành “loài người”. Như vậy thủy tổ loài người có xuất thân “chưa có ý thức”  sau mới “có ý thức”.

Từ khi “có ý thức”  nhận thức con người mới phát triển theo trình tự nguyên tắc:

 Từ không đến có, từ có ít đến có nhiều, v.v… , từ không hạnh phúc đến hạnh phúc, v.v….

Ý thức con người bắt đầu từ các nhu cầu “ăn, mặc, ở” đơn giản gọi chung là các nhu cầu  thực tế mang tính vật chất sơ khai.  Nếu thiếu chúng sự sống con người sẽ tức thời bị đe dọa.

Nguyên lý sống lúc bấy giờ rất đơn giản, nên con người gần như không khó để ý thức các sự thật đơn giản mà đa phần sự sống chỉ bấy nhiêu là chính là đủ sống.

Song nhiều thời gian trôi qua, nhân loại tiến lên sau một thời gian dài ...

Sự phát triển ấy được đánh dấu bởi thước đo từ “số lượng vật chất” đến “chất lượng kỹ thuật” tạo ra chúng, để cuối cùng hình thành nên cái gọi là “nền văn minh vật chất hiện đại”.

Trong thế giới văn minh vật chất ấy mọi hàng hóa đều cần được trao đổi mua bán với số lượng lớn, nên khái niệm “tiền” được phát minh và được biến thành công cụ thay thế gọn nhẹ hiệu quả trong kinh doanh. Nó còn là vật trung gian để qui đổi tất cả các giá trị hàng hóa khác nhau vào thành một thang giá trị hàng hóa thống nhất, để tiện việc so sánh ngang giá dễ dàng thuận lợi.

Để sống trong xã hội văn minh, con người cần phải “có tiền” để đạt được những hàng hóa mình có nhu cầu.

Nhưng vấn đề là làm sao kiếm ra tiền, và thật nhiều tiền nếu có thể.

Trước hết con người phải tập “thói quen tư duy tiền” thay cho “thói quen tư duy săn mồi, hái lượm …” hay “thói quen tư duy vật phẩm”.

Vấn đề đến đây có sự khác biệt rất cơ bản trong sự sống như sau, “Tiền” có thể tích lũy gần như vô hạn, trong khi “vật phẩm” chỉ có thể tích lũy trong chừng mực.

Sự chênh lệch vô cùng to lớn về khả năng tích lũy này, là nguyên nhân mở đầu làm thay đổi tư duy , cuối cùng là cách sống nơi con người và xã hội. Hay nó làm thay đổi cản bản nhân cách con người văn minh.

Vì nó đã khơi dậy lòng tham vô hạn nơi con người, đồng thời tính ác tính xấu cũng từ đây có cơ hội bùng phát theo đà phát triển của xã hội.

Biết rằng sản phẩm xã hội sản xuất ra chỉ có giới hạn, trong khi có một thiểu số người  do may mắn và tài năng đã kiếm được nhiều tiền đến mức có thể mua hết số sản phẩm trên  của xã hội nếu muốn.

Nếu họ làm đúng như thế thì những người nghèo trong xã hội chắc chắn phải chết đói. Khi ấy vì sự sống, người nghèo sẵn sàng trở thành nô lệ cho những người giàu vô điều kiện và dưới mọi hình thức.  

Lúc bấy giờ người giàu trở thành kẻ có quyền lực, trong khi người nghèo bị tước mất hết quyền sống, quyền làm người tối thiểu.

Quyền lực đến phiên nó, tự phát triển độc lập thành một thứ tài sản mà con người có thể, đi tắt đón đầu, bằng cách cướp chính quyền, bằng truyền cho nhau theo huyết thống, bằng mua bán, v.v… , thay vì phải đi theo con đường truyền thống, kiếm giàu tiền bằng tài năng và may mắn.

Khi có quyền lực con người sẽ quay lại kiếm tiền, nhằm hoàn thành tham vọng lý tưởng ở đời, quyền lực cộng với phú quý.

Quá trình xảy ra hiện tượng “bất thường” trên cũng là quá trình các thế hệ con người truyền cho nhau các tính xấu hình thành ngẫu nhiên, như tính vô cảm, vô tâm, độc ác, ít kỷ, bạo ngược, v.v…  trong ứng xử với đồng loại với những ai bị phụ thuộc họ. Đồng thời, với mức sống và quyền lợi đặc thù, tất cả họ tạo thành (ngẫu nhiên) một giai cấp bên trên đầy quyền uy và giàu có, nhưng … không được lòng xã hội.

Chúng ta có thể kể một số giai cấp hình thành tự nhiên trong một xã hội thông thường, nếu xét trên góc độ quyền lực và giàu có, như sau:

- Giai cấp người giàu so với giai cấp người nghèo.

- Giai cấp quyền lực mạnh so với  giai cấp quyền lực yếu.

- Giai cấp cai trị so với  giai cấp bị trị,

- v.v…

Trong số giai cấp trên tính ác bao giờ cũng nghiêng nhiều về phía các giai cấp “giàu, quyền lực, cai trị”.

Biết rằng trong giới quyền lực thì chính quyền là đại diện tiêu biểu nhất, nên tính ac tính bất công, tính vô cảm, v.v… gần như lúc nào nơi đây cũng dễ phát sinh nhiều hơn so với các nơi khác, khi vai trò kiểm tra của nhân dân không được chú trọng phát huy.

Từ thực tế cho người ta thấy rằng, các tính xấu chủ yếu có ở giai cấp bên trên đã ngẫu nhiên lan truyền theo nhiều cách nhiều đường để vào đời sống dân gian cũng như đời sống xã hội. Điều này vô tình giúp cho cái ác cái xấu càng được duy trì tồn tại bền lâu hơn.

Khi cái xấu cái ác lan đến đâu thì thuộc tính “tiền” trong cuộc sống càng có nhu cầu phát triển đến đấy, vì chỉ có “tiền” mới cứu được kẻ xấu thoát khỏi nguy hiểm kể cả vượt lên trên mức sống chung xã hội.

Tóm lại trong xã hội văn minh, triều đại “Đồng tiền” chiếm lĩnh thế giới loài người. Nó tạo ra “Cách Sống Tiền” trong mọi ứng xử, đồng thời cũng là nơi ẩn nấp tốt nhất cho mọi thói hư tất xấu của con người.

Biết rằng “tiền” là một loại vật chất. Nên “cách sống tiền” là cách sống lấy “vật chất” làm mục đích sống chính của đời người.

Khi “cách sống vật chất” lan tràn khắp nơi, cũng là lúc các giá trị tinh thần bị đẩy xuống hàng thứ yếu. Hoặc nếu, giá trị tinh thần có thể qui đổi ra thành tiền thành vật chất, thì con người cũng sẵn sàng qui đổi để bán nốt …. Và trong thực tế, con người cũng đã, đang và còn tiếp tục làm như thế. Vì tất cả … tin rằng cần phải có “tiền” có “vật chất”, còn “tinh thần” là cái không thật, cái vô bổ, cái không cần thiết, cái viễn vong, giữa cái thế giới sống rất trần tục này.

Tuy nhiên, tiếc rằng sự sống không phải tất cả do con người tính mà được. Nên “tinh thần” mãi còn đó giá trị, chỉ chờ thời điểm quay trở lại vị trí thống trị của mình.

Vì tạo hóa sinh ra loài người để tồn tại và phát triển trên đôi chân vật chất và tinh thần, thiếu một trong hai khái niệm tồn tại sẽ biến mất.

Qui Luật Tự Nhiên là một khái niệm thuộc giá trị tinh thần. Qui Luật Tự Nhiên không thể biến mất thì chức năng “tinh thần” trong đời sống con người cũng không bao giờ có thể biến mất hay vô nghĩa.

Không những thế, xã hội càng văn minh hiện đại thì vai trò của giá trị tinh thần càng giữ vị trị nổi bật hơn bao giờ hết. Trong khi giá trị vật chất dần dần quay về vị trí của phương tiện đúng nghĩa, tạo đà cho giá trị tinh thần thăng hoa. 

Nên mọi vô lý rồi sẽ bị xóa sổ để nhường vị trí cho sự hợp lý lên ngôi. Không sớm thì muộn việc ấy cũng xảy ra. Chi bằng con người sớm ý thức ra vấn đề và tự thay đổi, để quá trình chuyển đổi được nhẹ nhàn, hạn chế được hậu quả đau thương cho bản thân cho mọi người cho xã hội ...

       Cái giá phải trả ít hay nhiều cho quá trình chuyển đổi này sẽ tùy vào sự lựa chọn của con người, và lịch sử sẽ là người phán xét cuối cùng cho tất cả.

      

Cách đặt vấn đề như trên có thể chỉ là một giả thiết, vì giá trị tinh thần là một khái niệm trừu tượng, nên rất khó định hình cũng như rất khó để xác minh một cách thật chính xác. Vì nó phụ thuộc chủ yếu vào sự cảm nhận của mỗi người, mà sự cảm nhận ấy đa dạng vô cùng, nên không phải dễ để suy kết một vấn đề một cách chắc chắn, nhất là từ góc độ khoa học.

Hơn nữa bản chất của giá trị tinh thần đúng nghĩa là không thể áp đặt, cũng không thể bằng dụ dỗ mua chuộc. Nó phải bằng con đường nhận thức tự nhiên tự nguyện thì kết quả mới đúng nghĩa đúng giá trị.

 Tuy nhiên thực tế và thời gian sẽ giúp con người hóa giải mọi hoài nghi, bởi những chứng minh hợp lý hơn và bằng sự tiến hóa tự nhiên của trí não trong mỗi cá nhân trong giai đoạn thế hệ.

 Còn trước mắt, lịch sử và hiện tại có thể sẽ là những minh chứng phần nào cho các giả thiết trên, là chân thật hay phi lý.

Ngoài ra mỗi người cũng có thể tự tìm hiểu chi tiết hơn về nguồn gốc của “nhận thức” bản thân, từ khi  có hiện tượng “ý thức” đến nay, ta có thế kết luận gì về “giá trị vật chất” và “giá trị tinh thần”. Từ cơ sở đó mọi sự chứng minh và sự thấu hiểu có thể dễ dàng hơn chăng.

         6 .  CƠ CHẾ VẬN ĐỘNG NÃO

Như trong phần mở đầu đã nêu, song song với sự hình thành “cách sống vật chất cùng với quyền lực của nó”, xã hội loài người còn cảm nhận một sức mạnh quyền lực khác mà bằng ý thức trực tiếp con người không thể định nghĩa cụ thể là gì.

Quyền lực ấy sau nhiều thời gian trải nghiệm con người qui cho nó một khái niệm, “Quyền lực  Siêu nhiên” hay “Quyền Lực Tinh Thần”.

Trong mỗi xã hội thường có các hoạt động văn hóa văn nghệ, đạo đức, tư tưởng, triết lý, tôn giáo,  v.v…. Những hoạt động ấy tạo nên cái gọi là giá trị tinh thần của một xã hội. Chúng có nhiệm vụ đáp ứng các nhu cầu đa dạng của đời sống tinh thần mọi người trong xã hội. Nhưng thực tế cho thấy như thế vẫn chưa đủ so với yêu cầu. Vì xã hội vẫn còn đó những bất an chưa thể khắc phục, loài người vẫn còn đó những nan giải về chiến tranh và hòa bình, về môi trường, về những bất công thời đại, v.v… .

Những bất an trên cho thấy đời sống tinh thần của con người còn nhiều vấn đề phải lý giải, trong khi đời sống vật chất nhìn chung là không thiếu. Vì sao có sự mất cân đối trên.

Nâng cao mức sống tinh thần là xu hướng phát triển tất yếu, là đòi hỏi tự nhiên của thời đại ngày nay.

Vậy tinh thần là gì, bản chất nó là sao, đâu là nguồn gốc hình thành, đâu là  vai trò của nó trong đời sống con người và xã hội, v.v….

Và phải chăng loài người đã hội đủ khả năng vâ điều kiện để phát triển tinh thần đến hoàn thiện, hay cần phải có một sự trợ giúp từ một quyền lực siêu nhiên nào khác nữa. Tất cả cần có một câu trả lời thỏa đáng.

Để tìm lời giải, trước hết chúng ta lưu ý đặc điểm loài người là dùng tư duy ý thức để sống và phát triển, và não là trung tâm phát triển của tập hợp các hệ thống tư duy ý thức ấy.

Vậy phải chăng não là nơi sinh ra mọi giá trị tinh thần của con người.

Nếu đúng như thế thì cơ chế vận động của não người là gì, hoạt động ra sao ? Nguyên lý vận hành thế nào? Hi vọng lần theo hướng này chúng ta có thể tìm ra lời giải đáp đúng đắn.

Qua thời gian thực nghiệm các vận hành của não, tác giả đúc kết ra mô hình vận động sau đây.

        

         A ■     KẾT CẤU CỦA TÂM.       

Não người lúc đầu chỉ tồn tại một tâm cơ bản (trung tâm xử lý) như mọi động vật khác. Ta gọi là tâm A₀ hay “tâm nguyên thủy” (tâm bản năng).

Tâm A₀ vận động theo vô thức bản năng (không ý thức).                                            

Sau thời gian tiến hóa, con người tiến lên “Có Ý  Thức”.

Bấy giờ các vận động trí tuệ trong não tự động tách ra thành hai tâm cơ bản, gọi là “tâm (A)” (bao gồm Tâm A₀) và “tâm (B)”.

Với (A) là tâm tiềm thức (vô thức),  và (B) là tâm ý thức (ý chí).

Khi (B) bắt đầu vận động, ta chú ý trong (A) một lần nữa tự tách đôi ra thành hai tâm nhỏ khác gọi là “tâm nhỏ A₁” (chú ý, trong có chứa A₀) và “tâm nhỏ A₂”.

(ghi chú: A₁ và A₂ là hai “tâm nhỏ”, nhưng cũng gọi là “tâm” trong thực tế, cho hợp với thói quen nhận thức.)

Sau đây chúng ta theo dõi nguyên lý vận hành của các tâm (trung tâm) như sau.

1)  TÂM Ý THỨC (B):  

 (B) là tâm tập hợp các ý thức (trực tiếp). Nó bao gồm các ý thức, các nhận thức, các cảm giác, v.v…, tất cả ta gọi chung là Ý THỨC. Mỗi ý thức đại diện cho một nội dung hay một giá trị, gọi chung là giá trị ý thức.

(Ghi chú: trong ý thức bao gồm ý thức về Ý và ý thức về CẢM XÚC, trong phần sau ta gọi đơn giản là Ý và CẢM. Một lưu ý khác, bản chất của ý cũng là cảm, nhưng cảm này cho ra “ý thức” chứ không phải “cảm xúc”)

Trong (B) đặc biệt có ý chí (ý muốn, sở thích – một dạng sản phẩm chủ đạo của ý thức) giúp con người phân loại các giá trị ý thức nào mình muốn chọn thành hành động, và ưu tiên sắp xếp ở vị trí cao nhất điều gì cá nhân thích nhất, trong THANG GIÁ TRị Ý THỨC.

Ta gọi cách sắp xếp này là “cách sắp xếp 2”.

Ảnh minh họa:

                                         NÃO NGƯỜI                                      

                                                           (A)                                  (B)

                    cách sắp xếp 1                                 

                                                                      ^{ý thức chưa được xử lý}

 

                            ^{ý thức đã được xử lý (thành mệnh lệnh)}        

                          cách sắp xếp 2                 cách sắp xếp 2                                                                 

     TÂM (A)                                                                   TÂM (B)

                        (TIỀM THỨC)                                                              (Ý THỨC)                     

                                                                      hình 1

                 

2)  TÂM TIỀM THỨC (A) : 

( Còn gọi Tâm Ý Thức Gián Tiếp, Tâm Cảm Giác, hay Tâm VÔ THỨC)

i.) (A) là tâm tập hợp các tiềm thức (vô thức, ý thức gián tiếp), là các ý thức do (B) phản ánh vào dưới dạng MÃ HÓA thành các cảm giác vô thức. Đây là dạng ý thức mà con người không thể cảm nhận trực tiếp sự tồn tại của nó, chỉ cảm nhận kết quả của nó khi (A) phản ánh ra (B) thành dạng ý thức.

(chú thích: “tiềm thức” cũng được gọi chung là “ý thức” để dễ diễn đạt trong lý luận phân tích, vì  cả hai có cùng nội dung chỉ khác về hình thức thể hiện – VÔ HÌNH và HỮU HÌNH). 

Con người không thể ý thức trực tiếp sự tồn tại của tâm (A). Nó thuộc về vô thức dưới dạng tiềm thức. Tuy nhiên qua những tác động liên lạc trau đổi giữa các tâm, cho phép chúng ta có thể hình dung hay suy diễn về sự tồn tại của tâm (A), và cơ chế vận hành của nó như phần trình bày sau đây.

     ii.) Khi não người phát triển có ý thức, thì (A) phân thành 2 tâm nhỏ A₁ và A₂.

a - A₂  có nhiệm vụ sao chép lại “cách sắp xếp 2” do tâm (B) tạo ra,

-        để lưu trữ thành dữ liệu, dưới dạng tiềm thức (tương tự với TRÍ NHỚ).

-        Sau đó từ tiếm thức điều khiển ngược lại (B) bằng MỆNH LỆNH dưới dạng PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN, để được chuyển đổi thành Ý MUỐN của cá nhân. – Nếu “ý muốn” vì lý do gì không chịu thi hành theo “mệnh lệnh” của A₂ , thì tâm lý cảm thấy bất an, khó chịu kéo dài (không chịu nổi). Cuối cùng nhìn chung ý chí phải tuân theo mệnh lệnh của tâm A₂ .

b - A₁ có nhiệm vụ tiếp nhận “cách sắp xếp 2” của (B), NHƯNG nó tiến hành Sắp Xếp Lại “cách sắp xếp 2” thành “cách sắp xếp 1” theo qui định ưu tiên thứ tự của tâm A₀. - Đây là nguyên nhân mấu chốt bí ẩn quyết định bản chất phức tạp trong các vấn đề liên quan đến nhân cách đạo đức con người.

-        sau khi đã hoàn thành “cách sắp xếp 1”, A₁ lưu trữ tất cả thành dữ liệu tiềm thức (thường được hiểu dưới dạng lương tâm).

-        Từ lương tâm nó điều khiển ngược lại (B) bằng MỆNH LỆNH dưới dạng YÊU CẦU CỦA BẢNG NĂNG, và được chuyển đổi thành TIẾNG NÓI CỦA LƯƠNG TÂM, với mong muốn cá nhân phải THI HÀNH  nó cho hợp với qui luật tự nhiên..

       LỜI BÀN:

         - Do sự xuất hiện của hai tâm nhỏ này mà trong tâm (B) luôn xảy ra sự mâu thuẩn giữa hai luồn “ý muốn” đối trọng nhau cần chọn lựa. Một từ quyền lực của A₁ (do bản năng A₀  là tác giả) và một từ quyền lực của A₂ (do ý muốn cá nhân là tác giả).

         - Biết rằng A₀  trong cuộc sống được hiểu là lương tâm mang tính khách quan. Trong khi ý muốn cá nhân có thuộc tính chủ quan, có khuynh hướng chống lại ý chí của lương tâm (xem phần lý giải sau).

        

Lý giải tóm lược: - Giữa hai “ý muốn”, ai thắng ai ? Kết quả lựa chọn này tùy thuộc chính vào vốn cảm giác lương tâm và vốn cảm giác sở thích của mỗi cá nhân, bên nào vốn sống mạnh hơn hay nhiều hơn thì chiến thắng. Tức là cá nhân sẽ hướng “ý muốn” về phía bên mạnh hơn làm lẽ sống hay mục đích sống ở đời.

         Nhìn chung trong xã hội hiện đại, con người thích chọn thiên về cách sống trái lương tâm nhiều hơn là lương tâm A₁ , mặc dù về nhận thức công khai thì ưu tiên lương tâm A₁ hơn.

Nguyên nhần vì hướng sống theo lương tâm A₁ phức tạp hơn, hỏi điều kiện giáo dục cao hơn mà điều này không phải ai cũng đạt.

         Khi có được điều kiện giáo dục tốt cá nhân sẽ không bị lôi kéo bởi các quyền lợi vật chất hay quyền lực nếu bất hợp lý, cho dù tâm nhỏ A₂ tích cực chào mời. Họ sẵn sàng sống theo tâm nhỏ A₁, như mục đích sống chính, cho dù thực tế phải gặp nhiều khó khăn trắc trở.

  Song bù lại họ ngộ ra rằng, các phúc lợi từ giá trị tinh thần mang lại, có sức quyến rũ lạ kỳ, hơn bất kỳ giá trị vật chất nào khác khi so sánh.

Tại sao ?

Hi vọng trong các phần sao sẽ cho chúng ta những lý giải sáng tỏ hơn.

       3) Ý NGHĨA VẬN HÀNH CỦA CÁC TÂM:

       Các tâm vận hành như sau:

a-   Tại (B),

                        Các ý thức được tạo ra trong quá trình con người sống, giao tiếp, sinh hoạt, làm việc, v.v…. Mỗi ý thức tương ứng với một cảm giác sống (giá trị ý thức) làm đại diện, nó có gốc rễ từ tiềm thức làm nền.

  - Khi các giá trị ý thức được phát ra, chúng đòi hỏi cá nhân phải tuân theo cách sắp xếp của thang giá trị mà cá nhân đã quen lựa chọn và tuân hành. Như thế cho tiện việc ưu tiên lựa chọn mỗi khi có nhu cầu ra quyết định ứng phó cuộc sống.

  - Tùy theo chọn thang giá trị nào làm lẽ sống, thì giá trị ý thức cao nhất trong đó sẽ là mục đích sống chính của cá nhân suốt đời.

LỜI BÀN:

        Chúng ta lưu ý về luận điểm suy đoán như sau:

        Do nhu cầu sinh tồn tự nhiên, thang giá trị thời tổ tiên loài người phải bắt đầu từ các ưu tiên lựa chọn như ăn, mặc, ở, … , gọi chung là những mục đích vật chất. Tức là MỤC ĐÍCH VẬT CHẤT là mục đích sống chính của con người thời tiền sử. Vào thời ấy, sự lựa chọn này là hợp lẽ tự nhiên, nó đem lại sự sống hiệu quả.

        Tuy nhiên khi loài người tiến lên văn minh, nhu cầu vật chất cơ bản không còn  mang tính quyết định nữa, đặc biệt đối với giai cấp trung lưu và giàu có, nhất là sau khi yếu tố “đồng tiền” xuất hiện.

        Lúc này thang giá trị thời tổ tiên loài người đã trở thành lạc hậu. Nó cần một thang giá trị khác với mục đích sống chính hợp lý hơn.

        Ngày nay đang tiến lên thời đại của chất xám trí tuệ, mà trí tuệ thuộc GIÁ TRỊ TINH THẦN.

        Như vậy thang giá trị mới, phải ưu tiên MỤC ĐÍCH TINH THẦN, như mục đích sống chính của đời người, cho số cá nhân đã vượt qua mức sống cơ bản (vật chất).

        Đối với số người còn mức sống dưới cơ bản vật chất, vẫn phải tiếp tục dùng thang giá trị cũ (vật chất) để ưu tiên phấn đấu đảm bảo quyền sinh tồn tối thiểu. Tuy nhiên cũng cần chú ý song song hướng về thang giá trị (tinh thần) tích cực toàn diện, để hoàn thiện kỹ năng sống hạnh phúc như một cứu cạnh tối thượng của đời người.

        Kết luận lại, trên thế giới ta thấy tại (B) đang có nhu cầu tái cơ cấu lại thang giá trị sao cho hợp lý hiệu quả phù hợp.

Ví dụ: Do hệ quả tự nhiên, con người thời đại văn minh vẫn quen xếp “hưởng thụ vật chất” (tiền) lên vị trí cao nhất trong thang giá trị cách sống, mặc dù so với thời thế đã lạc hậu. Vì thế vấn đề là làm sao từ bỏ thói quen cũ để tiến lên xây dựng kỹ năng sống mới, nhắm đích “thụ hưởng giá trị tinh thần” làm lẽ sống chính đời người trong điều kiện mức sống vật chất đã đảm bảo.

Sự phát triển của công nghệ thông tin, là một trong các minh chứng cho sự chính mùi của sự tiến lên mức sống tinh thần của thời đại.

b-  Tại (A),

                                Sau khi tiếp nhận số ý thức từ (B) chuyển sang, nó tức thời sao chép ra thành hai bộ ý thức giống nhau để chia về cho A₁ và A₂ cùng xử lý, lưu trữ và làm nhiệm vụ tác động ngược lại cho (B).

  i. Tại A₂:

Mọi thứ tự giá trị ý thức từ (B) chuyển giao vẫn được tôn trọng giữ nguyên. Tức là thang giá trị với “cách sắp xếp 2” (thông thường giá trị ý thức được xếp cao nhất là “hưởng thụ vật chất, tiền, quyền lực, …”) không bị thay đổi. Tiếp theo tất cả được ghi vào lưu trữ tiềm thức, để cuối cùng được dùng làm mệnh lệnh gấy tác động ngược lại cho (B) dưới dạng mệnh lệnh khó có thể chối từ.

Trong khi lưu trữ vào ký ức, các giá trị ý thức được gia cố “cho đậm chất lên về cảm giác” mỗi khi số lần lưu trữ tăng lên. Cảm giác càng đậm thì mệnh lệnh tác động đến (B) càng mạnh, làm cho ý chí cá nhân càng khó thể cưỡng lại. 

LỜI BÀN:

Chúng ta lưu ý phân biệt, tuy A₂ do (B) tạo ra nhưng A₂ lưu trữ giá trị ý thức dưới dạng cảm giác và vô thức, trong khi tại (B) nó được thể hiện thành ý thức  và nhận thức cụ thể.

A₂ chịu trách nhiệm lưu trữ tất cả mọi giá trị ý thức xảy ra tại (B), tính từ khi ý thức đầu tiên của cá nhân xuất hiện cho đến cuối đời.

Trong khi tại (B) phải chịu sự chi phối của của môi trường, cùng với những tư duy nhất thời để ứng phó, cộng với những tác động mệnh lệnh từ A₂ và A₁ (tuổi càng lớn những tác động này càng rõ).

Tại (B) thường có ba loại mệnh lệnh tác động để cá nhân lựa chọn, trước vấn đề đặt ra từ môi trường sống:

o  Một, của ý chí (ý muốn) nhất thời của cá nhân

o  Hai, của mệnh lệnh từ A₂  

o  Ba, của mệnh lệnh từ A₁

Giữa ba loại mệnh lệnh trên, thực chất chỉ có hai mệnh lệnh sau là mang tính quyết định. Cuối cùng cái trau dồi thành thói quen nhiều nhất, giữa hai mệnh lệnh này, sẽ trở thành ý muốn của cá nhân.

- Như thế anh “số một” thường là phải chịu thua. Vì không có nhiều thời gian tích lũy (rèn luyện) bằng hai anh kia. Nếu có thắng thì chỉ ngắn hạng, nhất thời, không bền, có thể do bị tác động nhất thời trức tiếp từ bên ngoài nên mạnh lên. Nhưng trong những vấn đề lớn, phải tính toán kỹ, mang tính thời gian lâu dài, thì không bao giờ nó vượt qua được hai anh tác động “số hai” và “số ba”.

- Anh hay thắng nhất là “số hai”. Vì được rèn giũa bởi các ý thích cá nhân hằng ngày, tháng, năm, … đời người.

- Anh ít được chú ý nhất là “số ba”. Tuy nhiên nó rất lợi hại trong khả năng cản trở anh “số hai”, bằng mệnh lệnh lương tâm. “Số ba” do bẩm sinh (bản năng) nên không bao giờ bị triệt tiêu. Nhưng vì con người chưa chú ý phát huy A₁ hiệu quả, nên lực tác động đến (B) còn yếu. Song với một thiểu số người nó vẫn mạnh, do nhiều nguyên nhân.

Tóm lại, thế giới loài người xưa nay chủ yếu vẫn dùng A₂ làm thế chủ động, nhưng kỳ thực A₁ vẫn giữ quyền quyết định sau cùng. Vì nó là xu thế phát triển tất yếu của loài người, mặc dù nó phải phát huy trong thế thụ động, như sự bùng nổ của các cuộc cách mạng, những cuộc đầu tranh của các tư tưởng tiến bộ, v.v….

Nhưng trong cuộc sống đời thường con người dễ ngộ nhận, anh “số một” có quyền quyết định tất cả. Thực tế nó chỉ có giá trị nhất thời, mang tính ảo tưởng, chỉ nói nhăng nói cuội cho “vui” …

Sự thật con người sống là do tiềm thức quyết định là chính.

Ý chí tạo ra tiềm thức theo thời gian, bởi nhiều lần lập lại thành thói quen, thành bản tính, thành nếp tư duy suy nghĩ, thành tiềm thức ổn định. Riêng với ý chí nhất thời (“số một”) về nguyên tắc là vô tội, là đại diện một phần của cá nhân, đôi khi bị oan ức mỗi khi sai ra mắc sai lầm.

Nếu muốn tính có tội thì tiềm thức mới là thủ phạm chính. Kế đến là tội của giáo dục, tội của xã hội, tội của khoa học, tội của lịch sử văn minh … do chưa biết cách khai thác tâm A₁ hiệu quả.

ii. Tại A₁ :

Sau khi tiếp nhận “cách sắp xếp 2” của (B), A₁ rà soát và xếp nó lại sao cho thành “cách sắp xếp 1” theo đúng chuẩn qui định của A₀.

Theo A₀  qui định giá trị ý thức nào “có lợi cho hạnh phúc đời người nhất” (theo nghĩa thực chất) sẽ được xếp lên vị trí thứ nhất.

Sau khi đã hoàn thành việc sắp xếp, A₁ ghi vào kho ký ức lưu trữ dưới dạng tiềm thức, tiếp theo sẽ dùng làm mệnh lệnh tác động vào (B).

Trong khi lưu trữ vào ký ức, các giá trị ý thức được gia cố “cho đậm chất lên về cảm giác” mỗi khi số lần lưu trữ tăng lên. Cảm giác càng đậm thì mệnh lệnh tác động đến (B) càng cao, khiến cho ý chí cá nhân khó cưỡng lại. 

LỜI BÀN:

Nếu tại (B) ví dụ do tình cờ được thuận lợi về nhiều mặt, ý chí cá nhân thích chọn cách sống ưu tiên hướng về lương tâm A₁ hơn. Vì lý do này nên tâm nhỏ A₁ có điều kiện phát triển mạnh lên, đủ khả năng chiến thắng các mệnh lệnh từ A₂ tác động. Lúc này lương tâm A₁ xem như đã chiếm lĩnh tâm (B), cá nhân xem đây như là lẽ sống là ý muốn là mục đich sống chính của đời người.

Kỹ năng đánh bại A₂ thành công, chủ yếu nhờ kỹ năng nhận thức và kỹ năng cảm giác lương tâm A₁ ban đầu mạnh, đồng thời cá nhân có chú ý trau dồi thường xuyên. - Trong phần sau chúng ta sẽ bàn về nội dung này chi tiết hơn.

4)  MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ KẾT LUẬN.

         Sự khác nhau về cách sắp xếp thứ tự giá trị của hai tâm nhỏ A₁ và A₂, là nguyên nhân chính, làm cho sự sống cá nhân và xã hội thành phức tạp khó hiểu, từ suốt quá trình lịch sử phát triển đến nay.

         Sự sống luôn có hai lực tác động nghịch chiều nhau, nên con người luôn bị khó xử trong lựa chọn. Chọn đàng nào cũng dỡ, vì không hiểu tại sao phải chọn bên này mà bỏ bên kia, bên nào có lợi hơn.

         Cuối cùng thường người ta (có quyền lực, có ưu thế …) chọn bỏ lương tâm để chiều theo cám dỗ vật chất trước mắt và lợi ích quyền lực hơn người, để cuối cùng tạo thành ý chí, tư tưởng,  học thuyết, chủ nghĩa, v.v…

         Lâu dần thành bệnh chủ quan duy ý chí.

         Chúng ta hãy phân tích xem khi ý thức vận động thì nội tâm con người diễn biến  ra sao:

·                             Với “cách sắp xếp 2” tại (B) cho thấy, con người thích chọn cách sống theo sự chủ quan của mình, hơn là chịu lắng nghe tiếng nói của tự nhiên đang kêu gọi từ lương tâm A₁.

·                             Tiếp theo, sau mỗi thành công hay thất bại con người đều rút ra những bài học kinh nghiệm nhất định, ngoại trừ bài học biết lắng nghe A₁.

Vì vậy khi mục đích ưu tiên “hưởng thụ vật chất” vẫn không thay đổi, thì bao nhiêu công sức rút kinh nghiệm cuối cùng cũng không thoát được những hiện tượng vô lý khó hiểu cứ mãi tồn tại.

Chỉ có cách con người cần bắt đầu thay đổi từ mục đích chính (cơ bản), thì mới may ra ánh sáng thành quả mới phủ khắp.

Ví du 1: 

Lúc đầu con người chọn giá trị ý thức ưu tiên “ăn uống” (vật chất) lên trên, theo tiêu chí thích gì ăn đó. Nhưng sau nhận thấy rằng, ăn uống bừa bãi gây mất vệ sinh sẽ có hại cho sức khỏe. Rút kinh nghiệm, con người phải ăn uống ưu tiên chọn giá trị ý thức “hợp vệ sinh” (trí tuệ - tinh thần). Kết quả là loại trừ được nhiều bệnh tật.

-        Như thế ưu tiên xếp giá trị ý thức “hợp vệ sinh” lên trên, kế mới giá trị ý thức “ăn uống”, là làm một cuộc cách mạng về tư duy cách sống.

Ví du 2: 

Trong kinh doanh có người chọn giá trị ý thức “hiệu quả kinh tế” (cách sắp xếp 2) trên hết, nhưng người khác chọn giá trị ý thức “kinh doanh đạo đức” làm tiêu chí hàng đầu. Người đầu mau lời, người sau dễ lỗ.

Rút kinh nghiệm, “đạo đức” và “hiệu quả kinh tế” phải song hành thì kinh doanh sẽ bền, miễn không phạm luật (cách sắp xếp 1).

-        “Đạo đức” là hàng hóa kinh doanh có chất lượng, cạnh tranh lành mạnh, không phạm luật, đảm bảo uy tín thời gian, v.v…

“Hiệu quả kinh tế” là tăng năng suất, áp dụng khoa học kỹ thuật, biết thích nghi hoàn cành, kinh doanh  có uy tín có đạo đức, v.v…

- “Đạo đức” và “hiệu quả kinh tế” hợp lý như trên đều thuộc tâm A₁, nên nằm trong cách sắp xếp 1. Vậy sẽ dễ thành công.

Ví dụ 3:

Trong gia đình, tình người thường được chọn ưu tiên trong quan hệ ứng xử (cách sắp xếp 1). Trong quan hệ kinh doanh thì khách hàng là “thượng đế”.

Nhưng trong quan hệ đời thường, con người lại dễ bỏ qua nguyên tắc tôn trọng và quý nhau như trên, nhất là khi có mâu thuẩn. Vậy là “cách sắp xếp 1” không được tôn trọng, để thay bằng  quan hệ so sánh, ai là “kẻ mạnh” (về vật chất, quyền lực) sẽ dành ưu thế thắng ,“cách sắp xếp 2”.

Trong một quốc gia cũng vậy, chính quyền không dùng “đối thoại hợp tình hợp lý” với nhân dân, mà dùng ưu thế “kẻ mạnh” để thắng, là rơi vào “cách sắp xếp 2”.

- Môi trường sống như trên là thất bại.

Trong ví dụ 1 và 2, cho thấy con đường quay về với “cách sắp xếp 1” luôn là sự hợp lý, cho kết quả tốt đẹp.

Trong ví dụ 3, con người chưa tìm ra con đường tiến lên “cách sắp xếp 1” vẫn còn loay hoay với “cách sắp xếp 2”.

Vấn đề đặt ra là đi tìm con đường (học thuyết) nào để cách sắp xếp 1” thay thế được “cách sắp xếp 2” trong toàn môi trường sống xã hội nói chung. Chỉ như thế con đường tiến lên của xã hội mới bình ổn lâu bền.

Đặc biệt trong quan hệ chính quyền với nhân dân, yếu tố đầu tàu của mọi sai trái hay của mọi đúng đắn, cần được ưu tiên lý giải minh bạch.

**      “Cách sắp xếp 1” của A₁ thực chất là do A₀ (bản năng “lương tâm”) qui định, phương tiện để Qui Luật Tự Nhiên tác động quản lý con người.

Trong cách sắp xếp này bản năng qui định, “hạnh phúc đời người” phải là sự lựa chọn chính trong định hướng phát triển đời người. Đây là nguyên tắc qui định của tạo hóa tự nhiên. Nó khác với nguyên tắc ưu tiên chọn “quyền và tiền” làm mục đích sống chính.

Vấn đề được lý giải như sau: 

  °  Ưu tiên hạnh phúc đời người, có nghĩa là mọi con người sinh ra lớn lên đều có quyền sống bình yên, tự do, bình đẳng và hạnh phúc hợp tình hợp lý.

  Tức là mọi cá nhân sinh ra đều phải cố gắng hoàn thành tốt nhất chức năng sinh tồn của mình, sao cho bản thân có lợi nhất, đồng thời phải hài hòa với lợi ích chung của  mọi người, của xã hội.

   ° Ưu tiên hạnh phúc đời người, có nghĩa trong nhận thức lý luận phải tôn trọng tính hợp tình hợp lý (hợp lôgíc) trong mọi vấn đề lý giải sự sống. Nó phải được thực thi nhất quán từ tiềm thức đến tư duy, ý chí, lời nói, hành động v.v… , được xem như là mục tiêu phấn đấu của mỗi đời người.

  Ví dụ, khi (B) chấp nhận kết quả 2+2=3 là đúng, thì A₂ có thể chấp nhận do nhiều nguyên nhân, nhưng với A₁ đáp án chỉ có thể là 4 (phép tính thông thường). Vậy (B) phải chọn sao cho giống với kết quả của A₁, thì sự sống sẽ đạt hiệu quả.

   ° Ưu tiên hạnh phúc đời người, còn có nghĩa mọi con người sinh ra đều có ý thức tự giác phấn đấu học tập rèn luyện bản thân, để có đủ khả năng hoàn thành tốt nhất mục đích hạnh phúc  của đời mình (theo nghĩa rộng).

  Trên đây chúng ta vừa tham khảo các điều kiện cơ bản khi con người muốn xây dựng lối sống theo “cách sắp xếp 1”.

Tóm lại sự sống con người đang bị chi phối bởi hai qui luật. Một là Qui Luật Sống Chủ Quan do tổ tiên phát sinh ngẫu nhiên từ lâu đời, và hai là Qui Luật Sống Khách Quan do Qui Luật Tự Nhiên qui định.

Giữa hai qui luật trên, “ai thắng ai”, bên nào thắng bên nào, có lẽ mọi người đã rõ và biết nên ưu tiên chọn đứng về phía nào.

Tuy nhiên quán tính A₂ đã tồn tại từ nhiều ngàn năm, nên con người không dễ vượt qua chính mình, nếu không tìm ra phương cách thích hợp.

                      

                 B  ■       VAI TRÒ CỦA TÂM TRONG CUỘC SỐNG.

      

      

                a – SỰ SỐNG VÀ KHÓ KHĂN   

Trong hai cách sắp xếp trên, theo qui định của tự nhiên, “cách sắp xếp 1” phải là sự chọn lựa của loài người. Song thực tế như chúng ta nó chưa được như vậy.

Vạn sự khởi đầu nan, tổ tiên loài người do tình cờ chọn “cách sắp xếp 2” làm lẽ sống, để đến nay nhìn chung đa số người vẫn duy trì.

Trong “cách sắp xếp 2”, con người thời đại đã đồng hóa nó với ưu tiên “tiền” hay “giá trị vật chất”, làm lẽ sống, thay gì phải chọn “hạnh phúc đời người”. Sự sống vì thế bất ổn luôn.

Làm người mà không hạnh phúc thì vô nghĩa.

Vì thế “đấu tranh” luôn xảy ra, để làm yên lòng tâm A₁ .

Con người luôn đi tìm cái đúng thuộc “lương tâm (A₁)”, trong khi cái xấu thuộc “lợi ích vật chất (A₂)” ngược lại luôn tích cực cản trở.

Sự mâu thuẩn có thể bắt đầu từ những vấn đề nhỏ trong quan hệ, sau lớn hơn và trầm trọng dần. Lúc đầu là công việc sau thành mâu thuẩn trong nhận thức. Lúc đầu chỉ với vài cá nhân sau mở rộng ra toàn xã hội, đến thế giới. Trước còn tranh lý lẽ nhưng bất thành, sau phải dùng đến  quyền lực, v.v …. Và cuối cùng là phải giao đấu bằng học thuyết …

Xem ra con đường giao đấu bằng học thuyết là hiệu quả nhất, và triệt để nhất. Học thuyết giúp con người nhìn rõ vấn đề, khi nó tiến đến tạo điều kiện cho mọi người công khai hóa mọi lý lẽ.

Chân lý có thể được tìm thấy theo thời gian, để cuối cùng đánh bại sự thống trị của A₂ .

Song trước mắt A₂ đang là một thế lực đáng sợ cho mọi ý đồ tiến hóa hướng về A₁. 

       

                b – TIỂU SỬ A₂

Quá trình tạo nên A₂  ta có thể tóm lược như sau:

A₂  là do ý thức tích lũy từ nhiều năm, nhiều tuổi đời, để trở thành tiềm thức.

A₂  khác với ý chí. A₂  điều khiển được ý chí vì ý chí chỉ là một ý thức nhất thời, trong khi A₂ là ý thức nhiều tuổi đời.

A₂ được hiểu như một khuyết tật của loài người văn minh.

Nó bắt đầu hình thành ngay từ khi con người còn rất trẻ, bắt đầu từ lúc ý thức hình thành và phát triển.

Môi trường vật chất xung quanh đã ngẫu nhiên tác động vào ý thức để tạo nên cái A₂ như đang có đến hiện tại.

Lý do ý thức có bản chất ưu tiên hướng ngoại (“cách sắp xếp 2”) trước – do nhìn thấy môi trường toàn vật chất cụ thể.

Sau thời gian ý thức mới có điều kiện hướng nội (“cách sắp xếp 1”) – do đối diện trước những nỗi buồn thất bại trong cuộc sống.

Ví dụ: trẻ thích vui đùa với đồ vật trước (“cách sắp xếp 2”), sau mới biết vui với trí tuệ học tập, tiếp theo là vui với sự trưởng thành nội tâm, v.v…

Thường khi trẻ trưởng thành thì tiềm thức về “cách sắp xếp 2” (A₂) đã hướng trẻ ưu tiên chọn nó làm mục đích sống chính trong đời (một cách vô thức).

Trong số ấy có một số ít khác do được tác động môi trường quan hệ tích cực, nên có điều kiện vượt qua sự lôi kéo của tiềm thức A₂  để tiến về A₁  tức “cách sắp xếp 1” (mặc dù chưa ý thức rõ), và chọn nó làm lẽ sống đời người.

Khi con người đến tuổi trưởng thành, cũng là lúc tiềm thức đã bén rễ sâu vào nội tâm. Lúc bấy giờ cái gì đã sai hay đúng, đều rất khó sửa lại.

Khi sai lầm đã xảy ra tự nhiên như trên con người không thể trách ai ngoài … tạo hóa tự nhiên. Nhưng thực tế sự sống cần phải có người chịu trách nhiệm khi đã phạm sai lầm, nên cuối cùng cá nhân phải chịu trách nhiệm, cho dù không từ trong bản chất (A₁) không ai cố ý như thế.

      

                c – TRÁCH  NHIỆM SAI LẦM

Thói quen là đối tượng có thể qui trách nhiềm cụ thể, vì nó dễ hiểu dễ thấy.

Nhẹ là các thói quen hành động có nhận thức đơn giản, nặng là khi nhận thức đã phạm sai lầm mang tính hệ thống có giai đoạn mưu tính lâu dài rõ ràng, và đã két thành lập trường quan điểm nhất quán. Nặng hơn nữa là biến thành lối sống vô tâm, vô cảm, độc ác, mất tính người, v.v… một cách tự nhiên – A₁ gần như đã biến mất hoàn toàn.

Lúc này cá nhân đã bị mất phương hướng hướng thiện, bản tính trở nên khác thường, tinh thần bất an, … con người trở nên gian dối, che giấu, hung dữ, mất niềm tin, v.v...

Khi ấy nhân cách tốt đẹp tích cực sẽ chỉ quay trở lại, khi A₁ của cá nhân được đánh thức bởi một biến cố lớn và phù hợp.

Sự sống đến với con người một cách ngẫu nhiên, không ai biết trước tương lai sẽ thế nào.

Tuổi nhỏ sống theo mệnh lệnh giáo dục của người lớn. Đến khi trưởng thành áp lực cuộc sống tăng lên, mấy ai còn có thời gian tìm lại những nguyên nhân ban đầu của nhân cách mình. Đặc biệt nếu nó liên quan đến truyền thống tập quán lâu đời từ nhiều thế hệ trước, thì càng khó để truy nguyên.

Sự sống cứ thế chồng chất theo thời gian, đường đi lối về càng lúc thêm khó tìm manh mối ban đầu của một hiện tượng sai lầm.

Khi chân lý còn chưa sáng tỏ, thì các tiêu cực sẵn có trong lối sống khi có cơ hội sẽ như “đục nước béo cò”, sự sống vì thế mà thêm rối thêm phức tạp.

Khi định hướng xã hội (chính trị) không trong sáng, con đường tìm đến A₁ càng khó tìm thấy lối ra, trong khi lỗ hổng sai lầm vẫn tiếp tục được nới rộng hơn v.v…

Trách nhiệm này theo nguyên tắc phải thuộc về khoa học lý giải. Ngoài ra không cá nhân xuất chúng nào có thể đảm đương.

Biết rằng khoa học đã thành công trong nghiên cứu ‘vật chất’, nay đã đến lúc nó phải tiến quân vào lĩnh vực ‘tinh thần’, hoàn thành nốt phần khiếm khuyết mang tính trọng tâm, có lẽ duy nhất còn sót lại trong phạm trù sự sống loài người.

 

Tìm đâu ra đầu mối lý giải bài toán cốt yếu này, may thay tất cả nguyên nhân sai lầm của loài người phải chăng đã được lưu trữ tất cả trong tiềm thức con người, qua sự truyền lại từ bao nhiêu thế hệ.

Chúng ta hãy nhìn vào tâm tin rằng sẽ nhìn thấy mọi lời giải.

Nó không nằm ở hướng nhìn về A₂ , nó chỉ được thấy khi con người hướng về A₁.

Tuổi trẻ là sự mở đầu của người lớn. Tuổi trẻ sai người lớn sẽ thành hư, tuổi trẻ tốt nhân cách người lớn sẽ đảm bảo vững vàn.

Khi còn trẻ không ai thoát được vai trò ảnh hưởng của người lớn. Nếu người lớn đi trước sai (không đúng), trẻ sẽ sai theo. Đến khi trẻ thành người lớn, các sai lầm quá khứ đã dần biến thành cá tính (khó sửa), cuối cùng là dễ bị mắc sai lầm và phải bị xử phạt. Thế là oan ức và bất công.

Sự bất công xảy ra ngay từ cơ chế sinh tồn tự nhiên mà tạo hóa tự nhiên đã an bày.

Trách nhiệm thoát ra này phải thuộc về giáo dục, và trước hết thuộc về chức năng của khoa học.

Trở về với câu chuyện người lớn phải chịu trách nhiêm đối với trẻ. Nhưng người lớn là ai, là ông bà, cha mẹ, nhà trường, chính quyền, v.v…. Nhưng chớ quên tất cả họ cũng một thời là một đứa trẻ, được lớn lên … từ thủy tổ loài người, đến vượn người … Nên cũng không hiểu gì để gánh chịu mọi trách nhiệm.

Ai biết đúng ai biết sai, ai chịu trách nhiệm sửa sai lại tất cả. Xưa nay không ai cả.

Chưa có câu trả lời cơ bản cho sự sống. Nhưng con người vẫn tự tin mình đang sống và hành động đúng đắn. Sao biết ?

Xã hội đúng ra cần có câu trả lời cho tất cả, cũng như cần có ai đó chịu trách nhiệm giải đáp hiệu quả, mỗi khi sự sống vận hành có vấn đề.

Người ta nói phải … “cầu nguyện” … “Trời”. Nhưng “Trời” đã cho loài người “Khoa học”, Vậy chỉ còn con đường khai thác nó hiệu quả, đáp án ắt sẽ đến.

                d – NHIỆM VỤ KHOA HỌC

Khoa học là một phương pháp lý giải tổng thể về lý thuyết và hành động, nhằm giúp con người nhận chân ra chân lý của vấn đề cần nghiên cứu.

Khoa học vận động theo phương thức, phải có đối tượng làm mục đích nghiên cứu lý giải, kế là chứng minh nó theo yêu cầu, cuối cùng là thực nghiệm để đánh giá sự thành công của thành quả nghiên cứu.

Đối tượng ở đây là sự sống con người.

Yêu cầu chứng minh nguyên nhân của tính bất ổn trong sự sống từ con người đến xã hội.

Một là nguyên nhân có thể do thời thế đã thay đổi, hoàn cảnh và môi trường sống đã thay đổi, nhưng cơ chế tư duy con người chưa kịp thay đổi. Như thế là sai lầm…

Sự sai lầm ấy đã lan truyền từ nhiều thế hệ cho đến ngày nay. Con người đã ra sức khắc phục nó bằng các cơ chế xã hội khác nhau, song kết quả vẫn chưa đạt yêu cầu. 

Mọi sự bắt đầu từ con người, vậy nguyên nhân trước hết phải thuộc về con người.

Biết rằng mỗi con người là một thành viên của xã hội, là một phần của lịch sử tiến hóa, có nhiệm vụ kế thừa và phát huy các kinh nghiệm sống khác nhau từ các thế hệ đi trước truyền lại. Quá trình chuyển giao như thế cũng là quá trình mỗi thành viên có trách nhiệm tái tạo, chỉnh sửa, hoàn thiện hóa kho tàng kiến thức của loài người.

Song mỗi lần chỉnh sửa là mỗi lần con người … ngộ nhận … “nó đã là chân lý vĩnh cữu”. Nhưng nếu không may nó không đúng như thế, thì khi con người ra sức bảo vệ nó bằng mọi giá, là hết sức chủ quan và nguy hiểm.

Khi sự sai lầm càng lớn con người càng ra dùng quyền lực áp đặt để khắc phục. Đây là những hiện tượng chủ quan thường thấy, nó biểu hiện lý trí con người đã bất lực.

Bản chất chân lý là không dùng quyền lực, khi đối phương không dùng quyền lực.

Trong khi chờ tìm thấy chân lý đúng nghĩa, con người vẫn phải tiếp tục sống chung với “chân lý tương đối”. Nên cần cảnh giác trước mọi kết luận chủ quan.

Nếu “chân lý tuyệt đối” được tìm thấy, sự sống sẽ trở nên đơn giản dễ hiểu, và con người không còn cần dùng đến quyền lực để minh chưng giá trị của lẽ phải.

Mọi ngộ nhân chân lý tuyệt đối, tin rằng cuối cùng sẽ tìm về với giá trị thật của nó.

Song tất cả mới là những phát họa, chúng ta hi vọng tiếp tục lần theo con đường khoa học sẽ tìm thấy kết quả xứng đáng.

         7.  TƯ DUY Ý THỨC

Tâm là động lực gốc, ý thức là phương tiện truyền đạt của tâm, tư duy là môi trường vận động của ý thức, ý chí là bánh lái của ý thức, hành động là hệ quả của ý thức, cảm xúc là thông tin thành quả, v.v...

Muốn hiểu tâm ta có thể quan sát ý thức, theo dõi chuyển động của tư duy, xác minh hành động, nhận xét cảm xúc, v.v…

Trong thực tế tư duy và ý thức (tổng quát) có thể xem như một, vì khi ta tư duy là ta ý thức. Như thể không dễ tách chúng ra để khảo sát nghiên cứu. Vì thế kết hợp chúng thành tư duy ý thức để nghiên cứu, chỉ khi cần ta sẽ tách riêng ra sau.

Tư duy có khả năng làm thay đổi giá trị của ý thức, ý thức có khả năng làm thay đổi giá trị của tư duy.

Tư duy ý thức là sản phẩm do (A) và (B) tác động nhau tạo thành.

(A) và (B) lúc đầu là một khối thống nhất, sau tách thành hai trung tâm độc lập. (B) có chức năng phản ánh thế giới bên ngoài, (A) có chức năng quản lý thế giới nội tâm bên trong. (B) tạo thông tin ghi nhớ vào (A), (A) lưu trữ thông tin chủ động điều khiển (B).

Giữa (A) và (B) cái nào quyết định hơn cái nào.

(Chú thích:

- chúng ta lưu ý giữa ngôn ngữ trong sách và thực tế có sự chênh lệch về ý nghĩa trước một vấn đề, vì thế chúng ta cần thống nhất một vài nội dung để tránh bị nhầm lẫn.

Ví dụ, thông thường trong dân gian khi nói chữ tâm là hiểu theo nghĩa tích cực, tức là muốn nói đến tâm (A) với tâm nhỏ A₁ làm đại diện, nó không tính đến tâm nhỏ A₂.

Trong lý luận khi nói tâm A₁ là ta chỉ nghĩ đến tâm (A), vì (B) đã dành cho tâm A₂ làm đại diện.)

Như vậy để so sánh (A) và (B), thực chất là ta so sánh giữa A₁ với A₂, xem “ai hơn ai ”.

Quan sát thực tế cho thấy, nếu là những vấn đề thông thường, hay trong phạm vi nhỏ cục bộ, hoặc mang tính giai đoạn lịch sử ngắn hạn so với chiều dài lịch sử, v.v… thì  A₂ tạm  thời có thể trội hơn A₁. Nhưng nếu xét trên phạm vi rộng về không gian và dài về không thời gian, thì A₁ luôn thắng  tuyệt đối trước A₂ , cho dù con người có nhận thức thế nào trong quan điểm sống.

Đời người thuộc phạm trù lâu dài và toàn diện, nên chọn sống theo A₁ sẽ được hưởng sự thắng lợi TÒAN DIỆN.

Nhưng thực tế, con người thích chọn theo A₂ để đạt thắng lợi nhất thời để sau đó chịu đau khổ.

Kết luận, A₁ thắng A₂ theo nguyên lý tự nhiên, đồng nghĩa loài người được sống trong hòa bình  hạnh phúc. A₂  thắng A₁ , do nhận thức giới hạn, nên ưu tiên chọn hưởng thụ vật chất đơn thuần làm lẽ sống, hậu quả sự sống bất ổn và đau khổ.

 

Trong sự sống con người chọn sống theo A₂ , nhưng vẫn muốn thắng A₁ . Đây là một ý đồ, một quyết tâm bất khả thi, cuối cùng nó chỉ làm cuộc sống thêm bi kịch.

Khi sự vô lý đạt đến giới hạn (đỉnh điểm) sự tất thắng của A₁ sẽ đánh bại A₂ (lật đổ).

(Chú thích: bản chất con người tiềm tàng một phần tính ác (tiêu cực), nó sẽ phát huy khi con người chọn sống theo A₂.)

“Ai thắng ai”, tất cả tùy ở sự lựa chọn của con người, của từng cá nhân. Nhưng với qui luật tự nhiên trước sau chỉ một lời giải.

Muốn chọn sống theo A₁, con người cần được đào tạo thói quen sống mới, thói quen nhận thức mới, thói quen tư duy mới, thói quen quan hệ mới, thói quen làm việc mới, v.v… tại (B) sao cho thoả phương trình sau:

“Cách sắp xếp 2”  (A2)    =      |“Cách sắp xếp 1”|  (A1)

                                                                                            

                                                PHƯƠNG TRÌNH CƠ BẢN (ptcb 1)

(với |“cách sắp xếp 1”| là hằng số (bản năng) và “cách sắp xếp 2” là biến số (ý chí))      

Lịch sử đã tình cờ đưa sự sống loài người chạy về hướng “cách sắp xếp 2”, nên gặp bất ổn chu kỳ. Nay vấn đề nên làm là đưa nó về với “cách sắp xếp 1”, do tạo hóa tự nhiên đã cố định hóa.          

    

         8.  ĐIỀU KIỆN THAY ĐỔI CÁCH SỐNG

“Nói phải đi đôi với làm”, “làm phải đi với tâm”, “tâm phải đi với nghĩ và nói”.

Nếu được như trên thì sự sống còn gì bằng.

Muốn nói phải có “ý”, “ý” sinh ra “lời”.

“Ý” do mỗi người tự do suy nghĩ chọn lựa. Nếu khéo chọn “ý” trùng với “tâm” (A₁) thì sự sống tốt đẹp.

Nói “tâm” và “ý” tức là ta nói đến A₁ và A₂ vậy.

Nay muốn cho chúng trùng với nhau, thực tế là cả một nghệ thuật phức tạp.

Do khái niệm “tâm”  trừu tượng nên việc truyền dạy chỉnh sửa nó không phải dễ, xưa nay số thành công không nhiều.

Nhiệm vụ của khoa học là làm sao công việc này trở nên đơn giản hóa, mọi người ai cũng có thể hiểu và thành công một cách nhẹ nhàn và hiệu quả.

Kinh nghiệm dân gian cho thấy người sống có tâm dễ bị thiệt thòi lận đận. Vì thế mọi người nhìn vào thấy ái ngại sinh nghi và mất niềm tin. Cuối cùng phần đông người ta thích chọn con đường sống làm giàu nhanh để mau hưởng thụ cụ thể.

Song thực tế cũng cho thấy, khi đã thành đạt giàu tiền giàu vật chất, thì đồng thời chất lượng sống tâm hồn cũng giảm dần. Niềm vui nỗi buồn nó luôn chập chờn như nước phải trôi nhanh qua cầu. Để đọng lại từ trong sâu thẳm một nỗi trống vắng vô nghĩa … mà ai đã chạm rồi cũng khó tả lại cho người sau.

 Bởi thế dù lịch sử đã bao nhiêu lần chứng minh, nhưng những khuyết tật ấy vẫn khó sửa.

Ngược lại những người sống có lòng có tâm (A₁), trước mắt như phải chịu nhiều thiệt thòi (ví dụ: các thầy tu), nhưng càng về lâu dài từ trong sâu nội tâm họ vẫn luôn có những niềm vui bình an mãn nguyện.

  Họ “chấp nhận” hay nhìn ra và chọn con đường sống như trên, có thể do bẩm sinh, do giáo dục, do hoàn cảnh, do số phận, v.v… “phù hộ”.

Nhưng muốn tìm câu kết cho rõ ràng thì thường mỗi người mỗi ý, nhiều nhất là qui cho số phận may rủi, cho mạng trời đã định, v.v …

Vậy đâu là lời giải thích hợp lý nhất ?

Có phải ngẫu nhiên do số phận hay may rủi …

Theo góc độ nghiên cứu, tất cả là do điều kiện nhận thức ban đầu tạo nên, cộng với hoàn cảnh tác động khách quan của xã hội.

Thỏa được mấy yếu tố trên, con người sẽ làm chủ được khả năng chọn lựa con đường sống của mình, cho dù ở hoàn cảnh nào, bản chất bẩm sinh ra sao.

Hay ta nói nguyên nhân trọng tâm nhất của vấn đề, là do con người chưa nhận thức về tâm A₁ là gì, đâu là sự lợi hại của nó.

A₁ hay A₂  là tùy mỗi cá nhận chọn, chứ không chỉ là số phận chịu trách nhiệm. 

Tuy nhiên cái khó là vấn đề chọn lựa, cho dù đã được giới mọi điều đúng đắn, song con người vẫn có thể chấp nhận chọn sống theo A₂ với bao nhiêu hậu quả đã dự báo trước.

Đây là một bài toán khó. Nó không đơn giản như người ta chọn thịt cá cho một bữa ăn.

Vấn đề này sẽ có lời giải tốt khi con người có sự chuẩn bị hệ thống giáo dục hợp lý và hiệu quả ngay từ đầu. Đây là một trong yếu tố quyết định giúp con người phát huy kỹ năng chọn lựa con đường sống hợp lý được thuận lợi trong tương lai.

Quá trình giáo dục ấy cần có hệ thống liên hoàn đồng bộ, thống nhất, … đến suốt đời.

Phối hợp với nó là môi trường tổ chức xã hội phải hợp lý đồng bộ theo, từ bộ máy chính quyền, dư luận xã hội, trách nhiệm gia đình, v.v…. Tất cả được thiết kế hợp lý và khoa học trên nền tảng của một phương án, đúc kết thành học thuyết. Trong đó đã qui hoạch hay vạch sẵn, mọi đường đi nước bước cho từng con người một trong xã hội, nhưng ở góc độ tổng thể.

Muốn trị bệnh người bác sĩ phải dùng thuốc, dùng phẩu thuật, v.v… , thì bệnh mới khỏi. Muốn làm được như thế người thấy thuốc phải có trình độ chuyên môn, phải qua đào tạo trường lớp, v.v…

Ác hay thiện nó cũng là một dạng bệnh khác của con người. Bệnh về cách sống, bệnh về đạo đức, bệnh về trách nhiệm làm người với đồng loại, bệnh về phẩm giá tinh thần, v.v… . Muốn chửa lành bệnh tất yếu nó cũng đòi hỏi phải có những nhà chuyên môn thích hợp.

Vậy vấn đề là, ai sẽ là nhà chuyên môn trong lĩnh vực tổng thể sự sống con người và xã hội. Họ cần được đào tạo theo quan điểm nào, học thuyết ra sao. Từ đây mới có cơ sở định hướng qui hoạch môi trường giáo dục trên phạm vi toàn diện và tổng thê, đạt hiệu quả tối ưu.

Thế giới ngày nay còn nhiều nhân cách sống bất bình thường, nhiều nhà lãnh đạo quan hệ với nhân dân còn độc đoán chủ quan thiếu tôn trọng, sự sống còn nhiều đau khổ bất công, v.v… . Bấy nhiêu đủ để kết luận, những nhà chuyên môn trong lĩnh vực này đang có vấn đề. Hoặc đúng hơn nó chưa có.

Hoặc đã có nhưng nhắm sai trọng tâm của vấn đề.

Nếu chúng ta tin rằng sự sống là do loài người tự quyết định, thì con đường hoàn thiện học thuyết sẽ là cứu cánh của thời đại.

Đúc kết lại xã hội loài người đang cần một học thuyêt mới, chính xác hơn, hợp lý hơn. Có học thuyết đúng đắn, tất yếu sẽ có những nhà chuyên môn đúng nghĩa cho căn bệnh của sự sống, của xã hội, của cá nhân, với trọng tâm là bài toán quan hệ con người.

Thế giới ngày nay đang thiếu các nhà chuyên môn như thế, những nhà tâm học, nhà nhân cách học, nhà đạo đức… theo nghĩa được đào tạo đúng chuyên ngành.

Vì thiếu … nên mọi người gần như ai cũng có thể trở thành những nhà chuyên môn bất đắc dĩ, để tự do lý giải mọi hiện tượng tồn sinh tồn theo cách họ cảm thấy vừa ý nhất.

Thế là căn bệnh có khả năng càng được đục khoét sâu hơn, khó chữa trị hơn.

Đành rằng bản chất con người ai cũng bản năng tích cực, ít nhiều hướng thiện (A₁), nhưng “ngọc kia chẳng dũa chẳng mài, cũng thành vô dùng, cũng hoài ngọc đi”.

Vấn đề là phải có “dũa” thì tâm kia mới hữu dụng, mới phát huy.

Đây là vấn đề khoa học phải tìm ra câu trả lời.

Tâm nếu “dũa” kém, tất yếu sẽ thành mờ, xấu và ác.

Trong trường hợp tâm đã ác, con đường trị liệu sẽ khó nhiều lần hơn, gần như … “bít cửa” (cần có một biến cố mạnh hỗ trợ, họa may).

Vì thế tốt nhất là giáo dục “tâm chất lượng” ngay từ đầu, tuổi trẻ tinh mơ.

Giáo dục ngày ngày nay chưa có môn khoa học này. Nên đa phần xã hội phải nhờ đến tín ngưỡng hỗ trợ ...

Phải chăng khoa học mãi chấp nhận đứng ngoài cuộc …

B. KỸ NĂNG LÀM CHỦ CÁCH SỐNG

1-    SÓNG GIÓ TUỔI THƠ.

Làm chủ cách sống là làm chủ tư duy, sao cho tâm và ý phấn đấu trùng nhau, trên nguyên tắc chọn  A₁ làm gốc, ý (ý chí, ý muốn) làm công cụ định hướng chỉnh sửa tâm, và A₂ là đối tượng cần được thuần hóa  theo A₁ .

Nhiệm vụ của “chỉnh sửa” là dùng ý chí định hướng xây dựng thói quen mới cho tâm , sao cho A₁  phát triển có lợi nhất. Tất yếu để thành công, ý chí phải thường xuyên chú ý theo dõi những gợi ý từ tâm gốc A₁ (cảm nhận lương tâm) để đảm bảo quá trình hình thành nhân cách không sai mục tiêu.

Ví dụ:

Mọi trẻ nhỏ khi mới chào đời đều có tâm thế tốt nhất, tâm và ý trùng nhau. Song đến khôn lớn do tác động môi trường, nội dụng của ý (B) dần tách khỏi nội dung của tâm A₀ để bắt đầu đi vào sai trái, nhằm thỏa lòng chạy các “hấp dẫn vật chất ĐƠN THUầN”.

Tức là trẻ đang hình thành tâm A₂, và tập quên dần tâm A₀ tức A₁ (A₁ do A₀  tạo ra để ứng phó đối xứng với A₂) một cách vô thức.

Vậy chỉnh sửa tâm tức là dùng ý chí để điều chỉnh lại thói quen sống từ tâm A₂ quay về với tâm A₁ hay A₀ (tâm bản năng), cho đúng với nguyên lý sinh tồn tự nhiên (qui luật tự nhiên).

Sự lệch tâm trên xảy ra ngoài khả năng chủ động của mọi trẻ, và mang theo nó đến suốt đời nếu không đặt mục đích chỉnh sữa.

Sự sai lệch trên càng in sâu hơn khi con người càng cố dùng ý chí để ức chế các lực phản khán từ A₁, có thể do đòi hỏi từ môi trường. Đối với trẻ là do người lớn tác động đòi hỏi sai tự nhiên.

Lẽ đương nhiên mọi trẻ nhỏ đều không đủ khả năng phân biệt mọi lẽ đúng sai ở đời khi bị tác động (giáo dục sai), nên phải chấp nhận mà không ý thức phản khán tự vệ. – Hơn nữa người lớn và môi trường xã hội cũng không ý thức nốt huống gì trẻ.

Hậu quả là trẻ đã trở thành nạn nhân oan nghiệt của sự sống nói chung.

Theo thời gian sự sai lầm của trẻ càng nặng hơn, đến một ngày … thành tội phạm và trả giá.

Cơ chế đạo tạo người như trên đang được áp dụng trên khắp thế giới loài người, không có ngoại lệ.

Loài người là một tập hợp từ các thế hệ trẻ tiến lên, sau quá trình đã bị sự sống sai phạm hóa trong nhân cách một cách ngẫu nhiên. Cứ thế thế hệ này đến thế hệ khác.

Người sai ít người sai nhiều, người chủ quan ít người chủ quan nhiều, tùy theo ý thức đề kháng của A₁  nhiều hay ít, do tự thân cá nhân hay từ môi trường giáo dục của xã hội.

Để cuối cùng tất cả cộng lại thành một tổng thể mang tính “sai trái tổng hợp”, khi vấn đề chưa được minh chứng đúng trọng tâm và xác thực.

Trong môi trường sai lầm ấy tất yếu niềm tin giữa con người với nhau không có. Đây là lý do “kẻ mạnh – bạo lực” xuất hiện, thay gì “kẻ mạnh – chân lý” phải thế chỗ.

Môi trường sai tất yếu phải thiếu lý đúng dẫn đường, nên buộc ‘PHẢI CÓ QUYềN LỰC CHỦ QUAN ÁP ĐẶT’ thì các mâu thuẩn mới tìm thấy lối ra.

Hệ quả của quyền lực (chủ quan) đã làm nhân cách con người một lần nữa thêm biến dạng, hiện tượng ‘không thật’ càng gia tăng để đối phó nhau dưới nhiều hình thức, đồng thời ‘cái ác’ cũng xuất hiện nhiều lên.

 Ai mạnh, ai khôn, ai may mắn, … được dành vị trí cao trong xã hội. Ai yếu, ai dại, ai kém may mắn, … bị xếp xuống thấp. Lâu dần sự sống sinh vô cảm vì không biết cách nào làm thay đổi sự chệch lệch lớn về mức sống.

Đồng thời sự tranh giành quyền lực, quyền lợi (vị trí cao) càng góp phần phân hóa con người thành đối thủ của nhau, và lôi kéo cả xã hội và mọi người dấn xâu vào không chỉ vô cảm, mà tiến lên hận thù nhau cố gắng triệt tiêu nhau (không thương tiếc).

 Mọi người lớn khi vào đời đều nhận lấy những trọng trách trước xã hội. Sau nhiều năm tháng thử thách, ít nhiều họ nhận thấy ra sự sống (cá nhân, xã hội) còn nhiều điều chưa ổn, cần được chỉnh sửa.

Sai lầm mỗi nơi một chút, từng vấn đề đơn lẽ, con người dễ bỏ qua và chấp nhận nó để sự sống bình thường tiến lên. Nhưng nhiều nguyên nhỏ cộng hưởng lại tạo thành hậu quả lớn ở nơi này nơi khác, người này người khác, trường hợp này trường hợp khác, lúc này lúc khác, vấn đề này vấn đề khác, v.v…  khi ấy mới thấy hết cái khó cái khổ mà người trong hoàn cảnh không bao giờ chấp nhận nó.

Nếu cái bế tắc kia tiếp tục kéo dài ra nữa, thì hậu quả đến sẽ không còn dành cho riêng ai, tất cả cuối cùng sẽ là nạn nhân (ví dụ: chiến tranh thế giới).

Do vậy sự bình yên đang dành cho vô số ai đó hôm nay, nếu kịp nhìn ra sẽ thấy cần phải có trách nhiệm vụ tích cực toan tính cho cái ngày mai tương lai, cho bao nhiều vấn đề tiêu cực xung quanh đang rình rập. Có làm tốt chúng, tương lai sự sống mới an toàn, hoặc tốt hơn nữa.

Lịch sử loài người tuy có thăng có trầm, song nó cũng kịp chỉ dấu cho con người thấy đâu là lối thoát muốn tìm. Trước hết là tính lạc quan ở con người. Nó là kim chỉ nam đưa con người tìm đến đích.

Người trước, người sau kế thừa nhau tiến đến lời giải.

Sự lạc quan từ đâu có, chính là từ tâm A₁. Nó luôn tồn tại với sự sống, cho dù lúc này lúc khác con người muốn quên nó, chống lại nó, tiêu diệt nó. Có thể ở người này người kia tư duy ý thức xem như đã đứt đường liên lạc đến tâm A₁, nhưng trên phạm vi toàn xã hội thì không bao giờ.

Con đường tương lai sẽ thông thoáng hơn, nếu môi trường xã hội, những người lớn, tạo điều kiện con đường đến tâm A₁ của trẻ được bảo đảm thông suốt trọn đời.

Muốn như thế môi trường xã hội cùng với kiến trúc thượng từng phải hợp lý.

Nó đồng nghĩa với quyền tự do thông tin, tự do ngôn luận của mọi người trong xã hội phải được tôn trọng. Có như thế những khuyết tất và hướng khắc mới có cơ hội gặp nhau trong hiệu quả tối ưu, bởi có sự hợp lực toàn diện.

Khi tâm A₁ được tạo điều kiện tăng trưởng không ngừng, sẽ góp phần đầy lùi dần các hiện tượng tiêu cực xã hội tiến đến mức sống hạnh phúc bình ổn lâu dài.

Con đường phát huy tâm A₁, đơn giản là tránh sai làm đúng, tránh ác làm thiện, tránh chủ quan để chọn khách quan, tránh vô cảm bằng sống có lương tâm, v.v… . Nếu tiến hành như thế từ mỗi cá nhân lâu dần tâm A₂ sẽ nhập vào tâm A₁ , là thành công.

Trong ví dụ trên, mọi trẻ sinh ra lớn lên đều mắc sai lầm ngẫu nhiên. Do vậy mọi con người cho đến lúc trưởng thành, theo nguyên tắc, đều cần thiết phải trải qua giai đoạn hoàn thiện hóa nhân cách, hay khắc phục những bội nhiễm do khách quan môi trường.

Vậy là một thế hệ “CON NGƯỜI MỚI” bắt đầu hình thành. Kéo theo nó là một xã hội mới, một tương lai, một sức sống mới, một thế giới mới, một thời đại mới ra đời.

Đối với môi trường sư phạm, ngoài việc đào tạo kiến thức về khoa học tự nhiên, thì nay phải gánh thêm nhiệm vụ chăm lo hoàn thiện nhân cách cho trẻ, bằng cách tái cấu trúc lại tâm cho hợp với tự nhiên.

Đối với người lớn và xã hội, quan điểm sống cũ ít nhiều đã ăn sâu, nay vì lợi ích chung và vì hạnh phúc tương lai thế hệ trẻ, phải ra sức làm tốt nhất những gì có thể để làm gương dẫn đường.

Trẻ lúc nhỏ nếu được giáo dục đúng đắn bao nhiêu, thì tương lai sống bình an hạnh phúc càng được mở rộng.

Người lớn ngày nay tuy đã trễ, nhưng nếu giác ngộ nhận thức, thì vẫn kịp để có những thay đổi có ít cho sự sống còn lại.

Trong sự sống tất yếu phải có đúng có sai, nhưng sai vô lý hay đúng giả đều cần sớm được dọn dẹp. Vì thế xã hội cần sớm có một trung tâm lý giải hay chỉ dẫn kịp thời, thế nào là hợp lý nhất cho tất cả mọi vấn đề trong xã hội.

Nếu không mọi việc sẽ tiếp tục mâu thuẩn, rồi mù, không tìm thấy câu trả lời đúng đắn.

Biết rằng trong sự sống nếu chỉ dùng lý trí không chưa đủ, mà cần phải kết hợp lý của tâm A₁ nữa thì mới đạt.

Song tiếc rằng đến nay khái niệm “tâm A₁” vẫn chưa được khoa học công nhận, nên trước mắt còn nhiều việc phía trước phải làm. 

Thế nào là sống có lương tâm.

Dựa vào kinh nghiệm thực tiễn, khoa học cần nghiên cứu để đúc kết thành công thức, thành nguyên lý để mọi người cùng hiểu.

Trong dân gian cùng với các tôn giáo, bằng cách này cách khác khái niêm “tâm” đã được khai thức sử dụng hiệu quả từ lâu. Nhờ vậy mà con người và xã hội đã có những mặt tích cực như ngày nay.

Có ‘tâm’ (A₁) con người mới tìm thấy và hiểu ra lẽ phải là gì, nó như thế nào.

Vậy đâu là con đường chuẩn hóa nó các kinh nghiệm dân gian kia ? để mọi người ai ai cũng dễ hiểu, dễ biết, dễ dùng, dễ vận dụng.

Khi ấy con người sẽ biết tự vệ tốt cho bản thân cũng như có khả năng bảo vệ người khác. Từ xã hội đến quốc gia và thế giới, nếu ai cũng như thế thì mâu thuẩn hận thù ganh ghét sẽ không còn.

Đấy phải chăng là điều cơ bản thiết yếu nhất của sự sống. Nó quý hơn mọi giá trị vật chất của cải phú quý giàu sang nhưng phải sống trong bất an vô định.

Điều mơ ước lạc quan trên, giờ đây tất cả trông mong vào bệ phóng ‘Khoa học’ để hi vọng tìm thấy bệ phóng cho kết quả tốt nhất có thể. 

    2 - CHỈNH TÂM

Thế nào là kết cấu và nguyên lý vận hành của tâm, đến đây chúng ta xem như đã có câu trả lời.

Chúng ta nhận thấy về lý thuyết, kết cấu và sự vận hành của tâm khá đơn giản. Tuy nhiên để hiểu tâm trong thực tế, lại là một vấn đề hoàn toàn khác. Nó phải đối diện với nhiều thử thách lớn lao vô cùng.

Biết rằng sự sống mỗi người là một cơ chế vận hành tâm riêng, cho kết quả nhận thức và cảm xúc riêng, v.v… . Cuối cùng không dễ để con người hiểu nhau và cảm thông nhau, mà cụ thể là vấn đề ‘tâm’ chúng ta đang bàn.

Đây là nút thắt của vấn đề sự sống.

Giải bài toán sự sống chính là đi tìm lời giải căn nguyên của những mâu thuẩn triền miền trong thế giới con người.

Nó là một thách thức mà loài người đã ra sức giải đáp trong suốt chiều dài lịch sử đến nay.

Vấn đề có thể bắt đầu từ nhận thức.

Qua nghiên cứu biết rằng ‘bản chất sinh tồn cơ bản’ của con người là giống nhau, vì mục đích chính của mỗi đời người đều giống nhau, là sống để ‘HẠNH PHÚC’ (sung sướng).

Nhưng do nhận thức còn giới hạn, nên cuối cùng con người sinh mâu thuẩn với nhau, DO HIỂU LẦM VỀ HAI CHỮ ‘HẠNH PHÚC’, DẪN ĐẾN KHÁC NHAU VỀ MỤC ĐÍCH SỐNG.

Nhìn chung con người định nghĩa hạnh hạnh phúc là “hưởng thụ vật chất”.

Thế nhưng, con người không biết rằng sự sống là do TÂM quyết định. Tâm có sung sướng hạnh phúc thì mọi nhu cầu còn lại mới thỏa sung sướng hạnh phúc đúng nghĩa.

Vì vậy vấn đề là phải chứng minh được tâm, thì các mâu thuẩn sự sống mới tìm lại sự hợp lý của nó.

Tâm trước hết là một khái niệm trừu tượng, nên khả năng nghiên cứu làm chủ được nó là rất thấp. Đại khái như muốn hiểu tâm thì phải giữ nó ổn định tương đối, hai là môi trường xung quanh phải thuận lợi, ba là phải có ý chí, khả năng, sự may mắn,  v.v…

Người đầu tiên khai phá tâm ắt phải đạt đủ các điều kiện nêu trên, thì mới có nhiều hi vọng.

Song cuối cùng theo cách này hay cách khác, kết quả nghiên cứu ‘tâm’ tạm gọi đã thành công. Phần còn lại sẽ do mọi người kết luận.

Trước mắt chúng ta ghi nhận thành quả trên để theo dõi xem nó sẽ cho ta đáp án thế nào.

Khi vấn đề nhận thức về ‘tâm’ đã xác định, việc còn lại là tìm phương thức chỉnh sửa tâm, nếu cho rằng nó chưa ổn như yêu cầu. 

Để chỉnh sửa tâm, trước tiên chúng ta cần nhận thức vấn đề sau.

- Khi ý (ý chí) thay đổi thì cảm (cảm giác) thay đổi, suy ra tâm thay đổi. Và ngược lại cũng đúng.

Muốn ý đổi trước hết ta phải hiểu tâm, để hướng ý đổi không bị sai mục tiêu (A₁).

Trong tâm có ý, có nội dung tư duy, v.v… tất cả đều tồn tại dưới dạng tiềm thức (vô thức), và mang tính cảm (cảm giác, khi thể hiện ra ngoài). Sửa ý tại tâm ý thức (B) không khó, nhưng sửa cảm thì rất khó, vì nó trong tiềm thức.

Cảm cũng là đại diện cho bản chất nhân cách của mỗi cá nhân, nên nó liên quan đến toàn bộ sự sống một con người.

Vì thế sửa cảm rất khó, vì đồng nghĩa sửa bản chất của một con người.

“Cha mẹ sinh con, trời sinh tính”, “giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời” là những kinh nghiệm về tính khó dời của cảm.

Tuy nhiên nếu có bước đi thích hợp, điều kiện thích hợp, thì kết quả vẫn có thể đạt ở mức có thể chấp nhận được. Đủ để cá nhân sống đời hạnh phúc tốt đẹp.

Biết rằng ý thức nào thì cảm giác đó, nếu xét tại (B) – nếu tại (A) sẽ tương ứng với ý tương ứng với cảm. Giữa hai tồn tại này có sự chênh lệch lớn trong tốc độ thay đổi. Đối với ý thức (ý) thì rất nhanh, ngược lại với cảm giác (cảm) thì rất chậm.

Muốn chỉnh sửa tâm, thì cả hai tồn tại trên phải thay đổi đồng bộ mới đạt giá trị hay kết quả thực tế.

Ví dụ: nó giống như, chỉ học thuộc như vẹt là chưa đủ (ý thức), mà phải biến thành hiểu và thực hành thành thạo (cảm giác), thì mới đạt yếu cầu.

Vì thế nếu sửa ý mà không sửa cảm, thì ý kia chỉ mới sửa trên giấy trên miệng, còn thực chất bên trong tâm vẫn chưa thay đổi. Chỉ cảm cũng thay đổi thành công, thì ý mới thật sự có giá trị, vì đã bám rễ vào cảm,

Cảm đổi thì tâm đổi. Khi tâm đổi nhân cách thay đổi.

Quá trình đấu tranh thay đổi tâm có thể được tóm tắt như sau:

a)   - Sửa cảm giác (cảm).

Đặc điểm của cảm là cần có thời gian để thay đổi, không thể nóng vội. Vì vậy khi giáo dục trẻ người lớn cần từ tốn chờ cho tâm đủ thời gian tiếp nhận cái mới, hấp tấp sẽ thất bại.

Ý và cảm luôn đi đôi với nhau.

Khi cảm đã đổi thì ý sẽ đổi rất dễ. Nhưng chiều ngược lại sẽ khó hơn nhiều, vì chậm. Ý và cảm là cặp biện chứng cơ bản tạo nên nhân cách con người.

Giữa cảm và ý nhất thời có sự độc lập tương đối với nhau, khi cá nhân muốn. Do đó giữa chúng thỉnh thoảng có đối lập nhau.

 Ví dụ: khi tình cớ ý chí cá nhân muốn chuyển hướng theo tác động hoàn cảnh. Nhưng cảm giác (hay cái tình), chưa theo kịp nên nảy sinh mâu thuận nội tâm.

Nhất thời nếu quyết tâm ý thức có thể chuyển hướng thành công, nhưng về lâu dài cảm giác, nếu không tích cực giúp thay đổi theo, thì nó trở thành nguyên nhân “cắn xé” lương tâm.

Sửa cảm, thực chất là sửa cả hệ vận động cơ thể, từ nhịp đập trái tim đến hơi thở đến các cơ bắp toàn thân, đến các cơ nơ-rôn thần kinh, v.v… . Vì trong một cơ thể thống nhất, tâm là trung tâm điều tiết tất cả. Vai trò của ý chí chỉ là nhất thời.

Ví dụ:

- Khi cơ thể bị tổn thương một chỗ, tức thì tâm cũng bị ảnh hưởng. Ngược lai khi tâm bị tổn thương, toàn thân bị suy yếu. 

Trong các vận động của não như, cảm, ý, tư duy, lệnh hành động, v.v… , thì cảm là sát với tâm nhất, trung thực nhất.

Nếu tâm bị tác động mạnh, toàn thân sẽ mất sức, ý chí suy kiệt, tim đập nhanh, hơi thở dồn, sức khỏe kém, v.v… . Khi tâm lạc quan trở lại, toàn cơ thể khỏe lại.

Mỗi lần chỉnh sửa cảm là mỗi lần động đến tâm, tức động đến tổng thể sức sống của cá nhân. Vấn đề thành quan trọng. Vì thế khi rèn tâm cần chú ý đến lượng thời gian đủ rộng để cơ thể và tâm kịp thích nghi.

Thông thường từ tiêu cực (xấu) tiến lên tích cực (tốt), đòi hỏi nhiều công sức và thời gian, còn chiều ngược lại không khó để làm sai. Song khi tâm A₁ đã vững mạnh thì điều ngược lại cũng không dễ làm.

Hành động là thành quả vận động của toàn cơ thể đến não. Nó là tập hợp của rất nhiều thói quen liên kết lại, mà mỗi thói quen là một tiểu sử hình thành công phu.

Các thói quen lâu dần đã biến thành các phản xạ tự nhiên (vừa có điều kiện vừa không điều kiện) nhằm tạo thế ổn định sinh tồn cho cá nhân. Nó vừa thích nghi cho hướng nội, vừa thích nghi cho hướng ngoại (quan hệ xã hội). Thế vững chắc ấy không dễ cho phép một ý chí nhất thời nào làm thay đổi nó.

Trừ phi bị áp đặt ví dụ bởi bạo lực, nhưng bù lại chỉ là kết quả giả tạo nên sẽ không bền.

Bình thường nhiều người chủ quan cho rằng, có thể làm thay đổi nhân cách bản thân trong thời gian ngắn nếu muốn. Thực tế không thể làm được điều này. Vì bản chất của mỗi nhân cách là rất bền vững, không cách gì thay đổi trong sớm chiều.

Tuy nhiên một cá nhân do hoàn cảnh có thể có đa nhân cách. Nhưng trong ấy luôn có một nhân cách chính, nó chắc chắn bềnh vững không dễ thay đổi.

Mỗi cách sống là một tập hợp của rất nhiều các thói quen, đa dạng chức năng và hình thức trong ứng phó sinh tồn. Nhưng chung qui tất cả nằm trong hai nhóm thói quen cơ bản, vô thức và ý thức.

Để thay đổi một thói quen đã khó, thay đổi một tổng thể các thói quen càng khó hơn. Muốn thay đổi một cách sống hoàn toàn mới, rõ ràng phải tốn công sức và thời gian rất nhiều, nếu tuổi đời càng lớn.

Thế những khi cuộc sống đòi hỏi, mỗi người sẽ tùy khả năng và hoàn cảnh sẽ biết cách thay đổi cho phù hợp.

Trong các thói quen, có một thói quen rất hay dùng đến, tên nó là “tâm trạng”.

Đây thực chất cũng là một mục đích phần đấu trọng tâm của đời người, hay nó thực chất là mục tiêu chính trong rèn luyện tâm (đổi mới cách sống).

Thay đổi cách sống cũng là nhằm thay đổi tâm trạng sống thường ngày, từ bất an không vui chuyển thành  bình an dễ chịu hạnh phúc.

Con người sống hưởng thụ, nhưng quên rằng tâm trạng mới là đối tượng hưởng thụ gần gũi và thiết thực nhất. Nó chiếm phần lớn thời gian của đời người.

Nếu con người làm chủ được tâm trạng, đồng nghĩa với làm chủ được bản thân, làm chủ được sự sống.

Một tâm trạng tốt sẽ tạo nên một cá nhân tốt, một cách sống hạnh phúc, hay ngược lại.

Tâm trạng bình yên khi nội tâm bình yên. Nội tâm sẽ bình yên khi phương trình cơ bản (ptcb 1) được thỏa. Tức A₂  thuần với A₁. Đời người được như thế là đạt mục đích, là hoàn thành ý nghĩa sống đời người.

Khi tuổi con người càng lớn, vai trò tâm trạng càng mang ý nghĩa quyết định. Vì thời gian rỗi rãi sẽ dài và nhiều. Muốn có tâm trạng vững chắc phải có thời gian dài đầu tư (lúc trẻ), trước khi quá trễ (lúc già).

Tâm trạng không có chuẩn mực cụ thể để so sánh, vì nó thuộc cảm nhận riêng tư. Về hình thức tâm trạng có thể được đóng kịch do yêu cầu, do hoàn cảnh, v.v… , nhưng chỉ nhất thời vì không ai  sống bằng dối lòng mãi được.

Có nhiều trường hợp con người có thể ngộ nhận về tâm trạng của mình, có thể do thiếu hiểu biết, thiếu khả năng tự lý giải, hay do thói quen sống ảo tưởng, v.v… . Tức là giữa tâm trạng và lời lẽ diễn đạt (hay một số biểu hiện về phong cách, hành động, v.v…) không thống nhất nhau. Đây là một biểu hiện bất thường về tầm sinh lý, nên không dễ để nhận thức. -  Song tất cả đều có thể rèn luyện trở lại bình thường, nếu có hướng dẫn phù hợp.

Đặc điểm của tâm trạng là dù thế nào cũng được phản ánh qua hành động, cảm xúc, lời nói, cử chỉ, phong cách, việc làm, v.v… hoặc cá nhân dùng thời gian lắng đọng để cảm nhận nó. Dựa trên các yếu tố này cá nhân điều chỉnh tâm trạng (hoặc nhờ người hướng dẫn).

Trên đây chúng ta đã giới thiệu một số vấn đề về chỉnh tâm. Nó có thể không khó để hiểu nhưng rất khó trong thực hành.

Nhưng vẫn có nhiều người đã thực hành thành công, tâm trạng thư giãn chủ động, theo một cách riêng nào đó.

Nay nếu có thêm phương pháp chứng minh lý giải hợp lý, thì tin rằng kỹ năng sống bình an như trên có thể nhơn rộng đến mọi người không khó.

Ví dụ: mỗi ngày mỗi người bỏ ra một ít thời gian để tự quan sát tâm trạng (những lúc rãnh), đồng thời học hỏi tham khảo mọi người cách lý giải v.v…, tiếp theo là ta cố gắng chỉnh sửa nó. Lúc đầu những khuyết tật nhỏ, sau khắc phục những khuyết lớn và nhiều dần.

Các khuyết tất sẽ do một trung tâm chỉ dẫn phụ trách, nhận giải đáp mọi vấn đề sự sống, để mọi người biết chỉnh sửa không sai.

Nhiều cái khuyết được khắc phục sẽ cho kết quả to dần, cuối cùng trở thành một nhân cách hoàn thiện.

b)  - Sửa ý thức hay ý chí (ý).

Trong thực tế phải sửa ý trước thì cảm mới chuyển theo. Suy ra giới thiệu ý trước là hợp lý hơn. Tuy nhiên vì nội dung sửa ý tuy dễ về thời gian, nhưng nó nhiều và phức tạp nên sẽ trình bày sau. 

Sửa ý phức tạp về nội dung, nhưng sẽ dễ sửa khi đã hiểu. Phần còn lại là học thuộc nhập tâm và thực hành nhiều lần cho quen.

Học nhập tâm là học để hiểu và thực hành được. Tức là thông về lý và ngấm về tình (cảm giác).

Nó gọi là thành công, khi kiếm ra thấy từ suy nghĩ, lời nói, hành động được vận dụng thành thạo và đạt hiệu quả trong cuộc sống.

Như thế gọi là học thật. Nó khác với học vẹt, học để đối phó, học để che mắt, học cho có, học để ăn lương, học nhưng không có mục đích vận dụng để sống thành công, v.v…

Như đã trình bày, sửa ý phải gắn với sửa cảm , thì mới hiệu quả, tâm và cách sống mới thật sự thay đổi.

Sửa ý lúc đầu ta thấy đơn giản, nhưng về sau sẽ khó dần, vì quan điểm sống của con người càng đi sâu vào, mới té ra nhiều phức tạp khó vượt qua về lý và cả về tình (cảm). 

- Sửa ý là sửa ý nghĩa của mỗi công việc đang làm, mỗi mục đích ta đang phấn đấu. Lý giải xem ý nghĩa thật của nó là gì, đem lợi cho ai, tại sao, v.v… .

Tùy theo kết quả của các giải đáp trên sẽ cho ta biết hành động, công việc đang làm, đúng hay sai. Từ đây sẽ suy ra được cái tâm hay con người của ta là ai, đang ở đâu trong thế giới thiện và ác.

Trong giao tiếp người ta có thể nhận xét đánh giá một phần về đối tượng mình đang giao tiếp, thông qua các biểu hiện bên ngoài của họ.

Ví dụ:

Nhìn người bán hàng có thể đoán người ấy trọng nhân nghĩa hơn hay trọng đồng tiền hơn. Nếu trọng nhân nghĩa tức tâm A₁ của người bán phát triển tốt, ngược lại là nặng sống theo tâm A₂.

- Sửa ý còn là sửa cách hiểu, cách lý giải trước một vấn đề. Sửa sao cho mỗi hành động, mỗi tư duy đều phù hợp theo nguyên tắc của tâm A₁ .

Trong cuộc sống thường người ta đi làm kiếm tiền, để vì lợi ích bản thân và gia đình. Tuy nó chưa phải đúng hoàn toàn, song có thể tạm chấp nhận được, với điều kiện tình hình xã hội nhìn chung đang phát triển bình thường ổn định. Nhưng nếu xã hội đang bất ổn, thì quan điểm sống vo tròn như trên là bất hợp lý, là sai trái, cục bộ, ích kỹ, v.v... 

Vì thế khi khả năng và điều kiện cho phép, con người cần nâng cao ý nghĩa hành động của mình lên, để phòng khi có những biến đổi trong cuộc sống ta mới kịp thời thích nghi. Quan điểm nhận thức càng rộng thì sự sống con người càng dễ chủ động và thành công hơn.

Chúng ta biết rằng ngày nay thế giới đã trở nên phẳng. Do vậy sửa ý không chỉ sửa cách hiểu, cách hành xử trong phạm vi hẹp, mà còn tính đến ý nghĩa toàn cầu nếu muốn đạt giá trị lâu bền.

Quá khứ và hiện tại, khả năng và thực tế, cá nhân và xã hội, địa phương và thế giới, tư duy và hành đồng, v.v…  là những mặt cần được cân phân hợp lý trong quá trình lý giải một vấn đề.

Khi các lý giải đã hợp lý xuyên suốt, thì ta liên kết chúng lại thành một hệ luận thống nhất. Nếu may mắn và có chủ đích cho nó đạt tính khoa học, thì khả năng đạt đến hay tìm thấy chân lý cuối cùng sẽ rất cao.

Tức là bằng con đường này nhiều khả năng sẽ tìm ra một lý thuyết về sự sống, trên cơ sở chân lý tìm thấy.

Nếu lý thuyết trên thỏa nguyên tắc sắp xếp của tâm A₁, đồng thời minh chứng được bằng phương thức nào xã hội loài người có thể tiến lên sống hòa bình hạnh phúc vĩnh cữu mà không dùng đến quyền lực chủ quan, thì khả năng thành công trong hiện thức sẽ rất cao.

Để thành công hoàn toàn, nó phải đủ khả năng để mọi người rộng đường phê phán và trở thành đồng tác giả từ biên soạn cho đến thực hành trong thực tiễn.

Nếu tiếp tục thành công, thì đồng nghĩa với một học thuyết khoa học về sự sống sẽ ra đời.

Như trên đã giới thiệu, tâm A₁ là nơi có khả năng cao nhất để con người tìm ra hệ lý giải trên.

Một học thuyết toàn diện có thể bắt đầu từ những lý giải đơn giản nhỏ lẽ song rất hợp lý. Sau, các lý giải nhiều dần, và cần được tập hợp lại thành các mảng, các nhóm chủ đề, đến các phạm trù, của các mặt đời sống con người và xã hội.

Tiếp tục nữa chúng được tập hợp thành những phạm trù bao trùm hơn, để cuối cùng thu tóm về còn một đầu mối phạm trù duy nhất trong nhận thức, là chân lý.

Thế là về lý học thuyết sự sống đã được thông.

Thành quả trên phải chăng chỉ có thể tìm thấy bằng con đường khoa học hóa. Bắt đầu từ kho tàng kiến thức dân gian, sau kết hợp với kinh nghiệm kiến thức khoa học chính thống, để cuối cùng đạt kết quả như mong đợi.

Như thế phạm trù sự sống phải chăng từ nay đã có chìa khóa ánh sáng, tạo đà cho sự nghiệp tiến hóa của loài người được thuận lợi.

Từ những lý giải phát họa cơ bản trên, chúng ta hãy phân tích vấn đề cụ thế hơn.

Ý là gì, là tất cả những gì loài người có thể nhận thức, hay ý thức từ sự sống.

Loài người đang sở hữu bao nhiêu lý thì trong ý phải có bấy nhiêu nội dung, nếu như muốn lý giải sự sống đến nơi đến chốn. Từ các lý giải ta mới tổng hợp lại thành một hệ lý thống nhất, sau cho có  lôgíc, mạch lạc và khoa học – bao gồm vận dụng một phần phương pháp luận của học thuyết Mác-Lê.

Mỗi con người là một thế giới tư duy độc lập, nên cảm nhận sự sống của họ luôn khác nhau.

Tuy nhiên dựa trên các minh chứng cho thấy, tạo hóa tự nhiên ban cho loài người chỉ một CHÂN LÝ SỐNG duy nhất.

Ứng với chân lý ấy là cái qui luật tự nhiên dành riêng cho loài người. Nếu thực tế còn một qui luật tự nhiên thứ hai, thì bản chất con người đã có khuynh hướng nghịch nhau, tức đã triệt tiêu nhau từ lâu chứ không còn tồn tại đến nay.

Suy ra bản chất loài người thế gian, được tạo ra để sống hạnh phúc chứ không để mâu thuẩn đối đầu nhau.

Chính vì thế, chúng ta tin rằng cho dù lịch sử đã xảy ra nhiều biến cố thăng trầm, nhưng do bản chất cơ bản giống nhau nên loài người cuối cùng cũng sẽ tìm thấy tiếng nói chung, vì một cuộc sống hòa bình và hạnh phúc bền vững.

Con người có thể khác nhau về sở thích trước mắt, nhưng luôn giống nhau về mục đích sống lâu dài.

Vì giống nhau trên một hướng đi, nên con người thật ra không khó để hiểu nhau. Đây là cơ sở để định hướng các lý giải đi đến đích cuối cùng thành công.

Song con đường độc đạo ấy cụ thể bao gồm những gì.

Để xác định nó chúng ta có thể dùng cách, tạo sự liên thông giữa tâm và lý trên mọi mặt mọi vấn đề của sự sống con người và xã hội.

Ví như,

bản chất của ý thức là tồn tại và phát triển,

       đã phát triển thì không diệt vong,

muốn không diệt vong thì phải có điểm hội tụ cho lý trí,

tâm A₁ chính là điểm hội tụ nguyên thủy,

cũng là tâm điểm sản sinh ra chân lý sự sống.

Trong cuộc sống, lẽ phải và chân lý không phải là thứ có thể mua bằng tiền, hay bằng sự cầu xin và ban cho, mà phải trả giá bằng công sức học tập rèn luyện, cộng với sự trải nghiệm thực tế sống của cá nhân, cùng với một nền tảng định hướng phát triển ý thức đúng đắn.

Nhưng con đường trải nghiệm sống của mỗi người khác nhau, nên quan điểm sống ít nhiều cũng khác. Suy ra cách sống hay trình độ sống khác, dẫn đến năng lực trí tuệ khác, để cuối cùng nhận thức và kết luận chân lý sống có thể khác.

Vì thế nếu tại đây trình bày về một con đừơng độc đạo tiến đến chân lý sống, e rằng do “mười người mười một ý” sẽ bác bỏ ngay nó ngay.

Vậy để giải thích vấn đề, chúng ta nói rằng sự sống có nhiều cấp chân lý, nhưng chung qui đều giống nhau về bản chất. Bản chất ấy được minh chứng ở tâm trạng hoàn thiện của những người đã làm chủ thành công sự sống (tương đối hay tuyệt đối) của họ.

Một tâm trạng hoàn thiện là nó bình yên an vui. Điều này được minh chứng thông qua các biểu hiện hình thức đa dạng bên ngoài, từ giao tiếp, phong cách, hành động, lời ăn, tiếng nói, chữ viết (nội dung), công việc, quan hệ, v.v…

Tùy theo kết quả kia đạt trong phạm vi rộng hay hẹp, mà khả năng cảm nhận chân lý của cá nhân ấy đạt ở cấp độ nào, cao hay thấp, hẹp hay rộng toàn diện.

Ta gọi những người đã đạt mức sống tâm trạng thành công như trên, là những người đã đạt LÝ ĐÚNG trong nhận thức, đã thông từ ý thức đến tâm như phương trình cơ bản (ptcb 1) đã nêu.

Suy ra họ là những người có khả năng lý giải sự sống một cách khách quan và hiệu quả, nhưng thường chỉ trong phạm vi họ quan tâm hay quen sống thành thạo với nó, chủ động với nó  (ví dụ, nghề nghiệp, các mối quan hệ, phạm vi công việc thường ngày, v.v…).

Như thế là xã hội đã tìm ra không ít ‘người sống khách quan’, phù hợp với con đường phát triển của chân lý sống hay qui luật tự nhiên. Cho dù thực tế họ có thể chưa ý thức hết về những giá trị mình đã đạt, nếu xét ở góc độ học thuyết mới này.

Người khách quan là người sống, làm việc, quan hệ đều dựa trên những lý giải hợp tình hợp lý, nhằm đem lại sự sống công bằng hợp lý hạnh phúc giữa cá nhân và cộng đồng, trên các mặt quyền lợi vật chất và tinh thần nói chung.

Như trên chúng ta đã được thấy, làm cách nào để kiểm chứng về một lý đúng trong sự sống, có nguồn gốc phát triển tại tâm A₁.

Ngoài phương cách trên, còn có công cụ kiểm tra khác, là thông qua sự Ý THỨC CHỦ ĐỘNG NHỊP THỞ trong suốt thời gian sinh tồn. Đây cũng là một nhân chứng khách quan về sự thống nhất giữa tâm và ý. Nếu tâm và ý thật sự hợp nhất, thì nhịp thở sẽ hòa nhịp ổn định, cùng ý thức và cảm giác sống trong mọi không thời gian kéo dài không giới hạn (đời người).

Trong trường hợp cuối này, là một minh chứng cho lý đúng có thể được mở rộng trên phạm vi toàn diện sự sống con người và xã hội. Để từ đây lý đúng tìm ra cớ sở chân lý, nhằm giúp suy ra học thuyết sự sống một cách hoàn chỉnh.

Đây cũng là con đường độc tiếp cận chân lý sống, mà có lẽ khó tìm ra một con đường khác hợp lý và đúng đắn hơn.

Theo cách này, sự chỉnh tâm đã cho thấy (ptcb 1) có thể được thỏa, ở nhiều cấp độ khác nhau. Có cấp từng phần, có cấp toàn diện.

Cấp toàn diện cho lý đúng toàn diện, cơ sở để hình thành học thuyết sự sống. - Trong các tác phẩm sau nó được đặt tên là HỌC THUYẾT NHÂN TÂM.

3      - LÝ ĐÚNG

Nhiệm vụ muôn thuở của loài người là đi tìm lý đúng để phát triển sự sống đạt kết quả tối ưu.

Nếu đúng là “Tự nhiên” muốn loài người trường tồn và hạnh phúc, thì khả năng tìm ra lý đúng toàn diện chỉ là vấn đề thời gian.

Đến nay kiến thức loài người đã có nhiều phương pháp luận có thể chỉ ra lý đúng hiệu quả. Trong số ấy có phương pháp luận Duy Vật Biện Chứng của triết học Mác-Lê. Tuy nhiên trong này cần chú ý về quan điểm duy vật, nó đang bị đặt thành vấn đề vì chưa sáng tỏ.

Nếu gọi thế giới tồn tại tất cả là duy vật, thì mâu thuẩn ở, thế gian còn có một vật chất không hoàn toàn là vật chất bình thường, đấy là “loài nguời”. Loài người ngoài vật chất còn có tinh thần. Nhưng trong duy vật biện chứng pháp người ta chứa có luận điểm đủ về “giá trị tinh thần”.

Đây là một khiếm khuyết cơ bản, và là lý do chính để học thuyết M-L bị phá sản trong kiến thiết xã hội hiện đại thời bình.

Nay nếu chúng ta vá được chỗ khuyết quyết định này, thì duy vật biện chứng pháp sẽ trở thành một phương pháp luận thật sự lợi hại vì nó rất hiệu quả và chính xác.

Loài người đã sử dụng nhiều triết lý, nhiều hệ tư tưởng, nhiều luận điểm, nhiều học thuyết, v.v… để  lý giải sự sống. Nhưng đến nay mọi sự vẫn còn bất như ý.

Giờ đây nếu chúng ta xác định được bản chất của vấn đề thời đại, đâu là nguyên nhân thất bại chính, và bằng phương pháp luận nào để lý giải toàn diện vấn đề, thì khả năng xây dựng học thuyết mới thành công rất cao.  

Bản chất của thời đại là bài toán về đạo đức làm người của loài người dưới góc độ khoa học.

Nguyên nhân của nó là do khái niệm về tâm chưa được chứng minh sáng tỏ. Phương pháp luận nhằm lý giải toàn bộ vấn đề sự sống loài người, thì đã có phương pháp duy vật biện chứng luận cải tiến (bổ sung luận điểm “giá trị tinh thần”) đảm nhận.

Cộng chung lại chúng ta có thể từng bước lần mò ra học thuyết mới, nhiều khả năng hàm chứa tính chân lý đúng đắn.

Và giấc mơ về một học thuyết mới được bắt đầu …

Có người nói rằng, thời đại văn minh không chấp nhận khái niệm “tâm” trong khoa học. Vì vậy muốn quan điểm này thay đổi, phải có một chứng minh về tâm đúng làm bằng, nếu không chỉ là ảo tưởng.

Muốn có tâm đúng thì phải có người đúng (người có khả năng chỉ ra lý đúng toàn diện – qui luật tự nhiên). Ngược lại muốn có người đúng thì phải có tâm đúng để suy ra lý đúng (toàn diện) v.v… . Thế là vấn đề xoay vòng không lối thoát.

Song lời giải cho vấn đề được bắt đầu như sau:

Tâm đúng (A₁), làm người ai chẳng có.

Nay để tìm lý  đúng toàn diện , ta chỉ cần khoét sâu vào tâm A₁ thăm dò và khai thác đến tấn đái của nó, tất sẽ tìm thấy tất cả.

Thăm dò bằng các phướng pháp luận, bằng thực tiễn cuộc sống, v.v… thông qua kiểm tra từng lý lẽ, từng luận điểm, từng tư duy, từng hành động, từng sự việc, từng đối tác quan hệ, v.v… như đã được giới thiệu ở các phần trên.

Nếu tiến trình tìm kiếm, phân loại, so sánh, phân tích, kết luận, kiểm tra thực nghiệm, tích lũy kiến thức, v.v… như trên hoàn thành tốt, thì tâm A₁ từ giai đoạn bản năng và sai lầm giai đoàn đầu, sẽ trưởng thành và phát triển thành tâm đúng (cãi hóa tâm A₂ thành công).

 Lúc đầu kết quả có thể đạt lý đúng từng phần, tiếp tục kiên trì nữa sẽ tiến tới lý đúng toàn diện.

Có lý đúng toàn diện, ắt có tâm đúng toàn diện.

Có tâm đúng toàn diện , ắt có con người đúng toàn diện.

Đây cũng là lúc có cơ hội tìm thấy chân lý sự sống và điều kiện để học thuyết mới ra đời đã hội đủ.

Có chân lý sống, nhận thức sẽ có cơ sở củng cố tính khách quan trong giao tiếp. Có quan điểm khách quan, mọi vấn đề sẽ có khả năng đạt lý giải tình lý thống nhất hợp lý, đồng nghĩa các mâu thuẩn giữa con người sẽ không còn là những vấn đề nan giải (tối thiểu về lý trước, …).

Quan điểm khách quan trung thực là chìa khóa vạn năng để sự sống trở nên hiệu quả và tốt đẹp.

Muốn sống con người cần có ý thức. Song ý thức mà chủ quan, sẽ như người đi trong đêm thiếu ánh sáng soi đường.

Quan điểm khách quan là điều kiện cơ bản để sự sống không bị lạc lối. Vì vậy tùy hoàn cảnh tùy khả năng, tính khách quan cần được phát huy ở con người.

Chỉnh tâm đạt lý đúng sẽ cho phép con người hoàn thành được khả năng này.

Theo minh chứng thì (ptcb 1) là cơ sở để con người xây dựng quan điểm khách quan thành công.

Bến hẹn “hạnh phúc đời người” suy cho cùng do quan điểm khách quan trên quyết định. Nó như con đò đưa con người đến bến hẹn của sự sống bình yên hạnh phúc lâu bền (từ vật chất đến tinh thần).

Vì bấy giờ sự sống không còn tồn tại những mâu thuẩn bất hợp lý, mọi tình lý đều thông suốt từ nhận thức đến thực tiễn, từ tư duy đến kết luận, từ lời nói đến hành động, v.v ... khi bản chất mọi sự đã có điểm hội tụ tại A_1.

Tóm lại sự sống do tâm (A) tạo động lực, nhưng quyền quyết định cuối cùng thuộc về A₁,  Nếu đặt hết niềm tin vào A₁, đồng thời quyết tâm rèn luyện theo (ptcb 1), bằng các phương pháp luận ưu việt mà xã hội loài người sẵn có, thì đích đến (tâm A₁ ) sẽ trước sau cũng được con người làm chủ.

Suy ra lý đúng toàn diện sớm muộn sẽ thành hiện thực.

Có tâm và lý đúng toàn diện, tức có CON NGƯỜI ĐÚNG TOÀN DIỆN. Có một người đúng toàn diện, cơ hội để mọi người cùng đúng toàn diện (cộng đồng) chỉ là vấn đề thời gian.

Như thế hi vọng xã hội chọn sẽ chọn con đường tiến lên phát triển trào lưu CÁCH SỐNG MỚI, đế sự sống được hoàn thiện.

Phải chăng chỉ là những ảo tưởng …

Trước mắt chúng ta có thể tin rằng một phần của lý đúng đang được đặt nền móng từ đây.

C. KẾT LUẬN

Tạo hóa sinh vận động, vận động sinh sự sống.

Vận động vĩnh cữu, sự sống trường tồn, 

Sự sống sinh ý thức,

Ý thức sinh loài người.

Loài người chỉ sống tốt, khi đã hiểu rõ qui luật sinh tồn …

Sự sống đã và đang tồn tại khách quan cho dù con người có nghiên cứu nó hay không.

Song thực tiễn cũng đã minh chứng, thế giới không có “nghiên cứu khoa học” thì chắc gì có sự sống như ngày nay. Vì vậy “nghiên cứu khoa học” là một phần hữu cơ khách quan của qui luật sống và phát triển.

Nay trong thế giới loài người, sự sống đang đối diện trước các hiện tượng, “thiện” và “ác”, “phải” và “trái”, “đúng” và “sai”, v.v…. Con người đang phân vân không biết phải thế nào để không nhầm lẫn, để giữa điều mình muốn và kết quả thực hiện sao không bị trái chiều nhau.

Nghĩ nhiều mà không tìm thấy lối ra, nên sinh lo và … ốm.

Nếu đã ốm, cần phải sớm điều trị.

Một xã hội gọi là văn minh khi mọi người đều khỏe mạnh cường tráng, trí tuệ minh mẫn. Nhưng nay tình cờ sinh ốm yếu, bệnh tật. Một là, có thể do ngộ nhận lâu nay vì không biết rằng sức khỏe đã từ lâu rất yếu kém. Hai là, do kém khả năng tự điều trị nên bệnh kéo dài thành mãn tính.

Mãn tính quá lâu thành quen. Quen lâu sinh … thích và nghiện, muốn “sống luôn với lũ”. Ai đến xin khám và trị bệnh cho, thì bị từ chối và đuổi, nếu không chịu  nghe thì sinh … đổ quạu, dùng quyền lực …  Vì họ quyết đau ốm tới cùng chăng, hay không tin vào khả năng điều trị của con người với nhau.

Hay họ quên rằng “cái đầu” mà ốm, là cả cơ thể sẽ ốm, mọi người trong xã hội đều ốm.

Điều gì chưa biết chưa thấy, dễ sinh nghi, hoặc cho là không cần, không có nhu cầu. Nhưng đến khi được dùng thử mới thấy nó có ích, nó tốt cho cuộc sống. Khi ấy nhận thức mới thay đổi.

Sự sống con người và xã hội cũng tương tự.

“Cách Sông Mới” là một bổ sung cần thiết cho sự sống, nhưng không phải ai cũng chấp nhận. Vì tin rằng cách sống đang có vẫn tốt chán.

Điều chỉnh ‘cách sống’ có lợi cho thanh lọc nội tâm, tăng thêm sức khỏe tinh thần, chất lượng sống được nâng lên toàn diện. Song cũng tùy sức khỏe mỗi người, nên nhu cầu điều chỉnh cách sống mỗi trường hợp mỗi khác. Nhưng nhìn chung với ai cũng đều có ích.

Phòng bệnh hơn trị bệnh.

Đời người không quá dài, vì thế biết phòng bệnh hay ý thức điều trị (cách sống) từ sớm, là biết quý trọng bản thân là tôn trọng mọi người.

Sự sống luôn tiến lên. Hạnh phúc tốt đẹp ai cũng muốn.

Điều chỉnh hay đổi mới ‘cách sống’ sẽ là lời giải tốt cho những ước vọng trên. Nếu ai đã sống tốt thì sẽ được tốt hơn, hay chuyển sang giúp mọi người hiệu quả hơn. Còn ai sống kém, nó sẽ là liều thuốc hiệu nghiệm để hồi sinh.

Biết rằng người sống kém đông hơn rất nhiều, người đang thật sự khỏe mạnh.

Như người ta vẫn thường nói,

- Sự sống bắt đầu từ ăn uống, văn minh bắt đầu từ ý thức. Hạnh phúc bắt đầu từ cảm xúc, lý đúng bắt đầu từ cái tâm. Chân lý bắt đầu từ sự liên thông giữa tâm và ý. Và tương lai tốt đẹp … cần được bắt đầu từ cách sống mới của mỗi con người thời đại hôm nay ./.

                                                                    Xong chỉnh sửa, 10-4-2012

                                                                          HVS

                                               HẾT PHẦN I

PHẦN II

NHỮNG LỢI ÍCH từ

“CÁCH SỐNG MỚI”

“Cách Sống Mới” (hay “Cách Sống Học” nếu là một ngành học) là một phương pháp luận về phương thức, kỹ năng, hay nghệ thuật sống tốt hơn hạnh phúc hơn.

Đời người và cách sống như hai mặt của một tờ giấy. Nếu một trong hai thay đổi, tờ giấy thay đổi.

Đời người do thời gian, cách sống do con người tự quyết. Thay đổi cách sống, con người sẽ thay đổi tương lai, thay đổi ý nghĩa đời mình.

Mọi cách sống đều cần được rèn luyện uốn nắn theo qui định, nếu không nó sẽ phát triển tự phát, thành sai không đạt mục đích cá nhân.

Học tập rèn luyện không đúng cách, không đúng học thuyết, cũng làm hư cách sống, hiệu quả đóng góp cho xã hội không cao (tính trên số đông và trong thời bình).

Tuổi nhỏ, việc rèn luyện cách sống có dễ hơn nhưng bù lại do thiếu kiến thức và kinh nghiệm, nên kết quả đạt chừng mực, nhưng rất căn bản.

Với người lớn kiến thức sống phong phú hơn, có thể nhanh hiểu nhanh tiếp thu, nhưng bù lại cũng nặng thành kiến và thói quen cũ ăn sâu, nên việc rèn luyện gặp nhiều khó khăn.

Tuy nhiên nếu có môi trường thuận lợi ai cũng có thể thành công, khi đã xác định ý chí.

Về nguyên tắc, người lớn hay tuổi trẻ đều cần điều chỉnh cách sống, để xã hội đồng bộ phát huy hết thế mạnh.

Hơn nữa nhiều người cùng kết hợp rèn luyện, hiệu quả sẽ nhanh hơn tốt hơn, nhờ ưu khuyết đa dạng bổ sung cho nhau theo khả năng sẵn có.

Rèn luyện cách sống giống như nghệ nhân uốn cây. Khi đã uốn cây sẽ tạo dáng đẹp như ý. Con người dù ở tuổi nào cũng có thể uốn nếu thích, vì ít nhiều nó cũng đem lại kết quả và niềm vui.

Rèn cách sống là quá trình thay đổi dần các thói quen bất lợi, sang các thói quen có lợi. Nhiều thói quen thay đổi góp phần làm thay đổi cách sống, nâng cao chất lượng tinh thần.

Thói quen có góc từ nhận thức, đổi nhận thức là đổi được thói quen. Thói quen đổi, cảm giác sống đổi theo. Cảm giác sống đổi, tâm đổi. Tâm đổi, cách sống đổi.

Cách sống đổi thành cách sống mới, con người mới, cuộc sống mới, nhiều hạnh phúc hơn tốt đẹp hơn.. 

Xây dựng cách sống mới là điều chỉnh lại một số nhận thức cơ bản cho phù hợp. Nhờ vậy trí tuệ có điều kiện phát triển tốt hơn, tư duy công việc hiệu quả hơn, hợp lý hơn, năng suất lao động cao hơn, quan hệ xã hội tốt hơn, v.v...

Nói chung là tốt về số lượng và chất lượng trên mọi mặt đời sống con người và xã hội, khi thay đổi cách sống theo ‘cách sống học’.

Cách sống mới và một số vấn đề lợi ích liên quan:

1-  Thực tiễn cuộc sống và cách khắc phục của Cách Sống Học.

 Mọi đứa trẻ lớn lên đều được dạy dỗ từ hành vi đến ngôn từ, thái độ, hành động, việc làm, suy nghĩ, v.v… nhưng chúng chưa được giới thiệu về thế nào là một cuộc sống hạnh phúc cho đúng nghĩa.

Muốn có cuộc sống hạnh phúc, cần có một lý thuyết dẫn đường đúng đắn.

Lý thuyết đúng đắn phải thỏa nguyên tắc không áp đặt bạo lực, mà ưu tiên tôn trọng quyền sống riêng tư của mỗi ngườii, cho dù đối tượng có đồng ý hay không trước một quan điểm mới được góp ý.

Đồng thời mọi người được quyền tự do tranh luận rộng rãi đa chiều (xã hội) trước khi đưa ra kết luận.

Tất cả nhằm mục đích, tạo điều kiện cho người rèn luyện cách sống mới, được tư do lựa chọn quan điểm sống, trên tinh thần tự nguyện, tự giác, để hoàn thiện mình, vì lợi ích bản thân và xã hội nói chung.

Mọi người sinh ra đều bình đẳng trước chân lý.

Vì thế cần có tranh luận bình đẳng thì cái đúng mới lộ diện.

Ví dụ:

- Thầy dạy trò, trò tiếp thu. Kết quả truyền đạt thành công, vì trò cảm nhận ở thầy sự đúng đắn trong tuyền dạy. Cho dù trò được cho phép tranh luận tự do nếu cảm thấy chưa đồng ý.

 Có được thành công trên là nhờ thầy có vốn nhận thức chân lý nhiều hơn trò. Chứ tuyệt nhiên không phải vì trò sợ thầy hay vì thầy có quyền hơn trò, để ra quyền buộc trò phải vâng theo sự áp đặt của thầy.

Trong môi trường sư phạm là thế, nhưng ngoài xã cũng cần như vậy không gì khác.

Vì sự sống cũng cần có sự công bằng hợp lý, thì mọi người trên dưới mới đề huề, đúng sai hợp tình hợp lý minh bạch rõ ràng thông suốt. Được như thế xã hội sẽ không còn bất công phức tạp, cái sai cái ác không còn cơ hội “đục nước béo cò” gây rối.

Tất cả trên chỉ mới là mơ ước, vì xã hội chưa có một bộ luật về lẽ phải phân minh, được mọi người đồng lòng ủng hộ.

Nó không phải loại bộ luật được hình thành do bị áp đặt quyền lực bởi ai, từ răn đe đến mua chuộc.

Bộ luật được cho là đúng đắn, chỉ khi nó được dựa trên qui luật tự nhiên để chép ra. Và cách sống là cứu cánh để con người thực thi nó hoàn hão.

Vì được chép ra từ qui luật tự nhiên, nên con người càng tranh cãi càng có lợi để đạt đến sự giới hạn của quyền lực tự nhiên.

Sự sống con người và xã hội thực chất do môi trường giao tiếp quyết định, nhất là khi nó phải đối diện trước cái lợi về ăn mặc ở làm giàu, vai trò quyền lực, v.v…

Sự giao tiếp suy cho cùng là sự va chạm giữa các cách sống với nhau. Do các cách sống được đào tạo khác nguồn, khác mục đích, nên tạo sự chênh lệch về chất lượng và số lượng trong trình độ sống.

Nói cách khác, nếu qui ra cụ thể là do loài người đang rất khác nhau về quan điểm sống.

Do chênh lệch quan điểm, nhưng lại được xếp ứng xử ngang nhau trên cùng mặt bằng chung xã hội, mà trong đó nhiều giá trị bị xếp đảo lộn. Cái sai được quyền, cái đúng thành mất quyền.

Vì thế mâu thuẩn đối kháng trong quan hệ xã hội, tất yếu phải xảy ra. Không thể “ông nói gà, bà nói vịt” mà sự sống có thể trôi đi trong êm ả bình yên được.

Chỉ có cách tổ chức lại các trật tự giá trị trong xã hội, về nhân cách, quan điểm, tài năng, v.v…  sao cho hợp lý, thì sự sống sẽ ổn định. “Gà theo gà, vịt theo vịt” hoặc “gà với vịt, nhưng ở giữa phải có thông ngôn phiên dịch v.v…”.

Cách tổ chức tốt nhất là dựa vào chân lý tự nhiên (qui luật tự nhiên) để qui định thang giá trị trung gian cho xã hội. Tiếp theo là rèn luyện cách sống để mọi người cùng đạt chuẩn kỹ năng của qui luật tự nhiên như nhau.

Như thế ai cũng sẽ hiểu được nhau trong công bằng hợp lý. Thay vì tất cả phải tuân theo mệnh lệnh của giá trị “kẻ mạnh” làm trung tâm, thì bất công sẽ xảy ra và đấu tranh chống lại sẽ xuất hiện.

  Giống như luật đi đường ai cũng tự giác tuân thủ chấp hành. Vì nó không theo lệnh tổ chức chủ quan của riêng ai, mà vì tự nhiên như thế là đúng nhất không còn tranh luận nào hiệu quả hơn.

 Trong tự nhiên bộ luật tự nhiên về tổ chức quan hệ con người đã sẵn có, song từ lâu nó chưa được biết tận tường và chép ra để dùng.

Nó đã sẵn có trong A₁ của mọi người. Chỉ cần một chút công nhìn lại, là ai cũng thấy bộ luật của tự nhiên.

Vì nó có trong mỗi người, nên ai cũng thích và muốn tuân thủ nó khi đã hiểu ra. Vừa là để thỏa lòng mình, nhưng vừa là đóng góp vào lợi ích chung rất lớn.

Song vấn đề khó ở chỗ, luật tự nhiên không ghi rõ thành từng chữ, từng nội dung lời rõ nghĩa, mà tùy vào kỹ năng cảm nhận của mỗi người.

Tức là nó phụ thuộc vào kỹ năng liên thông giữa tâm (vô thức) và tâm ý thức của cá nhân. Mà “nguyên lý thông tâm” này từ lâu vẫn còn là một bí ẩn với loài người.

Vì thế xã hội cần có người thông thạo trong lĩnh vực này, để những bí ẩn trong “nguyên lý thông tâm” được tháo gỡ, và nó không còn là bí mật với mọi người. Kế đến trách nhiệm thuộc về chức năng của ngành giáo dục, và ý thức tự rèn luyện của mỗi cá nhân.

2-  Chữ “Tâm” (theo nghĩa dân gian).

Theo Nguyễn Du “chữ “tâm” kia mới bằng ba chữ tài”.

Bộ luật tự nhiên mà con người muốn tìm, không cất đâu xa, nó ở trong “tâm” mỗi người (A₁).

Chữ “tâm”  là gì?

Người xưa hay người nay đều biết chữ “Tâm”. Nhưng vì sao mãi đến nay chữ “tâm”  vẫn còn khá xa lạ với nhiều người. Đơn giản vì nó chưa được khoa học công nhận và truyền bá bài bản.

Chữ “tâm” nếu được minh chứng sáng tỏ, mọi người sẽ thấy ra giá trị to lớn của nó, quý nó và sẽ khai thác tốt nó.

Bởi “tâm” là sự sống gốc hay thuộc bản chất của con người.

Trong cách sống học, “tâm” (được hiểu thành tâm A₁) trở thành mục tiêu chính của giáo dục đào tạo, trong một xã hội phát triển.

Bản chất của “tâm” là luôn hướng sự sống con người về với giá trị tốt đẹp (hạnh phúc) đồng bộ toàn diện.

Học và rèn “tâm” chính là nhằm trau dồi cho con người những đức tính tốt nhất, những kỹ năng tư duy tốt nhất về sự sống.

Như vậy tại “tâm” đang ẩn chứa một lý đúng về sự sống.

Nhưng cái khó của “tâm” là dễ bị hiểu nhằm với cái ‘tâm chung (A)’, đang chứa cùng lúc tâm nhỏ A₁ và A₂, luôn đan xen nhau điều khiển sự sống.

Xây dựng cách sống mới là làm sao con người biết phân biệt, nên chọn tâm nào để ưu tiên khai thác và phát huy. Vì thế con người cần trải qua giai đoạn rèn tâm để “gạn đục khơi trong”, nhằm tìm ra đâu là tia sáng của sự sống phải hướng về.

Trong xã hội, chữ tâm có thể khó hiểu khó dùng với người này, nhưng lại khá dễ với người khác. Nhưng đã qua rèn tâm thì ai cũng có thể thành công trong khai thác tâm, tùy theo khả năng của mình.

Có tâm (theo nghĩa mới) là vừa có đức vừa có tài, vừa giàu vật chất vừa giàu tinh thần - lưu ý mức sống tinh thần và vật chất cần đạt từ cơ bản đến nâng cao. Đây là lợi ích của việc rèn tâm.

3-  Hạnh phúc là gì ?

Mức sống vật chất dù có cao đến đâu, khoa học dù có hiện đại thế nào, nhưng khái niệm “hạnh phúc” còn chưa sáng tỏ, thì sự sống như mới bắt đầu.

Hạnh phúc đời người, theo cách sống học, bao gồm hai khả năng hưởng thụ,  vật chất và tinh thần.

Hưởng thụ hạnh phúc vật chất trong thời đại ngày nay, là khả năng “tiền” được thỏa từ cơ bản trở lên.

Hưởng thụ hạnh phúc tinh thần trong thời đại ngày nay, khi kỹ năng sống không trái với tâm A₁, từ phạm vi cơ bản đến rộng và rộng toàn diện.

4-  Tính thiện cho hoà bình.

Con người sinh ra để sống và hạnh phúc.

Bản chất của hạnh phúc là tính thiện, trái với tính ác.

Tiện nghi vật chất (tiền) đơn thuần chưa phải là hạnh phúc đúng nghĩa, vì nó sẽ tạo ra tính ác.

Tiện nghi tinh thần (tâm A₁) đơn thuẩn (loại bỏ tiện nghi vật chất) chưa phải là hạnh phúc đúng nghĩa, vì nó triệt tiêu động lực phát triển sự sống. Tuy nó tạo tính thiện nhưng trái tự nhiên.

Chỉ khi sự sống được thỏa cùng lúc ‘tiện nghi vật chất’ (tiền) và ‘tiện nghi tinh thần’ (tâm A₁), thì tính thiện mới bền vững không trái tự nhiên.

Mưu cầu hạnh phúc trong sự sống, thực chất là mưu cầu tính thiện cho bản thân theo phương thức vừa nêu trên.

Tính thiện là điều kiện nội tại để thế gian hoà bình bền vững, nhân cách phát triển tốt đẹp.

Làm người theo bản năng là muốn được ‘sống hạnh phúc’, nên bản chất ai cũng muốn hướng thiện.

Lưu ý, sự hướng thiện của cá nhân, thường khi nó còn đòi hỏi sự hướng thiện cho các người thân (cộng đồng). Vì có thể con người chịu hi sinh cái “thiện” cá nhân để mưu cầu cái thiện cho cộng đồng. 

Tức là con người có thể hi sinh hạnh phúc cá nhân để vì mục đích hạnh phúc lớn hơn.

Suy ra, khi lý giải bài toán sinh tồn, phải tính chung con người và xã hội, xã hội loài người, thì kết quả mới đạt. Nếu chỉ giới hạn phạm vi cá nhân hay thiểu số, sẽ dẫn đến kết quả thất thường không bền vững. 

Khi cái thiện (hạnh phúc) không được tạo điều kiện thỏa, thì tất yếu bản năng con người sẽ chuyển thành cái ác ngoài mong đợi.

Trong xã hội nếu con người còn chọn nhiều quan điểm sống khác nhau, thì đây sẽ là nguyên nhân cản trở tính thiện phát triển.

Vì thế nhiệm vụ của Cách Sống Học là dẫn đường để mọi người đạt đến sự nhất thể hóa quan điểm sống, cũng tức là điều chỉnh lại cách sống sao cho hợp với qui luật tự nhiên làm chuẩn.

Điều này đòi hỏi sự sống của loài người cần phải có nguyên lý sống thống nhất, suy ra phải tìm thấy lý đúng toàn diện, v.v…

         5- Tự do, bình đẳng, bác ái và bình an.

Theo chứng minh sự sống thuộc về tâm A₁.

Bản chất của A₁ là tự do, công bằng, bình đẳng, bác ái, bình an, hợp tình hợp lý, minh bạch, không vị kỹ cá nhân, không hại người, không hại mình, v.v….

Như thế xây dựng cách sống mới là góp phần hiện thực hóa các tiêu chí sống chuẩn mực trên.

Để góp phần đạt mục đích trên, luật pháp xã hội cần được đơn giản hóa, rõ ràng dễ hiểu nhất quán v.v…, để mọi người thuận lợi trong thực thi, không cảm thấy khó khăn trong làm tròn trách nhiệm công dân của mình.

Song song với nó, là mọi người trong xã hội đều được trang bị những kỹ năng sống tối thiểu vô điều kiện, để đủ khả năng đáp ứng các điều kiện cơ bản trong hòa nhập môi trường sinh tồn xã hội

Bản chất của A₁ là chỉ ra chân lý sống, đồng nghĩa với quyền sống tự do hạnh phúc của mỗi người đã sẵn có. Vấn đề chỉ là khai thông, thay vì cản trở nó.

Khi được tự do đúng nghĩa (từ vật chất đến tinh thần), con người sẽ tự động ý thức tôn trọng quyền ấy của nhau, suy ra sự sống ắt có bình đẳng. Vì người mạnh người yếu sẽ tìm ra tiếng nói chung hợp lý để hợp tác nhau vì lợi ích chung trước mắt và lâu dài.

Đã có bình đẳng ắt phải có bác ái tình người. Do quá trình bình đẳng tôn trọng nhau, ít nhiều phải hiểu nhau, giúp nhau, nên dần dần con người sẽ phát sinh tình người và lòng bác ái với nhau.

Đã có bác ái cùng nhau, thì cảm giác bình an trong tâm hồn tất sẽ có.

         6- Xã hội phát triển, năng suất lao động tăng cao.

Khi tâm người phát triển, đời sống tinh thần vật chất phát triển, đồng nghĩa các tiêu chí sống chuẩn như trên phát triển.

Như thế con đường phát triển kinh tế xã hội sẽ có đà tiến lên, tiêu cực sai phạm mất dần, giá trị nhân cách gia tăng, dẫn đến năng suất lao động tăng, trí tuệ càng được phát triển, v.v…

Trí tuệ phát triển càng làm tăng nguồn lực chất xám cho xã hội. Chất xám tăng đồng nghĩa với kinh tế tri thức tăng, phù hợp với xu thế thời đại.

Những vấn đề xã hội học, tâm lý học, giáo dục học, v.v… nan giải tích lũy từ lâu nay, giờ sẽ có cơ sở tìm ra lời giải căn cơ, để trở mình đóng góp hiệu quả hơn cho sự nghiệp phát triển chung của xã hội.

Tóm lại, nếu làm tốt con đường khai tâm, thì tin rằng sự sống con người và xã hôi sẽ có những bước tiến lớn từ chất đến lượng.

Đây cũng là cơ hội tốt để các mô hình tổ chức xã hội khác nhau, có dịp đem ra thử nghiệm và chọn ra cái tối ưu, mà không sợ để lại những hệ quả nghiêm trọng. Vì tính ý thức tự giác của mọi người đã đạt ở trình độ cao./.

                                               HẾT PHẦN II                                                        

PHẦN III

RÈN LUYỆN CÁCH SỐNG

PHÂN ĐOẠN I:     NỘI DUNG

I-  MỘT SỐ VẤN ĐỀ NHẬN THỨC

         A - MỤC ĐÍCH

“Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ” (“Kiều” - Nguyễn Du).

“Người vui cảnh có buồn đâu bao giờ”. (“Cách Sống Mới”)

“Người vui” chính là mục đích phấn đấu trong ‘rèn luyện Cách Sống Mới'.

Làm người ai cũng muốn sống vui, nào ai muốn sống buồn. Thế nhưng lịch sử có mấy ai tự hào là mình đã sống “vui không buồn”.

Vì trong cuộc sống ngày nay, có khi niềm vui của người này là nỗi buồn của người kia.

Nên cách này cách khác, con người tránh sao không là nạn nhân của nhau. Vì thế sự sống đã thành như một thứ cạm bẫy, mà ai đã nên khôn sao … “không khốn một lần”.

Tuy nhiên, con người vẫn có thể cải thiện những ‘buồn vui’ trên tốt hơn nhiều lần, bằng cách đưa nó quay về với tính hợp lý vốn có.

Muốn vậy sự sống cần được lý giải toàn diện, đồng thời con người rèn luyện khả năng thực hiện các lý giải trên.

Đấy là con đường giải thoát mà “Cách Sống Mới” muốn giới thiệu đến mọi người.

Có nghĩa là sự sống cần được rèn luyện chỉnh chu về kỹ năng sống, kỹ năng làm người trong thời đại văn minh vật chất, thì thế giới sự sống mới không còn là cạm bẫy đáng sợ.

Sống là để vui và hạnh phúc, đấy là tiêu chí cơ bản để rèn luyện kỹ năng sống mới, hay ‘rèn luyện cách sống mới’.

Vấn đề tùy thuộc vào kết quả lý giải sự sống toàn diện, mà con ngưới sẽ chọn làm chuẩn. Từ đây mới tính được mỗi cá nhân phải làm gì khi bước vào đời, phải chuẩn bị ra sau để đón nhận sự phân công xã hội phù hợp với khả năng tốt nhất có thể có.

Đời người giống như một chiếc xe, muốn lái được nó thì phải học.

Chiếc “xe đời” ấy thực tế là nó là “chiếc xe cách sống”. Điều khiển hay lái tốt ‘xe cách sống’ thì nhất định nó sẽ đưa ta đến đích an toàn.

Rèn luyện cách sống chính là ta đang học lái xe đời.

Nội dung chính của học lái, là rèn luyện kỹ năng tư duy, sao cho mỗi người, tùy theo khả năng có thể lý giải thành công, thế nào là niềm vui và hạnh phúc cho đời mình, cho gia đình mình, cho xã hội mình, và cho thế gới nữa (nếu được).

Rèn luyện cách sống cũng chính là rèn luyện cho nội tâm được sống đời ổn định thư giãn cho dù môi trường xã hội vẫn luôn rầm rập nhộn nhịp phát triển.

Rèn luyện cách sống, cũng là rèn luyện sao cho kỹ năng làm việc ngày càng hiệu quả, bên cạnh kỹ năng quan hệ tốt với mọi người (và cả với chính mình).

Tóm lại, rèn luyện cách sống là rèn luyện cách nghĩ, cách tư duy, cách hiểu, cách cảm xúc, cách hành xử, cách hoàn thành trách nhiệm, v.v... trong cuộc sống sao cho hợp tình hợp lý nhất, đem lại kết quả cao nhất vì lợi ích riêng và chung, trên nguyên tắc không trái với A₁.

Mọi con người sinh ra lớn lên đều thông qua học tập, rèn luyện, lao động, sinh hoạt, giải trí, v.v… để tồn tại phát triển.

Tuy nhiên trong quá trình trải nghiệm như trên, ít nhiều con người phải đối diện trước những bất ổn nan giải khó lường ..., đây là lúc để thành quả ‘rèn luyện cách sống’ phát huy kỹ năng lý giải vấn đề tốt đẹp.

Vì thế trong ‘rèn luyện cách sống’, mỗi cá nhân cần ưu tiên luyện tập kỹ năng tự nhận trách nhiệm về mình trước mọi thất bại, cuối cùng mới tính đến các nguyên nhân tác động khác.

Để làm chi? Để ta tăng khả năng tự vệ, tăng khả năng tránh phạm sai lầm ở mức thấp nhất, bằng cách phát huy năng lực cao nhất.

Như thế tính chủ động của cá nhân trong cuộc sống sẽ tăng lên, kể cả khi phải rơi vào hoàn cảnh khách quan xấu nhất.

Vì tin rằng mọi sự phấn đấu tích cực đều cuối cùng sẽ được A₁ ghi nhận. Tức là trước sau sẽ nhận được sự hỗ trợ khách quan từ qui luật tự nhiên, khi con người đã chọn song hành với nó.

Như thế ‘rèn luyện cách sống’ là con đường tiến đến sự hoàn thiện nhân cách, đồng thời góp phần nhỏ vào mục đích xây dựng cái chung, khi chưa đủ khả năng đóng góp những giá trị lớn hơn.

Rèn luyện cách sống còn là sự rèn luyện về niềm tin vào bản thân, vào kỹ năng tư duy của cá nhân. Trong bao gồm cá nhân dám tự chịu trách nhiệm về mình trước mọi thất bại do mình gây ra, và tin rằng bằng những tư duy phân tích hợp lý sẽ khắc phục được hậu quả, để tiếp theo ngày càng tốt hơn lên và cuối cùng sẽ đạt đến đích thành công của hạnh phúc đời người.

Đấy là tất cả những gì chúng ta trông chờ ở ‘rèn luyện cách sống mới’ sẽ đem lại, trước mắt đối với cá nhân.

         B – MỘT SỐ NHƯỢC ĐIỂM CỦA CÁCH SỐNG CHỦ QUAN

   

 Cách sống tự nó không đủ khả năng thích nghi tốt với môi trường, theo nghĩa phù hợp với qui luật tự nhiên, nếu chưa qua rèn luyện.

Khi xã hội tiến lên văn minh, cách sống cần sự trợ giúp rất nhiều từ lý trí của cá nhân. Ngoài lý trí cá nhân ra không ai hoặc một đấng quyền năng nào có thể hỗ trợ kịp thời hơn, họa chăng là những may mắn ngoài dự tính.

Hay có chăng sự giúp sức vô hình nào, thì nó cũng tập trung vào cái lý trí đã phát huy tận lực của cá nhân.

Muốn nâng cao cách sống, tất yếu phải tìm hiểu đặc điểm cách sống của từng người mà tìm phương án rèn luyện phấn đấu cho phù hợp.

Từ khi tiến lên mức sống văn minh, cách sống đã được con người huấn luyện đào tạo một cách ngẫu nhiên tùy theo khả năng nhận thức của mỗi thời đại.

Do đào tạo ngẫu nhiên (thiếu chuẩn bị), nên nguồn tri thức đào tạo cách sống như trên chưa thật sự được chọn lọc đúng đắn (vì thiếu công trình nghiên cứu khách quan khoa học).

Về hình thức đến nay xã hội có rất nhiều kiểu (mô hình) cách sống. Mỗi kiểu đại diện cho một khuynh hướng, một quan điểm, một mục đích sống nhất định. Tất yếu nó gắn liền với trách nhiệm của một cá nhận cụ thể, là chủ sở hữu.

Thường cách sống có thể được chuẩn bị rất tốt trong một môi trường hẹp, như gia đình, dòng tộc, đơn vị kinh doanh, v.v…. Nhưng trên phạm vi xã hội hoặc cả đời người, thì nó chưa được chuẩn bị chu đáo (góc độ, qui luật tự nhiên).

Nguyên nhân vì giới hạn trình độ tiến hóa, nên nhiều công trình nghiên cứu mới đạt một phần thành công. Hơn nữa người ta thấy … cách sống “kiếm tiền” có lợi hơn là đi “kiếm cách sống” vì một mục đích diễn vong nào.

Nhưng “tiền” chỉ là phương tiện, trong khi ‘cách sống’ mới là đích đến của đời người. Đó là sự sai lầm cơ bản trong nhận thức về sự sống.

Hay người ta không thấy, những bế tắc trong cuộc sống nói chung đều có nguyên nhân từ ‘cách sống’ mà ra.

Do vậy chính vì muốn sự sống được trọn vẹn lâu dài, con người phải chấp nhận có sự đầu tư dài hơi, và như rất vô hình vô nghĩa. Nhưng về lâu dài nó chính là một quyền năng không gì có thế so sánh.

‘Tiền’ là một nhu cầu thiết yếu không thể chối cãi, nhưng sự sống con người còn những nhu cầu vô hình khác, to lớn hớn hấp dẫn hơn, mà “bản thân tiền” không thể đáp ứng.

Ngược lại trong “cách sống” con người vẫn kiếm được ‘tiền’ không thiếu.

Hay cụ thể trong sự sống con người cần tiến hành song song hai hướng đầu tư ‘cách sống’ và ‘tiền’, trong đó ‘cách sống’ được xem là trọng tâm. Vì cả hai mục đích này có thể được kết hợp chung với nhau, vì chúng không nghịch nhau về bản chất, mà ngược lại còn bổ sung cho nhau nếu ‘cách sống’ được chọn hợp lý.

Tức là có thể vì ‘cách sống’ mà ‘tiền’ bị ít lại một chút, nhưng bù lại sự sống  hạnh phúc trọn vẹn hơn ý nghĩa hơn gấp nhiều lần. Đây chính là đích đến mà đời người không được nhầm lẫn, không được sai mục tiêu.

Kiếm ‘tiền’ có thể không khó nếu người ta may mắn có tài năng, có cơ hội, biết cách làm việc, biết cách kiếm ra tiền, hay do được thừa hưởng tài sản, do trúng số, do được cho, tặng, giúp đỡ, v.v.... và người nhận có thể sử dụng nó được ngay không chút khó khăn.

Nhìn chung lại, nếu chia đều ra mọi người, thì trong thời đại ngày nay ‘tiền’ đã khá đủ.

Song vấn đề là, con người có muốn phân chia ‘tiền’ ra cho hợp lý hay không mà thôi.

Đây chính là một phần lý do trọng tâm, để con người đầu tư ‘rèn luyện cách sống’.- (Phần lý do khác là vì sự bình an yên vui nơi tâm hồn của đời người (hạnh phúc tinh thần). Và phần lý do cuối cùng là do qui luật tự nhiên đòi hỏi phải như vậy.)

Vì đã có ‘tiền’, nên bài toàn ‘cách sống’ đã đến lúc cần được đặt ra một cách nghiêm túc.

‘Cách sống’ rõ là không như ‘tiền’. Để dùng được ‘cách sống’ con người phải mất thời gian dài rèn luyện đúng đắn, chứ không dễ sử dụng như ‘tiền’.

‘Cách sống’ cũng không thể cho, tặng, mua bán, , trúng số, thừa hưởng tài sản, v.v… như ‘tiền’.

 ‘Cách sống’ chỉ có duy nhất một con đường để thành công, đó là “mỗi người phải tự học tập rèn luyện kiên trì lâu bền, theo một định hướng đúng đắn hợp lý ”.

‘Tiền’ là cái thời đại đã có, ‘cách sống’ là cái thời đại chưa có hay chưa đạt như ý.

Tiền đáp ứng nhu cầu tiện nghi vật chất (hưởng thụ vật chất), cách sống đáp ứng nhu cầu tiện nghi tinh thần (hưởng thụ tinh thần) nhưng thực tế nó đáp ứng cả tiện nghi vật chất. Vì trong cách sống bao gồm cả kiếm tiền, chỉ khác là phải hợp đạo lý làm người có ý thức A₁.

Trong khi trong “kiếm tiền” (thiếu rèn luyện cách sống song song), thì ‘cách sống’ (đúng) sẽ nhanh chóng bị triệt tiêu.

Như thế lợi ích của ‘rèn luyện cách sống’ từ nay đã rõ, song chỉ cái khó là không thể chứng minh cụ thể sự tồn tại của nó qua nhìn, sờ, hưởi, quan sát, ăn, nếm, v.v…

Vì thế nó dễ bị thua trong chọn lựa sở thích làm mục đích sống. … Cho dù nó phải tốn bao nhiêu chữ nghĩa để chứng minh nhưng “không thấy” và “không khoái” cũng hoàn như cũ. Như thế mới thấy hết sự lợi hại của “lối sống chủ quan” phi tinh thần.

Tuy nhiên đã là qui luật thì tính tất yếu rồi sẽ đến lúc phải phát huy.

Con đường ‘rèn luyện cách sống’ có thể có nhiều, nhưng chọn con đường “rèn luyện sao cho hợp với qui luật tự nhiên” là nhất định không bao giờ sợ thua. Bèo lắm chỉ có huề, còn lại chỉ có từ thắng đến thắng không lỗ. Trừ phi đi sai đường, hoặc rèn luyện không thành tâm, không thật.

Tuy nhiên trong khi chờ những mộng mơ trên trở thành hiện thực, thì cách sống như thực tế đang có, vẫn đang phát huy thế mạnh áp đão như xưa nay vẫn thế. Cụ thể nó bao gồm một số đặc điểm đáng lưu ý như sau:

-        Tính chủ quan.

Bản chất cuộc sống bao giờ cũng cần khách quan hơn là chủ quan.

Trong khoa học tự nhiên, đối tượng nghiên cứu là vật chất, nên tính khách quan dễ hình thành trong kỹ năng tư duy.

Ngược lại trong “khoa học con người” (khác khoa học xã hội?) thì tính khách quan bị thách thức nghiêm trọng. Bởi đối tượng ghiên cứu của nó là con người.

Tức là ‘con người’ nghiên cứu “con người”, bằng cách dùng ‘tư duy’ nghiên cứu “tư duy”.

Đây vốn là bài toán khó, vì dùng “nó rán nó” “tư duy rán tư duy”, nên đa phần “nóng” quá ít ai chịu nỗi.

Vì bản chất tư duy con người hết chín phần là mắt bệnh chủ quan, khi phải đối diện trước quyền lợi thiết thân. Hơn nữa sự chủ quan ấy càng lớn, khi đối diện trước các quyền lợi càng to. Đời người cũng là một quyền lợi rất to, khi phải tự “rán” cuộc đời vào canh bạc “tư duy” của chính mình.

Do cái khó trên, nên các nhà nghiên cứu khó đạt đến thành công triệt để là vậy.

Nguyên nhân tạo nên sử chủ quan có thể liệt kê cụ thể như, bản năng tự vệ, thói quen cá tính, sở thích, áp lực hoàn cảnh, truyền thống gia đinh dòng họ, phong tục tập quán, quyền lợi hưởng thụ, áp lực tình cảm, v.v… .

Nếu thực tế chủ thể nghiên cứu mắc sai phạm chủ quan một li, kết quả công trình sẽ lái sang … mười dặm, là điều khó tránh.

Vì thế nhìn chung để nghiên cứu rèn luyện cách sống thành công, bài tập đầu tiên là cần cảnh giác đấu tranh tư tưởng nhằm duy trì tính khách quan trung thực trong nhận thức (ý thức) trước tất cả mọi vấn đề, càng nhiều càng tốt.

Mỗi con người là một thế giới riêng, nhu cầu riêng, thói quen riêng, nhận thức riêng, cảm xúc riêng, tài sản riêng, mục đích riêng, v.v… Theo bản năng tự nhiên, cá nhân xem những phạm vi riêng tư trên như là các quyền lợi riêng tư, vì nó là một đại diện của cá nhân họ nến cần được ưu tiên bảo vệ.

(Ghi chú: Trong số những cái riêng trên nếu tính xa hơn nữa ta có thể tính như, gia đình mình, dòng họ mình, làng xóm mình, hội và đất nước mình, loài người mình, môi trường trái đất mình, v.v ..., vấn đề là tùy theo đối tượng cần phải đối đầu kia là gì, thì phần bên còn lại sẽ thuộc về phía “mình”.) 

Từ bảo vệ quyền lợi riêng, sẽ hóa thành bảo vệ quan điểm riêng.

Bằng cách ấy quan điểm chủ quan (riêng) được hình thành.

Hiếm khi trong xã hội, người ta thấy một quan điểm riêng lại trùng với quan điểm chung của xã hội.

Vì thế quan điểm chủ quan luôn chiếm số đông trong xã hội, vô hình trung nó trở thành quan điểm chủ đạo trong đời sống mọi người nói chung. Xưa nay đều là như vậy.

Từ lợi thế chủ đạo này nó gây ảnh hưởng lan truyền đến mọi mặt sinh hoạt đời sống của mọi người, không nhiều thì ít. Ta gọi là “bệnh chủ quan”.

Bệnh này thâm nhập vào cá nhân từ hai con đường, một, xuất phạt từ NỘI TÂM ngẫu nhiên, và hai, từ BÊN NGOÀI XẪ HỘI. Như vậy trong ngoài đều phủ kín, không còn khe hở để trí não trốn thoát bệnh.

Biết rằng quan điểm chủ quan cũng có lúc đúng, lúc không. Nhưng không là cơ bản, đúng chỉ là nhất thời. Đơn giản vì đúng hay sai xưa nay chưa có chuẩn để so sánh, nên kết luận đa phần hên xui, tùy theo thực tế thành công hay thất bại. Nhìn chung thất bại quyết định, thành công chỉ là phụ.

Vì thiếu chuẩn so sánh, nên con người có thể không ai nghe ai nếu thấy không lợi, không cần thiết. Khi ấy, ai có sức mạnh, có quyền lực, có lợi thế hơn sẽ có quyền áp đặt đối phương để bảo vệ quyền lợi của mình.

Có áp đặt là có bất công, có tội ác, có gian dối, có sợ hãi, v.v… phát triển, cuối cùng thành hỏng nhân cách. Nhân cách người lớn hỏng, truyền dạy lại cho trẻ em, kế tiếp lan ra xã hội. Thế hệ này đến thế hệ khác, những kinh nghiệm hỏng nhân cách nhưng vẫn sinh tồn tốt, được truyền dạy cho nhau để duy trì và phát huy.

Lâu dần con người cảm giác như sống là phải ít nhiều sai lầm, thi mới thành công (nhỏ hay lớn). Và nhiều người tin rằng, nó là chân lý bất thành văn.

Con người lúc này có thể nói lý thuyết chân lý thật, nhưng khi hành động thì dùng chân lý giả. Người ta sống hai mặt như thế rất thành thạo. Và ngầm hiểu với nhau là khôn ngoan, nếu thành đạt thì đáng khen cần được học tập.

Nhưng khi nói công khai ngoài miệng thì lại hoàn toàn phủ nhận những điều mình tuyệt đối tin tưởng như trên.

Sự sống vì thế mà rất phức tạp, con người rất khó lường về nhân cách.

Người xấu, người tốt bị lẫn lộn. Vì môi trường xã hội không minh bạch, “đục nước béo cò”.

Bản chất của tính chủ quan có thể ngủ kín trong quan điểm sống, trong nhận thức, trong phong tục tập quán, trong tư tưởng, trong quan điểm phổ thông cộng đồng, v.v…. Khi bình thường người ta khó nhìn thấy nó, nhưng khi chạm đến những vấn đề quyền lợi lớn hay nhỏ (và muốn đào sâu vấn đề), là sẽ thấy tính chủ quan tỉnh dậy làm nhiệm vụ.

Nó biết lôi kéo nhận thức và ý chí con người rời xa tính khách quan thường ngày, để sa vào sai lầm chủ quan một cách tự nhiên thành thạo bất ngờ, không một chút e ngại.

Sự sống vì thế thành bất ổn, xu hướng tiêu cực cứ thế tồn tại và phát triển.

Khắc phục bài toán “chủ quan” là một thách thức rất khó, khi mà sự sống và cái chết đã gắn liền với quyền lợi và ăn vào quan điểm sống phổ thông. Để từ đây nó chuyển thành quyền lực gây cản trở những chồi xanh “khách quan” muốn vươn lên nhưng còn yếu thế.

Song thời gian và qui luật tự nhiên sẽ là những bà đỡ tốt bụng, sẽ giúp loài người lần lượt vượt qua những cạm bẫy thành công.

A₁ với cách sống mới sau khi rèn luyện, sẽ trở thành bà đỡ cho sự hoàn thiện trước những gì chưa hoàn thiện.

-        Tính không thống nhất

Tính không thống nhất là hệ quả phát sinh từ tính chủ quan.

Bản chất loài người là sống để hạnh phúc.

Nhưng “hạnh phúc là gì”, vẫn còn là ẩn số.

Tuy nhiên cách hiểu thông dụng, hạnh phúc là  “tiền nhiều”.

Có tiền sẽ qui đổi ra ‘sản phẩm hàng hóa’.

Nhưng số lượng ‘sản phẩm hàng hóa’ (vật chất) có thể khai thác sản xuất, kể cả tính chung trên toàn cầu, nó chỉ có GIỚI HẠN. Trong khi khả năng tích lũy ‘tiền’ của cá nhân là “VÔ HẠN”.

Nhiều cá nhân “vô hạn” cộng lại chiếm gần hết ‘sản phẩm hàng hóa’ trong xã hội, trong khi họ chỉ là một thiểu số rất nhỏ trong ấy. Điều này sẽ khiến đa số người dân phải sống cuộc sống rất khó khăn, khi phải phân chia số ‘sản phầm hàng hóa’ còn lại.

Vậy là định nghĩa hạnh phúc ở trên, chỉ có lợi cho số ít không có lợi cho số đông. Như thế là bất công vô lý.

Tất cả cùng vì hạnh phúc mà cuối cùng bên có bên không, nên sinh mâu thuẩn.

Xã hội bắt đầu chia rẽ từ đây.

Suy ra vấn đề bế tắc của xã hội loài người, thực chất xoay quanh trọng tâm “con người bị bất công trong phân chia quyền lợi vật chất”.

Từ sự bất công ấy đã kéo theo sự mất đoàn kết thống nhất trong quan hệ con người.

Thẹo cách sống học lời giải cho vấn đề,

-        Một là, hạnh phúc không chỉ là thỏa mãn nhu cầu vật chất, mà còn là thỏa mãn nhu cầu tinh thần. Với nhu cầu tinh thần được đẫy lên làm trọng tâm, vì bản chất con người là sống bằng lý trí tinh thần chứ không là vật chất vô tri.

-        Hai là, khi đã chọn nhu cầu tinh thần làm trọng tâm, thì mỗi khi xảy ra sự bất công trong phân chia lợi ích vật chất, con người sẽ không khó khăn trong chia sẻ cho nhau các lợi ích vật chất một cách hợp lý, nhằm đạt ý nghĩa vui và hạnh phúc là chính (tinh thần).

-        Ba là, những hành động trên cần được chuyển hóa thành cách sống cho mọi người, để những hành động có ích (tích cực) như trên, được thực hiện nhập tâm như một lẽ tự nhiên ở đời.

Như thế là công bằng trong sự sống được thực thi, và mọi người sẽ có cơ hội được đoàn kết thống nhất với nhau.

-        Tính không nhẫn nại

Sự không nhẫn nại là hệ quả của sự không thống nhất mà thành.

Khi hạnh phúc đời người chưa rõ, cạnh tranh sinh tồn khó khăn, tương lai không chắc chắn, v.v…, tất yếu dẫn đến lòng bất an của con người.

Lòng bất an dẫn đến lý trị không còn sáng suốt như trước, mọi tính toán tương lai bị hạn chế, nên chấp nhận lối sống vội, sống gấp, nhằm hưởng thụ ngay,  …  vì sợ không còn cơ hội ngày mai.

Lâu dần con người thành mất tính nhẫn nại.

Rèn luyện cách sống rất cần tính nhẫn nại kiên trì, mọi sự nóng vội sẽ làm tâm chuyển không thành. Cách sống mới sẽ không nhìn thấy.

Cách sống mới được xem là “mức sống tinh thần” nó cao hơn “mức sống vật chất” nhiều người đang dùng. Từ mức sống thấp lên mức sống cao hơn, tất yếu đòi hỏi phải có thời gian chuyển đổi thói quen từ duy từ trong tâm. Mà điều này rất cần sự nhẫn nại bền chí, lý trí liên tục minh mẫn tìm tòi trong dũng cảm.

  

Trong khi “mức sống tinh thần” (trừu tượng) chưa được ý thức, con người dễ bị mất niềm tin vào cuộc sống, vào tương lai, vào con người, không tin vào lẽ phải, không tin vào cả vào bản thân trí tuệ bản thân, v.v… .

Người ta chỉ muốn tin vào các giá trị vật chất (cụ thể), hưởng thụ ngay. Nếu không đạt như ý thì sinh nóng nảy, muốn dùng quyền lực, thủ đoạn bất minh, vượt qua đạo lý, v.v… 

Vì thế kỹ năng làm giàu vật chất và tinh thần phải đi đôi, thì nhân cách mới cân bằng, khả năng làm chủ bản thân mới đạt. Thiếu một trong hai sự sống đời người sẽ thất bại.

Để làm giàu tinh thần chỉ có rèn luyện ‘cách sống mới’ là mang lại hiệu quả triệt để nhất,

-        Tính lạm quyền và bạo lực

Sự lạm quyền và bạo lực là hệ quả của sự không nhẫn nại gây ra.

Khi mức sống tinh thần kém thì lý trí cũng kém. Lý trí kém thì khả năng lý giải thuyết phục bị bế tắc, khi ấy bắt buộc phải dùng đến quyền lực (bạo lực) để phân ngôi thắng thua, trong quan hệ quyền lợi.

Sự tranh giành quyền lợi bằng quyền lực, có khi được che đậy dưới lớp vỏ nhân danh quyền lợi xã hội, nhằm hợp lý hóa hành vi sai trái chủ quan cá nhân.

Như thế là lạm quyền gây bất lợi cho xã hội, đối với cá nhân gây ra sẽ phải chịu thiệt thòi về nhân cách, kỹ năng sống hạnh phúc giảm sút.

Bản chất của lạm quyền và bạo lực sẽ làm sai lệch khả năng nhận thức vấn đề, vì sự việc không còn diễn biến bình thường tự nhiên dễ hiểu. Nhiều lần như thế sẽ làm khả năng tư duy bị bế tắc, cuối cùng thành kém phát triển mất sáng suốt.

Nó là nguyên nhân cản trở sự phát triển xã hội, làm suy yếu năng lực con người, gây tâm lý chia rẻ sợ hãi không lợi cho sức khỏe tinh thần, kỹ năng sống hạnh phúc bị biến mât theo thời gian, v.v… .

 -  Tính bất an

Sự bất an là hệ quả của sự lạm quyền và bạo lực gây ra.

Khi môi trường sống trở nên khó hiểu căng thẳng, nhiều lý giải bất hợp lý liên tục được phát ra, v.v… hậu quả dẫn đến tất yếu là làm bất an lòng người.

Một môi trường sống thường xuyên bất an sẽ gây ra những bệnh về tinh thần, stress, sự trầm cảm, tính tình nóng nảy thất thường, phát sinh các hành vi quậy phá, độc ác khác thường, v.v…

-        Tính phạm pháp

Sự phạm pháp là hệ quả của sự bất an không làm chủ bản thân.

Sự bất an sẽ dẫn đến mất niềm tin.

Mất niềm tin sẽ phát sinh hành động đối phó, mang tính trái đạo lý, trái luật, trái với các nhận thức tình cảm thông thường.  

Đối với xã hội, như thế là phạm pháp khi nó phát triển thành tội danh.

Khi đạo đức “nói thẳng nói thật” ít được tôn trọng, thì tính gian dối lên ngôi. Những giá trị đạo lý truyền thống tốt đẹp cách này cách khác bị ảnh hưởng.

Xã hội thành không an toàn. Người lương thiện giờ trở thành những con mồi của tội phạm.

Dân phạm tội lên làm quan, thành quan phạm tội. Tội lớn nữa là gây chiến với các nước lân bang.

Trước khi phạm tội, con người đã có mầm phạm tội. Nó ẩn trong cách sống tức trong tâm. Lúc nó chưa bộc phát đã không lo tiêu trừ. Phải đợi đến chuyển thành hậu quả lớn, thì mới có đủ lý do để tập hợp nhau cứu chửa. Như thế đã trể dù cứu được hay không, nhưng trước mắt đã bị thiệt hại.

Cứ thế con người cứ phải chạy theo chống tội phạm theo chu kỳ, mà không biết phương thức nào ngăn nó ngay từ gốc.

Đó là vì triết lý giáo dục chưa toàn diện, nên con người bị mất cân bằng sự sống.

-        Tính hạn chế trong giáo dục

Hiện tượng giáo dục yếu kém, đây vừa là nguyên nhân vừa là hệ quả của xã hội bất ổn.

Giáo dục thời đại ngày nay, nói cho đúng, nó mới đạt về ‘chân lý vật chất’, nhưng chưa đạt về ‘chân lý tinh thần’. Vì thế con người đạo tạo ra bị mất quân bình về nhân cách.

 

Xã hội bất ổn là bằng chứng cho thấy, ‘giáo dục đạo đức’ của xã hội đang có vấn đề.

Nó được biểu hiện rõ rệt nhất ở bộ máy chính quyền, nơi tiêu biểu về quan hệ con người. Như câu thành ngữ đã minh chứng “thượng bất chính, hạ tắc loạn.”

Vì giáo dục kém, suy ra chính quyền kém. Chính quyền kém, suy ra xã hội kém. Xã hội kém, càng làm giáo dục thêm suy yếu.

“Cách sống mới” hi vọng sẽ tìm ra ‘chân lý tinh thần’ để bổ cho triết lý giáo dục thời đại, đồng thời nâng nó lên vị trí xứng đáng mà vốn nó phải có.

-        Tính mất phương hướng

Tính mất phương hướng là hệ quả của nền giáo dục yếu kém.

Sự sống tất nhiên là phức tạp, nhưng giáo dục còn yếu kém, nên sự sống trước sau gì cũng mất phương hướng.

Trong hoàn cảnh ấy, mục đích vật chất sẽ là cứu cánh, nhưng đồng thời phải gánh hệ quả tiêu cực đi kèm như chúng ta đã giới thiệu.

Phương hướng sự sống nằm tại A₁. Nó chỉ đường cho sự sống đạt sự cân bằng ổn định phát triển. Nếu tiếp tục đào sâu A₁ hơn nữa, sẽ là sự bình an bền vững cho tâm hồn (trên nền tiện nghi vật chất phát triển hợp lý).

         C – BÀI TOÁN KHẮC PHỤC

Sự sống chỉ có một qui luật phát triển, và một hướng chọn lựa phù hợp.

 Thay đổi nhận thức để ‘cách sống’ đi đúng hướng, là một lựa chọn cần thiết.

Tiếp theo là phấn đấu làm chủ cách sống.

Làm chủ cách sống là làm chủ được cái gốc của sự sống và ý thức được qui luật phát triển của nó. Được như thế là ta đã thắng hết chính phần, chừa một phần cho thiên tai dịch bệnh, v,v….

Đối với một phần còn lại, một là được đối phó bằng những tiến bộ khoa học kỹ thuật, và hai là dựa vào nguyên lý sinh tồn để rèn luyện kỹ năng thích nghi, để quen dần với niềm vui trong khả năng.

Và như thế nhiều khả năng con người sẽ thắng được mười mươi trong cuộc sống.

Để tiến lên ‘làm chủ cách sống’ chúng ta lưu ý mấy vấn đề sau:

- Cách sống mang tính thời gian. Muốn làm chủ nó cần phải có sự kiên trì nhẫn nại.

Thực tế đã minh chứng, cách sống có gốc tự phát từ rất tuổi rất bé. Nó đã vận hành tấn công con người bằng chiêu thức “mưa lâu thấm đất”, căn bệnh “vật chất chủ quan”. Vì thế nhân cách phát triển bị sai lệch.

Đến nay mới bắt đầu chỉnh sửa, thì mọi việc đã mười phần gian nan.

Thực tế này phải chấp nhận, do tạo hóa tự nhiên đã cơ chế hóa con đường sinh tồn của con người là như vậy, không cách nào khác.

Cách sống hay kỹ năng sống bao gồm các nếp nghĩ, kỹ năng tư duy, các cảm xúc, tình cảm, phát sinh trong quan hệ, những lời nói, tác phong phong cách, kỹ năng học tập, làm việc, kinh doanh,  v.v... . Tất tần tật đều cần được chỉnh lại.

Tuy nhiên chỉ cần nhận thức cơ bản thay đổi, là tất cả những biều hiện trên ít nhiều sẽ thay đổi tự động theo thời gian. Nếu cộng thêm ý thức quan tâm nữa thì kết quả càng nhanh hơn.

- Cách sống có tính môi trường rất cao.

Do môi trường là xã hội, con người, tài sản vật chất, v.v… có phần mang tính kế thừa, nên cách sống cũng có tính kế thừa và ảnh hưởng lan truyền.

Muốn tìm hiểu về bản thân, thì quan sát môi trường để tham khảo tìm đầu mối.

- Mục tiêu rèn luyện của cách sống rất đa dạng, hoàn cảnh nào, khả năng ra sao, thì mục tiêu phấn đầu được chọn tương ứng.

Mục tiêu là phương tiện rèn luyện, mục đích cuối cùng mới là chính. Mục đích thì giống nhau giữa mọi người, đó là ‘hạnh phúc – bình an’.

Khi rèn luyện phải cẩn thận tỉ mỉ, ý chí phải sáng tạo, trung thực, tự trọng, có kỹ năng lý luận phân tích, v.v… Thời gian rèn luyện tùy mỗi người tùy sao cho tiện và tập trung được.

“Vạn sự khởi đầu nan” có thể mỗi ngày rèn luyện một chút, nhiều lần thành quen và bình thường.

- Thực tế các cách sống đang phổ biến hiện nay.

Trong xã hội đang có nhiều hướng cách sống để chọn lựa, từ tiêu cực đến tích cực. Trong các cách ấy, hướng của các tôn giáo nhìn chung đang chiếm vị trí chủ đạo.

Vì cho đến nay, chỉ có các tôn giáo mới lý giải được mọi mặt đời sống con người. Tuy nhiên mỗi giáo phái lý giải sự sống theo cách khác nhau, nên tính chân lý bị phân tán. 

Trong số ấy, nhìn chung vấn đề niềm tin được đặt ưu tiên. Tiếp theo mới là lý giải và theo nguyên tắc một chiều, không được phản biện nếu muốn gia nhập (hoặc chỉ được phản biện trong qui định hẹp). 

Điều kiện niềm tin đối với nhiều người có thể chấp nhận, nhưng đối với số khác có thể không hoặc chưa tin.  

Tuy nhiên, cho dù đã xác định niềm tin như trên, nhưng số chấp nhận khi vào thực tế cuộc sống nhiều người vẫn lấy ‘tiến’ làm niềm tin chính, các niềm tin còn lại chỉ được xem như phương tiện.

Cuối cùng niềm tin ‘tiền’ (và ‘kẻ mạnh’) được lựa chọn nhiều nhất trong niềm tin sống của xã hội hiện đại.

Ngoài ra còn có những cách sống khác, như họ chọn niềm tin vào lương tâm, vào sự hướng thiện làm lẽ sống. Hay họ tin vào sự công bằng hợp lý, vào tình người, vào số mạng, v.v… kể cả tin vào sự gian dối, lọc lừa, hay đặc biệt họ tin vào “không tin gì cả” miễn sao thấy thuận tiện là “táp” - bất kể, rồi tính sau, v.v…

Mỗi cách sống có lý do tồn tại của nó, đúng hay sai tùy quan điểm người nhìn và người chọn.

Trong một xã hội mà mọi người tự cho quyền mình là đúng nhất, đến khi đối diện mâu thuẩn không ai chịu ai, như thế sẽ thành bất ổn bi kịch. Vì thế cần có một lời giải thống nhất.

Nhưng dưới góc nhìn ‘cách sống học’ (chú thích: các tác phẩm sau gọi là HTNT), sự sống loài người chỉ có một con đường, một cách sống chuẩn để chọn, vì qui luật tự nhiên chỉ một, chân lý sống chỉ một, A₁ chỉ một.

Đây là cái một của chứng minh, của sự phân minh trong lý trí, của niềm tin có điều kiện, của sự lựa chọn đã an định.

II- MỘT SỐ NGUYÊN TẮC TRONG RÈN LUYỆN CÁCH SỐNG

a-   Nguyên tắc thống nhất

Thế giới tồn tại là một tổng thể vận động liên hoàn, đồng bộ, hệ thống và thống nhất. Sự vận động của loài người đến mỗi người cũng có chung tính chất như trên. Tuy rằng có lúc có nơi, khi này khi khác, chỗ này chỗ kia, các vận động có vẻ như mâu thuẩn nhau, độc lập với nhau.

Ta gọi hiện tượng trên là tính thống nhất tự nhiên của tạo hóa.

Do thống nhất, nên mọi sự vận động dù nhỏ nhưng cũng là một phần không tách rời của toàn thể thế giới tự nhiên vũ trụ.

Một cá nhân là một tổng thể thống nhất. Cá nhân có nhận thức là cá nhân có cách sống. Do cách sống là đại diện sinh tồn của cá nhân nên nó cũng là một tổng thể thống nhất.

Người có kinh nghiệm sống nhìn một phần cách sống, là có thể dự đoán đối tượng.

Do cách sống là một tổng thể liên kết chặc chẽ, nên cá nhân muốn thay đổi một hành vi dù nhỏ trong cách sống, nếu nó mang ý nghĩa trọng tâm, thì vô tình đang chuẩn bị phá vở sự bền vững của cách sống. Khi ấy do bản năng tự vệ, cách sống sẽ chống lại mạnh ý định ấy.

Vì vậy khi muốn sửa một thói quen cần chú ý những tác động đề kháng dây chuyền của nó. Đối với một cá nhân là như thế, đối với một xã hội cũng xảy ra tương tư nhưng khác về qui mô và hình thức.

b-  Nguyên tắc nhận thức lý luận

Sự sống trước hết là nhận thức.

Nhận thức và lý luận, thiếu một trong hai sự sống sẽ không ổn. Có khả năng phân tích lý luận (có logic khoa học) sự sống từ cơ bản trở lên, nhận thức ắt sẽ có nhiều cơ hội phát triển.

Vốn nhận thức là một tổng thể các hiểu biết.

Các hiểu biết này nếu được chọn lọc và cho liên kết lại thành các cặp nhân quả hợp lý, đồng thời liên tục được nối chống lên nhau thành một hệ thống nhận thức nhất quán, vì một mục đích sống nhất định, thì đây sẽ là cơ sở để cho trí tuệ và tinh thần của cá nhân được phát triển lên tầm cao hơn (tầm cao của tâm).

Chất liệu tạo sự phát triển cho tinh thần, chủ yếu là từ nhận thức (sự sống), kế mới là cảm xúc tình cảm.

Nhận thức và cảm xúc tình cảm, là cặp phạm trù biện chứng với nhau, chúng vừa là nguyên nhân vừa là thành quả của nhau. Muốn cảm xúc mạnh (nung nấu ý chí) và hiệu quả, thì nhận thức phải tích tụ xúc tích logic và có hệ thống.

Ngược lại nếu để hoạt động trí tuệ rời rạc, tùy tiện, không chủ đích, thì sau nhiều năm tháng năng lực tinh thần phát triển không nhiều, hoặc dậm chân tại chỗ, hoặc suy giảm. Nhưng nó cũng mang tính hệ thống nhận thức nhất định. Chỉ có điều giá trị sử dụng của nó không cao, do tính mạch lạc logic trong tư duy không nhiều.

 Vì thế nếu có khả năng phân tích lý luận đúng đắn, sẽ là bệ phóng thuận lợi cho vốn sống tinh thần phát triển hiệu quả, góp phần làm tăng kinh nghiệm sống có ích.

Trong trường hợp vốn sống được xây dựng có chủ đích và có hệ thống liên hoàn như trên, thì nó sẽ thành như chiếc áo đan len. Nếu ta bắt đầu từ mối chỉ đầu bên này, có thể lần ra đầu mối cuối bên kia của sợi len.

Và chuỗi nhận thức như trên bao giờ cũng trùng với A₁, như thế là cách sống mới được hình thành. Tâm được thống nhất về một mối.

Đây là con đường làm chủ cách sống triệt để nhất, hiệu quả nhất.

Tuy nhiên muốn có khả năng lý giải tất cả các hiện tượng nhân quả trong tổng thể nhận thức (sự sống) của một cá nhân, là một vấn đề không đơn giản. Nó đòi hỏi phải biết quan sát thực tế, biết đúc kết thành kinh nghiệm hệ thống, mang tính hệ luận logic nhất quán.

Ví dụ: trong triết học Mác-Lê hay các triết học khác, đã giới thiệu một số phương pháp quan sát và một số nguyên tắc lập luận như:

- Phân biệt giữa hiện tượng với bản chất, tìm nguyên nhân từ góc độ lịch sử, mọi tồn tại đều mang tính động theo nguyên tắc lượng tăng sẽ làm thay đổi về chất, mọi vận động đều mang tính thống nhất, nhìn chi tiết phải liên hệ tổng thể và ngược lại, từ tổng thể vận động suy ra bản chất của hiện tượng, mọi hiện tượng tồn tại đều mang tính phát triển nhân quả biện chứng, v.v… 

Lý luận là một công cụ không thể thiếu của trí tuệ. Nó giúp sự sống tồn tại như những gì nó có và được quyền có.

Ngày nay thế giới trở nên văn minh hơn là nhờ có lý luận khoa học.

Nhận thức nội tâm, tinh thần, và sự sống (quan hệ) cũng vậy, nếu thiếu lý luận khoa học, sẽ khó có thể phát triển hiệu quả.

Mọi hiện tượng sẽ trở nên rời rạc lộn xộn vô nghĩa, khó hiểu, v.v… dẫn đến ngộ nhận đúng – sai lẫn lộn, tâm bất an, nhân cách rối loạn (hư hỏng), nhân dân khốn khổ.

Đời người được định nghĩa từ cách sống.

Nếu cách sống thiếu cơ sở lý luận khoa học, con người sẽ khó có thể tìm căn nguyên của các hiện tượng mâu thuẩn bất thường.

Cách sống dù cách này hay cách khác nó vẫn mang tính lý luận khoa học nhất quán. Chỉ khác là so với chuẩn A₁, nó giống và khác ra sao.

Để đánh giá một cách sống, hay tìm nguyên nhân của một hiện tượng, ta chỉ cần truy lần từ một đầu mối nhận thức và hành động sẽ dẫn đến nguyên nhân cuối cùng của nó trong một tổng thể tư duy nhân cách.

Nếu luận điểm trên ứng dụng thành công trong thực tế cuộc sống, thì thiện và ác sẽ phân minh, con đường hòa bình hạnh phúc của thế gian sẽ rộng mở.

c-   Nguyên tắc nhân quả.

Nguyên tắc nhân quả là cặp phạm trù thông dụng nhất trong tiến trình tiến hóa của xã hội loài người. Phải có “lửa” mới có ”khói” và ngược lại, một nguyên tắc lý giải đơn giản cho sự sống thế gian. 

Suy ra, mọi vấn đề mọi hiện tượng trong đời thường đều có thể tìm ra đáp án tích cực và hoàn thiện, nếu con người tìm ra đúng nguyên nhân. Và cái tâm là nơi lưu trữ mọi đáp án, khi con người biết khai thác nó hợp lý.

Rèn luyện cách sống là quá trình nâng cao mức sống từ thấp lên cao. Nó giống với nguyên tắc của chuổi bậc thang hình chữ Z, từ nhân quả này tiến lên nhân quả cao hơn, và cao hơn nữa, v.v…. Nó như ta nâng nhận thức từ A lên B, từ B lên C, C lên D, v.v… Tức là khả năng lý giải sự sống của (mỗi) con người phải bắt đầu từ bậc A rồi mới đến trình độ B, B mới lên C, v.v…

Nhận thức sự sống cũng phải trải qua từng cấp bậc trước khi đạt đến đỉnh cao.

Nó không khác gì thứ tự trình độ của các lớp học phổ thống (về kiến thức tự nhiên). Song ở đây là những lớp học về tinh thần, về nhận thức sự sống, về kỹ năng quan hệ giữa người với người, về ý thức làm chủ nội tâm, về kỹ năng làm chủ A₁.

Trong rèn luyện nhân cách (cách sống), con người không thể đốt giai đoạn đi tắt đón đầu (trừ hoàn cảnh đặc biệt nhưng hiệu quả cũng không cao), mà phải tôn trọng nghiêm ngặt các bước trưởng thành theo trình tự, thì sản phẩm “con người” mới hoàn thiện đúng với giá trị.

Chân lý sự sống có thể không khó để nhận ra, nhưng nó rất khắc khe nếu con người vi phạm nó, đặc biệt trong vấn đề thời gian và trình tự phát triển.

Đó là qui trình phát triển tiến lên từng nấc thang nhân quả, để chờ cho thói quen nhận thức và thực hành có thời gian thành thạo trong thực tiễn cuộc sống.

Chỉ như thế cách sống mới thay đổi và tiến lên thành công.

d-  Nguyên tắc thói quen

Sự sống con người cần có thói quen như xe cần có bánh trớn (vô-lăng).

Thói quen là mặt sau của kinh nghiệm, là bệ phóng của nhận thức, là bạn đồng hành của tay nghề, là chỗ dựa của trình độ sống, v.v… . Nhờ thói quen, sự sống mới có đà phát triển, con người mới hòa nhập thành công với môi trường sống mới (bằng cách thay đổi thói quen).

Ví như cơ thể người có 70% là nước, thì trong cách sống có lẽ phải 90% tỉ lệ thói quen.

Thói quen do ý chí và thức tế cuộc sống tạo ra, dưới sự tác động của môi trường, hoàn cảnh, và các yếu tố bẩm sinh của cá nhân.

Thói quen có thể do cố ý hay không cố ý. Nó được tạo ra bằng sự lặp đi lặp lại nhiều lần một hiện tượng, từ nhận thức đến hành vi, cảm xúc, lời nói, cách nói, nội dung nói, phong cách, hành vi, cử chỉ, hành động, tư duy, tình cảm, tâm hồn, niềm tin, v.v…, nhất là khi nó tạo ấn tượng mạnh, và được thường xuyên tái sử dụng.

Ví dụ: tình yêu, sự gian dối, sự chung thủy, nghề nghiệp, mua sắm, v.v...

Thói quen hình thành trên mọi mặt đời sống, và tâm (A) sẽ là nơi ghi chép và lưu trữ chúng. Tiếp theo nó dùng để điều khiển ngược lại chủ thể, để hình thành cách sống của cá nhân.

Thói quen do cá nhân tạo ra trong quá trình sống, do có ý thức hay không ý thức.

Nay ngược lại, nếu cá nhân có nhu cầu, có thể lập trình sống nhằm đổi ngược lại các thói quen không có lợi.

Sự thay đổi ấy sẽ làm thay đổi cách sống, cũng là thay đổi bản chất nhân cách của cá nhân. Kết quả nhiều ít, tùy điều kiện và khả năng phấn đấu của mỗi người. Ví dụ, sự phấn đấu ấy hợp lý, hợp lẽ tự nhiên thì kết quả sẽ cao.

e-   Nguyên tắc giáo dục càng sớm càng tốt

Các nhà nghiên cứu cho rằng giai đoạn bào thai đã có thể chịu ảnh hưởng của giáo dục.

Trong rèn luyện cách sống, giai đoạn trẻ bắt đầu phát triển nhận thức quan hệ và biết suy luận, là có thể giáo dục thâm nhập. Nhất là khi ý thức của trẻ bắt đầu biết phân biệt phải hay trái, đúng hay sai, thiện hay ác, v.v…

Như các nhà tâm lý chứng minh, đây là giai đoạn quyết định phần lớn nhân cách trẻ trong tương lai.

Giáo dục càng tự nhiên nhẹ nhàng thân thiện không áp đặt thô bạo, sẽ tạo thành vốn sống vô giá cho trẻ về sau.

Vai trò giáo dục càng quan trọng khi tư duy phức tạp của trẻ bắt đầu phát triển. Trẻ bắt đầu biết phân biệt, so sánh, liên tưởng, phân tích, lý luận, v.v… về sự sống và các quan hệ.

Các quan hệ như với mọi người, nhận thức về quá khứ và hiện tại, việc riêng việc chung, tập thể nhỏ (bạn bè) và tập thể lớn (gia đình, nhà trường, xã hội …), v.v…

Dựa trên các công trình nghiên cứu của các nhà tâm lý học, người ra đã tính ra ở độ tuổi nào (nhi đồng và thiếu niên) thì sự ảnh hưởng của giáo dục mang tính quyết định ra sao.

Nhìn chung là theo nguyên tắc càng sớm càng có ích, nhưng theo cách như đã giới thiệu ở trên để tham khảo.

f-    Nguyên tắc đồng bộ và khoa học

Giáo dục sớm là tốt, nhưng như thế nào cũng rất quan trọng.

Như đã chứng minh, theo tự nhiên mọi cách sống lớn lên đều mắc sai lầm chủ quan, do sai lệch trong nhận thức cơ bản dẫn đến bị lệch bản năng gốc.

Mục đích của giáo dục là giúp trẻ hoà nhập thành công với môi trường sống.

Chúng ta thấy có hai loại môi trường cần phải hòa nhập, XÃ HỘI VẬT CHẤT và XÃ HỘI TINH THẦN.

Tuy nhiên giáo dục ngày nay mới giúp trẻ hòa nhập thành công môi trường “xã hội vật chất”, còn môi trường “xã hội tinh thần” thì chưa. Hoặc nếu đã có thì chưa đạt tính khoa học.

Như thế là giáo dục chưa đồng bộ và khoa học.

(Chú thích:

“Xã hội vật chất” là con người có kỹ năng dùng và phát triển các tiện nghi vật chất xã hội đang có.

“Xã hội tinh thần” là con người có kỹ năng quan hệ hợp lẽ tự nhiên (qui luật tự nhiên) đã được qui định tại A₁.)

Cần phải khắc phục nhược điểm trên, thì kỹ năng sống của con người mới toàn diện, nhân cách mới phát triển tốt đẹp (không phạm tội).

Đồng bộ và khoa học, còn có nghĩa giáo dục phải đến với mọi người, dù ít hay nhiều tùy hoàn cảnh. “Một con sâu làm rầu nồi canh”, vì thế không để sót sâu trong vườn cây xã hội.

Muốn thế, giáo dục phải có đa dạng hình thức (quản cáo, giải trí, lớp học đa dạng, đến nhà, v.v …) và được duy trì phục vụ đến suốt mỗi đời người.

Và nếu vậy, trong GIÁO DỤC HIỆN ĐẠI về NHÂN CÁCH không thể có khái niệm “THẤT BẠI”.

Khi người ta loại bỏ một nhân cách vì “không dùng được”, thì cá nhân ấy đi đâu ngoài phạm vi xã hội. Thế là “sâu” phát sinh trong xã hội.

Không thể mọi “sâu” phải diệt sạch (tù tội, tử hình) khi chưa hội đủ lý do. Vì thế chỉ còn cách giáo dục để tái hòa nhập. Điều này thế giới đã áp dụng, nhưng kết quả chưa triệt để.

Nó sẽ đạt triệt để đối với ‘cách sống học’. Vì tin rằng đây đã là lời giải “đúng thuốc”.

Khi giáo dục xã hội còn hạn chế, thì cá nhân tự giáo dục là một giải pháp bổ sung kịp thời.

Nhưng cá nhân cũng cần phải như thế, kể cả khi giáo dục xã hội đã phát huy hiệu quả.

Một hành vi, một hành động, một suy nghĩ, v.v… là một phần của sự sống của cách sống. Một người là một phần của xã hội. Tất cả cộng lại đều ít nhiều có mối liên quan hữu cơ thống nhất với nhau. Khi môi trường tổng thể được rèn luyện đồng bộ thành công, thì từng cá nhân, từng hành vi đơn lẽ cũng sẽ được thụ hưởng thành quả chung ấy, và ngược lại những đơn lẽ thành công cũng sẽ góp phần cho thành công chung được thuận lợi.

Các thế hệ hôm nay nếu gieo nhân tốt, các thế hệ mai sau sẽ được hưởng quả ngọt. Đó là định luật tiến hóa của tự nhiên.

g-  Nguyên tắc mục đích

Làm việc gì cũng phải có mục đích cụ thể, nếu không thời gian sẽ trừng phạt, theo nghĩa “phung phí thời gian”.

Đời người cần có mục đích cụ thể hợp lý, nếu không sẽ bị trừng phạt, theo nghĩa “sống đời vô nghĩa, uổng phí, không hạnh phúc”.

 Ví dụ:

-        Mục đích của giáo dục là rèn luyện “nhân cách và kỷ năng nghề nghiệp”. Mục đích của rèn luyện cách sống là nhằm đạt mục đích “kỹ năng sống hạnh phúc toàn diện”.

-        Khi giáo dục thiếu xác định mục đích “nhân cách”, hậu quả là “nhân cách hỏng”. Khi cách sống do ngẫu nhiên định hình không xác định mục đích, hậu quả  là “không hạnh phúc”.

Xã hội (thế giới) ngày nay chưa xác định được “mục đích sống đúng đắn đời người” là gì, theo góc độ khoa học. Vì thế đã bị trừng phạt, theo nghĩa “mất trật tự, bất ổn, không hạnh phúc”.

Bổ sung kịp thời “mục đích sống đúng đắn”, con người và xã hội sẽ đổi thay tích cực.

h-  Nguyên tắc suốt đời.

Cách sống và cá nhân là sự tồn tại của hai trong một.

Cách sống có ý nghĩa quyết định đến “hạnh phúc tinh thần” của cá nhân. “Hạnh phúc tinh thần” là ý nghĩa quyết định cho ‘ý nghĩa sự sống đời người’.

Vậy chăm lo hoàn thiện cách sống, là một yêu cầu một đòi hỏi đặc biệt đối với mỗi đời người. Và sự đồi hỏi này mang tính suốt đời. Như xe đang còn chạy, tay lái không được buông.

Tuy nhiên việc gì phải làm thường xuyên suốt đời, thì nó trở thành bình thường tự nhiên như phải ăn uống hít thở v.v… mỗi ngày vậy. Có làm đều không nghỉ, cảm giác bình an hạnh phúc mới duy trì đến cuối đời.

i-     Nguyên tắc bình đẳng trước chân lý.

Muc đích của giáo dục là tạo ý thức tự giác hành xử theo lẽ phải nơi mỗi người.

Vì sự sống mà không lẽ phải, con người sẽ mất trật tự trong quan hệ, đồng nghĩa với cái chết không biết lúc nào.

Theo qui ước, ai làm sai phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình.

Vì phải tự gánh không ai nhận trách nhiệm thay, nên mọi cá nhân phải được quyền bình đẳng trước ‘lẽ phải’, trước ‘chân lý’.

Như thế có nghĩa, họ phải được quyền học tập rèn luyện bình đẳng, tự do tham khảo thông tin đa chiều nếu cần, tự do tranh luận khi chưa đồng ý, tự do công khai khi muốn được trợ giúp rộng rãi. Tất cả nhằm cá nhân được trang bị đủ năng lực trí tuệ để tự chịu trách nhiệm trước mọi việc làm do mình gây ra.

Thiếu một trong các điều kiện trên, con người sẽ mất quyền bình đẳng trong thực tế. Đồng nghĩa sự sống không chân lý, và cái ác lên ngôi vĩnh viễn … diệt vong.

Ngược lại nếu nhận thức được tạo điều kiện thông suốt, con người sẽ tự nguyện tự giác chấp hành mọi qui định của lẽ phải (chân lý), như một nhu cầu tất yếu trong cuộc sống.

Đây mới thật là nguyên lý của sự sống, mà tạo hóa tự nhiên đã khắc ghi tại A₁.

j-     Nguyên tắc khó dần và phù hợp trình độ và hoàn cảnh sống.   

Rèn luyện cách sống là rèn luyện thói quen sống (nhận thức và ứng xử), từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ thấp đến cao, đến hoàn thiện.

“Rèn luyện cách sống” nếu gọi cho đúng, là rèn luyện nhằm nâng cao TRÌNH ĐỘ SỐNG từ THẤP ĐẾN CAO ĐẾN HOÀN THIỆN.

Trình độ sống gần nghĩa với trình độ đạo đức, trình độ lương tâm, trình độ hướng thiện, trình độ tư duy và nhận thức hợp tình hợp lý trong quan hệ, v.v… .

Theo cách đặt vấn đề như trên cho thấy, con người ta có thể sống tốt nhiều hay ít (xấu) tùy thuộc vốn sống hay trình độ sống, mà họ được đào tạo và tích lũy.

Trong xã hội phát triển, con người phải qua đào tạo trước khi hòa nhập cộng đồng.

Trong đào tạo, không thể thiếu đào tạo “kỹ năng quan hệ” hay “kỹ năng sống” (cách sống).

Đào tạo thì phải có người học. Nếu có người học ắt có người dạy. Người dạy môn học nào, ắt phải có nghề dạy môn học đó.

Nghề dạy “kỷ năng sống” có lẽ tên gọi là “Nghề Sống”. Người hành nghề “Nghề Sống” có lẽ gọi là “NGƯỜI CHỈ DẪN”.

Trong thời đại văn minh, sự sống tự nó hóa thành phức tạp và ngày càng phức tạp hơn. Vì vậy muốn giải bài toán “sống” trong điều kiện ngày nay là không dễ,

Chính vì thế con người thời đại khi muốn tham gia vào cuộc sống, rầt cần có sự giúp đỡ hợp lý từ những “người chỉ dẫn” để kết quả được bảo đảm an toàn.

Phải chăng từ thời đại này trở đi, con người sinh ra lớn lên sẽ được hướng dẫn con đường sống sao cho dến nơi đến chốn, trong đảm bảo an toàn và hạnh phúc.

‘Người chỉ dẫn’ ắt phải là người có trình độ sống cao hơn người ngoài nghề.

Vì thế họ có khả năng nhận thức đánh giá về ‘con người’ tốt hơn người bình thường. Để khi chỉ dẫn hay dạy, họ biết phải điều tiết nội dung và phương thức truyền dạy sao cho hợp với khả năng hay trình độ sống của đối tượng.

Dạy về kỷ năng sống là dạy tất cả những gì thuộc về sự thật của cuộc sống ngoài xã hội. Vì sự sống là thật, nên kiến thức cũng phải thật, phải đúng với thực tế.

Phải như thế, người học khi ứng dụng vào thực tế (vào đời), mới không bị bất ngờ hay lạ lẫm khó hiểu, mà trái lại nhanh chóng hòa nhập và sớm gặt hái thành công.

Như thế gọi là học thật và dạy thật.

Để có kết quả thật trong nâng cao ‘kỹ năng sống’, tấy yếu phải dạy đúng và cần một lượng thời gian hợp lý. Vì đòi hỏi thời gian, nên cần có đa dạng hình thức học tập rèn luyện, để thích nghi với mọi hoàn cảnh và điều kiện cuộc sống.

Có lúc tập trung, có lúc phải tự túc cá nhân, có lúc phải thông qua các hình thức công cộng phổ thông, v.v…

 ‘Kỹ năng sống’ như bao ngành học khác, không thể học theo lối ‘đi nhanh về tắt’, nóng vội, nếu người học muốn đạt chất lượng bền chắc.

Tuy nhiên khi đã đạt cơ bản, thì có thể tùy thực tế mà rèn luyện học tập theo mức đủ dùng, đủ thành công trong phạm vi đã ổn định của cuộc sống.

k-  Nguyên tắc trí lực và tâm lực.

Trong học tập rèn luyện nâng cao trình độ sống, cá nhân sẽ đối diện với năng lực bản thân.

Theo như đã chứng minh trong trí tuệ có hai trung tâm, trung tâm vô thức hay tiềm thức (A)  và ý thức (B).

Chức năng của (B) là tư duy lý luận trực tiếp.

Chức năng cua (A) là phấn đấu chuyển kỹ năng sắp xếp giá trị ý thức từ A₁ sang A₂.

Con người sinh ra có người giỏi người kém, suy ra (A) và (B) tùy người mà năng lực làm việc mạnh hay yếu.

Sự yếu kém này có thể do sức khỏe, do ngẫu nhiên trời sinh ra như vậy, do ảnh hưởng kỹ năng tư duy kém từ mẹ (tâm sinh lý trí tuệ toàn diện), v.v…, nói chung là ngoài khả năng chủ động khắc phục chủ quan.

Biết rằng rèn luyện cách sống là phấn đấu tạo sự thay đổi từ A₂ thành giống với A₁, thông qua kỹ năng rèn luyện tư duy ý thức tại (B).

Nhưng nếu (B) chẳng may kém, dẫn đến thành quả tiến lên A₁ sẽ kém. Tức là ‘tình cảm đạo đức’ cá nhân có thể không bằng những người khác.

 Thực tế này trong quá trình truyền dạy và tiếp thu cần được nhận thức, để biết chấp nhận và có sự hỗ trợ phù hợp.

Không nên biến nó thành thành kiến (tực giận nóng vội) đối với người chịu trách nhiệm hướng dẫn (cha mẹ, thầy cô, bạn bè, v.v…), vô tình gây mặc cảm tự ti cho đối tượng. Cuối cùng nó có thể cản trở con đường tiến thân của “bệnh nhân”, mà đúng lý họ cũng được hưởng như bao người khác nếu được ứng xử với chế độ ưu đãi phù hợp.

Để cuối cùng mọi phấn đấu đều đạt kết quả tốt đẹp với mọi người, tuy có chậm hơn gian nan hơn đối với những trường hợp yếu kém tự nhiên. Và hạnh phúc cũng sẽ đến với mọi người phù hợp với khả năng hoàn cảnh điều kiện thực tế.

Ngoài ra phải chăng thực tế đã minh chứng, khi người có (B) manh là (A) cũng hoạt động mạnh, hay ngược lại. Và mỗi người có thể lợi dụng thế mạnh của một trong hai nếu bên nào phát triển trước, để dựa vào thúc đẩy bên yếu còn lại phát triển theo.

Ví dụ:

- Nếu đã có tình cảm quan hệ tốt, thì lợi dụng nó thúc đẫy kỹ năng nhận thức lý luận cùng tiến lên ngang bằng. Nếu trình độ tư lý luận logic đã tốt, thì dùng nó dể kéo quan hệ tình lý với mọi người được chan hòa đoàn kết thân thiện.

l-     Nguyên tắc học tập rèn luyện để trưởng thành. 

Làm người ai cũng có trí lực và tâm lực để làm phương tiện sinh tồn. Nhưng chúng sẽ vô nghĩa khi không được “mài dũa” đến nơi đến chốn.

Lịch sử loài người đã trãi qua chặng đường dài phát triển, nên trình độ sống tư duy nhận thức của xã hội ngày nay rất cao và phức tạp. Vì thế các thế hệ tiến lên sau phải bỏ công học tập rèn luyện thích đáng, để cập nhật trình độ sống, nhằm đủ khả năng hòa nhập hiệu quả với môi trường.

 Trong các học tập thì ‘cách sống’ là một ngành học chưa được xã hội văn minh chú ý đào tạo. Hoặc đã có đào tạo nhưng chưa đạt yêu cầu.

Trong hoàn cảnh ấy, ‘cách sống học’ (HTNT) là một hướng được đề xuất.

Sự sống sẽ không tự do khi con người tùy tiện định hướng nó theo cách chủ quan tùy thích. Như thế sẽ phải trả giá từ cá nhân đến xã hội, ngay hiện tại và trong tương lai.

Sự sống như không một qui định nào, nhưng kỳ thực nó đã đang được quản lý tất cả bởi ai đó (tạo hóa tự nhiên). Vì thế cần được học sống qua thay ‘đổi cách sống’, để nhận thức về nguyên nhân cái đang có và phương thức cải thiện nó phù hợp với quỹ đạo đã qui định.

Loài người không thể rong chơi mãi theo thói quen tùy tiện chủ quan của mình.

m-                Nguyên tắc nghiêm minh và thân thiện.

Bản chất của qui luật tự nhiên là vận động không khoan nhượng trước mọi cản trở.

Loài người đang sống dưới sự chi phối của qui luật tự nhiên, vì thế tính đúng - sai trong mọi hoạt động sinh tồn, cũng phải được nghiêm minh cho đúng nguyên tắc.

Rèn luyện cách sống là một dạng lao động giáo dục phức tạp và lâu dài.

Nó nhằm mục đích giúp con người tuân thủ mọi nghiêm minh của qui luật tự nhiên, một cách tự nguyên tự giác tự nhiên nhẹ nhàng và vui thích.

Trong giáo dục quan trọng nhất là giai đoạn tuổi mới lớn. Tuy nhiên đây cũng là lứa tuổi kém về nhận thức, kém về khả năng làm chủ bản thân, kém về khả năng tiếp thu (các lý giải phức tạp), v.v… nên rất dễ phạm sai lầm. Nó như xe chạy thiếu người cầm lái.

Vì vậy để giáo dục hiệu quả, ngoài yếu tố nội dung truyền dạy đúng đắn, thân thiện, sinh động, vui vẻ, hấp dẫn, phù hợp lứa tuổi và khả năng, phù hợp tâm sinh lý, v.v… . Trong số ấy người ta còn phải chú trọng đến tính nghiêm minh trong giáo dục.

Đồng thời với tính nghiêm minh là tính thân thiện, cởi mở, hòa đồng, tình cảm, động viện, khen thưởng (khi làm đúng), v.v…. Đây là điều kiện giúp tinh thần (cách sống) trẻ phát triển thuận lợi.

Sự sợ hãi căng thẳng quá mức rõ ràng không có lợi trong giáo dục, vì làm tổn thương tâm hồn trẻ (nặng nề gây ảnh hưởng đến kỹ năng sống hạnh phúc) về sau. Cách sống thành không bình thường và rất khó khắc phục.

Chỉ trong môi trường hòa động thân thiện tích cực yêu thương để hướng dẫn, thì ý thức tự nguyện tự giác trong nhận thức và hành vi của trẻ mới có cơ họi hình thành và phát triển tốt, tự nhiên, chân thật, tốt đẹp và bền vững.

Muốn sự thân thiện thật sự đạt hiệu quả, người lớn phải có tấm lòng với trẻ. Nói cách khác người lớn phải có trình độ sống cao, tức A₁ phải phát triển tốt. Vì sự ảnh hưởng từ một nhân cách này sang một nhân cách đang được đào tạo là rất lớn.

Làm tốt các biện pháp trên sẽ giúp tránh được các biện pháp bạo lực giáo dục (chửi mắng, đánh đập hay dùng luật pháp v.v…) có hai.

Nếu qui trình giáo dục như trên thất bại đối với một số cá biệt, thì bước tiếp theo khó tránh khỏi phải dùng đến bạo lực giáo dục.

Tuy nhiên bạo lực giáo dục phải chính xác, gọn, không nên kéo dài. Sau đó nên có lời xin lỗi trẻ (nếu lỡ như quá nặng), khi trẻ đã đạt kết quả tốt. Rõ ràng đây là vấn đề đòi hỏi người dạy phải có tình thương dồi dào, có trình độ sống cao, kinh nghiệm sư phạm giỏi, v.v… nếu không bạo lực giáo dục có thể trở thành tội ác.

Tất cả vì muốn tránh cái đau lớn trong tương lai, mà người dạy phải dùng cái đau nhỏ hôm nay để cảnh báo giúp trẻ nên tự giác phấn đấu tiến lên, hòa nhập môi trường.

Ví dụ:

-        Bạo lực giáo dục tử nhẹ đến nặng: nhờ bạn bè của trẻ góp ý, thái độ nghiêm giọng, phê phán, tách giáo dục riêng, v.v…. Tuyệt đối không đánh. (thảm khảo các phương pháp giáo dục hiện đại ngày nay).

Bên cạnh bạo lực giáo dục bất đắc dĩ , phải là những động tác xoa dịu, chứng minh, lý giải hợp tình hợp lý. - Chú ý không để trẻ ngộ nhận theo nghĩa dễ dãi, mềm yếu sinh ra “lờn thuốc” v.v….

Nếu đủ trình độ về lương tâm, thái độ ứng xử, lời lẽ, ngôn từ, âm điệu, tình cảm, môi trường tác động, v.v…, thì người dạy cần vận dụng tất cả để giáo dục trẻ. Trong đó cần ưu tiên chú trọng đến tình thương yêu trong giáo dục để tăng sức thuyết phục cộng với tính chân lý trong nội dung giáo dục.

Song song phải xem lại nội dung giáo dục, sao cho dễ hiểu phù hợp trình độ đối tượng (tố chất trí tuệ). Nếu làm tốt như trên sẽ giúp trẻ tránh hoặc hạn chế bạo lực giáo dục.

Con đường giáo dục bằng tình thương yêu cộng với  một định hướng lẽ phải đúng đắn, là không bao giờ muộn với mọi trẻ, hoặc với mọi con người nói chung. Ngược lại con đường của uy quyền và bạo lực chỉ có tác dụng nhất thời, và sẽ sinh phản tác dụng về sau.

Người lớn và trẻ con, tuy khác nhau về tuổi tác và kinh nghiệm sống, song khi đã phạm sai lầm thì bản chất hiện tượng gần giống nhau, là do kém về nhận thức từ đơn giản đến phức tạp.

 Nên trong khi biểu hiện nó sẽ khác về chiều sâu nhận thức trong hành động, trong ý chi chủ quan, nặng nề về hậu quả, và nhất là người lớn có thể đạt đến tuyệt đỉnh của sự dối gian từ trước, trong, và sau lời thú tội.

Xét về trình độ sống thì sự sai lầm của người lớn, là do kém trình độ sống từ lúc nhỏ.

Đối với lúc trẻ còn có thể dạy bảo sửa chữa, nhưng khi đã lớn tật tánh sai lầm đã ăn sâu thành rất khó sửa, nhưng vẫn sửa được nếu muốn (công quyết tâm). Nhất là khi bị tác động bởi một sự cố lớn, gây ảnh hưởng nặng nề tâm lý, là con người dễ tìm về với lẽ phải chân lý để mong tìm thấy sự bình an nơi tâm hồn.

Tuy nhiên trong môi trường xã hội ngày nay, khi sự đúng – sai còn chưa sáng tỏ, thì khái niệm phạm tội chỉ là tương đối, nó cần có thêm nhiều minh chứng để lý giải.

Hi vọng ‘cách sống học’ (HTNT) sẽ là một giải pháp vừa nghiêm minh và thân thiện cho vấn đề xã hội thời đại.

n-  Nguyên tắc trung thực.

Một trong những căn bệnh nặng của cách sống con người văn minh đến nay là sự GIAN DỐI.

Khi xã hội vận hành theo nguyên lý của “kẻ mạnh”, thì tất yếu “ý thức chủ quan” phát sinh, đổi lại là “ý thức gian dối” nẫy mầm khắp nơi, nhằm ứng phó cân bằng quyền lực.

Suy ra xã hội “kẻ mạnh” là cha đẻ của “gian dối”.

Bản chất của tự nhiên là không gian dối, bản chất của khoa học không gian dối.

‘Cách sống mới’ là một sản phẩm của khoa học sự sống, nên bản chất nó không gian dối.

Người rèn luyện ‘cách sống mới’ tất yếu phải chấp nhận chọn kỹ năng sống ‘trung thực’, không gian dối, làm căn bản thì mới thành công.

Song song với nó, mô hình xã hội cũng cần tiến lên, từ nguyên lý “kẻ mạnh” sang nguyên lý “lẽ phải-chân lý” làm nền tảng.

Mô hình xã hội thay đổi là nhằm tạo tiền đề cho “ý thức gian dối” không còn đất sống, để thay bằng “ý thức trung thức” tốt đẹp trong quan hệ.

‘Sống trung thực’ sẽ giúp niềm tin con người, niềm tin lạc quan vào tương lai được đâm chòi phát triển. Cơ hội để nhân cách con người trở nên tốt đẹp và hạnh phúc.

o-  Nguyên tắc ý thức tôn ti trật tự.

Trong “xã hội kẻ mạnh”, niềm tin con người bị giảm sút dẫn đến thiếu tôn trọng lẫn nhau, nguyên nhân của sự mất tôn ti trật tự trong quan hệ và ngoài xã hôi. Dẫn đến tội phạm (cái ác) phát sinh và gia tăng, cuộc sống bất an.

Trong xã hội phong kiến khi chân lý sống còn mù mờ, nên yêu cầu “hình thức tôn ti trật tự” được chú trọng áp đặt thành điều kiện hàng đầu.

Ví dụ: vì lý do là ‘con vua’ thì đương nhiên ‘được kính phúc và tôn vinh’.

Trong xã hội tư bản, “ai giàu tiền sẽ được tôn vinh”.

Trong xã hội cộng sản, “ai phát ngôn trung thành học thuyết M-L sẽ được tôn vinh”.

Nay trong “xã hội lẽ phải-chân lý” (dự kiến), “ai lẽ phải-chân lý hơn sẽ được tôn vinh”.

Như thế là hình thành nên một tôn ti trật tự mới trong xã hội. Nhưng thực chất mô hình trật tự đã tự nhiên có từ lâu đời trong mọi xã hội, chỉ khác là nó bi các mô hình trật tự phi tự nhiên (chủ quan) khác che khuất.

Giờ đây vì lợi ích chung của sự sống con người, nó cần được tôn trọng trở lại để sự phát triển con người và xã hội được tự nhiên hợp lý.

Trong rèn luyện ‘cách sống mới’, ‘ý thức tôn ti trật tự’ là một trong các yêu cầu cơ bản để nhận thức quan hệ được đúng đắn và hợp lý, phù hợp với những cảm nhận tự nhiên từ A₁. 

Con người và xã hội mà thiếu ‘tôn ti trật tự’ làm gốc, thì lòng người bất an xã hội bất ổn.

 III- RÈN LUYỆN CÁCH SỐNG MỚI

         a. Chọn lựa cách sống

Trong xã hội có bao nhiêu người là có bấy nhiêu cách sống.

Cách sống nào cũng có niềm vui (hay hạnh phúc) nỗi buồn của cách sống ấy. Sự sống cứ thế trôi qua.

Song không ai ngờ sẽ có ngày, nó cần phải được thay đổi trên phạm vi toàn xã hội, như một điều kiện sống còn và phát triển.

Vì thường người ta nghĩ, niềm vui hay nỗi buồn là do mỗi người mỗi cảnh, nó đã an bày bởi số phận khó có thể nói sao mới gọi là tốt hơn “trời kêu ai nấy dạ”.

Nhìn chung con người đã quen và không nghĩ phải thay đổi.

Tuy nhiên nếu ta quan sát sự sống cẩn thận hơn sẽ thấy, có nhiều cảnh đời buồn khổ hơn mức bình thường, dù giàu dù nghèo cũng có những khắc nghiệt của nó, dù quan hay dân cũng vậy, v.v …

Có người cho như thế là vô lý và hơn nữa, có thể có cách khắc phục.

Bằng nhiều minh chứng cho thấy, không phải số trời “kêu mọi người phải khổ …”, như nhiều hệ tư tưởng kết luận.

Mà là có thể đâu đó có sự sai sót trong nhận thức con người. Giải được sai lầm này, hi vọng sự sống loài người sẽ khác.

Hơn nữa nếu tiếp tục mãi như đang xảy ra, phải chăng xã hội loài người đang mỗi lúc tiến vào những nan giải phức tạp chưa từng thấy, với độ nguy hiểm càng cao hơn về sau, v.v… Và hậu quả lúc bấy giờ rồi sẽ không dành cho riêng ai.

Vì vậy sớm muộn bài toán sự sống thế gian cần tìm một lời giải làm chốt.

Thế là  “thay đổi cách sống” được giới thiệu như một đề xuất hợp lý.

Thay đổi cách sống là nhằm giúp con người tìm ra một mặt bằng sống công bằng hợp lý và hạnh phúc với nhau.

Cách sống là chìa khóa để sự phân chia lợi ích trong xã hội được công bằng hợp lý, đây là lý do mấu chốt đã làm các mô hình xã hội đã và đang có phải chịu thất bại.

Cách sống nào mang tính khoa học cao, đồng thời lý giải hiệu quả lợi ích mang lại cho mọi người, thì nhất định sẽ được mọi người ủng hộ. Trong số ấy “cách sống sao cho hợp với Qui Luật Tự Nhiên” là có khả năng thỏa điều kiện tiêu chí trên nhất.

Và ta gọi nó là “Cách Sống Mới”.

Có thể nó là sự chọn lựa đúng đắn nhất trong điều kiện hiện nay.

         b. Cách sống và đạo đức.

Đạo đức là những chuẩn mức quan hệ được qui ước bởi xã hội.

Mọi quan hệ đều ít nhiều mang tính đạo đức để dẫn đường.

Vì đạo đức luôn đại diện cho một quan điểm sống nhất định.

Đạo đức nào thì cách sống ấy và ngược lại.

Rèn luyện cách sống, về hình thức, cũng gần tương tự với rèn luyện đạo đức nhân cách. Tuy nhiên giữa chúng có những điểm giống và những điểm khác biệt rất cơ bản.

Một bên nhằm thay đổi ‘bản chất’ của cách sống, ví dụ như hợp với Qui Luật Tự Nhiên.

Một bên là thực hiện ‘hình thức quan hệ’ theo qui định.  

Hay ta nói, đạo đức là một phần trong cách sống.

Xã hội thời nào có mô hình đạo đức của thời đó.

Thông thường đạo đức mang tính xã hội, nhằm phục vụ cho một tôn ti trật tự xã hội nhất định.

Tùy theo định nghĩa “kẻ mạnh” là gì, thì đạo đức sẽ tôn vinh ngã theo hướng đó. Và cuối cùng nhìn chung đến nay, nhân dân chưa phải là đối tượng chính để đạo đức tôn vinh.

Vì không lợi nên đạo đức dễ mang tính áp đặt, không đồng tình, mất đoàn kết.

Đạo đức trong “cách Sống Mới” được định hình theo quan điểm dân gian, tức là cái đúng được tôn vinh, ái sai phải phê phán. Như thế là đúng với lòng dân, thực tế nó trở thành công cụ phục vụ nhân dân, chứ không còn như trước.

Sự khác nhau giữa đạo đức cũ và mới còn là, một bên mang nặng tính áp đặt, còn một bên mang tính tự nguyện tự giác của lòng người.

Muốn như thế đạo đức mới có tranh luận đúng sai giữa con người, để phân định giá trị của một nhân cách, cũng như để lòng người được tâm phục khẩu phục.

Vậy là đạo đức mới (cách sống mới) là công cụ bảo về quyền sống trên cơ sở lợi ích công bằng giữa người với người, không phân biệt họ là ai (không ưu tiên vua chúa, quan lớn nhỏ, chức tước, bằng cấp, giàu tiền của, danh vọng, v.v…).

Bản chất của đạo đức mới (cách sống mới) rất có lợi cho người thực hiện, vì thế mọi người đều thích hợp.

Đạo đức mới và đạo đức cũ gần như không khác nhau về hình thức.

Cũng từng ấy ngôn từ và nghi lễ, nhưng giờ đây điều gì thấy vô lý thì không áp dụng, điều gì hợp lý thì phát huy. Tất cả đều được minh chứng lý giải theo hướng, người tốt người giỏi người có ích cho mọi người thì được tôn vinh đề cao.

Còn bình thường, mọi người đều phải tôn trọng nhau, quý trọng nhau, không gây phiền hà cho nhau, tạo điều kiện cho nhau cùng sống vui tươi và hạnh phúc.

Và quan trọng hơn cả trong đạo đức mới, mọi người ai cũng có quyền nói điều mình nghĩ để cùng hiểu những khó khăn của nhau, cảm thông nhau, và giúp nhau chu đáo và hiểu quả.

(Khó như thế không biết có làm được không, nhưng hi vọng rồi mọi người sẽ cố gắng.)

         c. Nội dung rèn luyện ‘cách sống mới’.

Nội dung rèn luyện cách sống từ cũ sang mới được tóm tắt như sau:

Con người sinh ra lớn lên theo quán tính tự nhiên, không ý thức về nội tâm (tâm hồn hay tinh thần) của mình. Mục đích rèn luyện cách sống mới, là giúp rèn luyện thói quen ý thức về nội tâm của mình và ra sức điều chỉnh nó trở về đúng với chuẩn qui định của tự nhiên.

Nội tâm là một chủ thể độc lập, là nguyên nhân gốc (nguồn) của bản chất sự sống làm người.  Nó là tiếng nói chính của đời người. Nó là quyền lực bao trùm lên mọi giá trị sinh tồn, từ cá nhân đến toàn thể xã hội loài người thế gian.

Nội tâm là nơi, mỗi cá nhân sẽ tìm thấy mục đích và ý nghĩa sự sống đời mình.

Thế gian vui cũng vì nó, thế gian buồn cũng do nó.

Mục đích rèn luyện cách sống là giúp mỗi người làm chủ được nội tâm, bằng cách thay đổi nhận thức có hệ thống, để cuối cùng thay đổi cảm giác sống từ trong tâm.

Quá trình thay đổi trên được thể hiện thành công thức (mang tính minh họa giải trí) sau đây:

                  tâm (B) = tâm (A)                         

 hay                   (B) = (A)                                (ptcb 2)

Trong (A) có A₁ và A₂ .

Do A₁ cố định, nên (A) cố định hơn (B).

Suy ra (B) cần được chỉnh sửa, sao cho A₂  (tiến về) tương đương với A₁ .

(Biết rằng (B) và A₂ là một, nên (B) thay đổi A₂ sẽ thay đổi. )

Khi A₂  đã tương đồng với A₁ thì :                     (A) = A₁                  (pt 1)

                                                 (bước đầu rèn luyện, kết quả A₂ đã mất)         

Mà (B) với A₂  là một, A₂  đã bằng A₁ , vậy :     A₁  = (B)                  (pt 2)   

                                               (bước hai, kết quả A₁ lệnh được (B) hoàn toàn)                                

Từ (pt 1) và (pt 2) suy ra :                                              (B) = (A)      

          Phương trình (ptcb 2) đã được thỏa, ‘cách sống mới’ dã hình thành tuyệt đối, đồng nghĩa với tâm (A) đã được hoàn thiện.

                     

                                                     

Bàn luận :

Muốn chỉnh (B) về hướng A₁ , ta cần phải hiểu A₁  gồm những tiêu chí gì.

Qua thực tế quan sát ta thấy A₁  qui định ba nội dung cơ bản sau:

- Tất cả vì lợi ích phát triển chung (gia đình, xã hội, thế giới) trên cơ bản vì ‘lợi ích cá nhân được thỏa’.

- Phải chọn mục đích hoàn thiện (A) làm lợi ích lớn nhất của cá nhân. Cố gắng hoàn thành mục đích trên bằng tất cả khả năng lòng thành, và với kỹ năng lý luận hợp lý tốt nhất, trong điều kiện cho phép. Không ỷ lại, không lười nhát, nói và làm phải trung thực, v.v….  Bên cạnh đấy là sự hổ trợ từ phía xã hội bởi các nhà tâm học hay những người có uy tín tích cực trong xã hội.

- Hoàn thiện (A) bằng tư duy biện chứng lôgíc toàn diện, có tình có lý , trong môi trường tranh luận công khai xã hội (được tổ chức hợp lý, phát huy công nghệ truyền thông tối đa) nhằm đạt mục đích hoàn thiện cá nhận, cũng là hoàn thành mục đích hạnh phúc đời người.

                  

Từ ba nội dung cơ bản trên chúng ta suy ra các nhiệm vụ thực tế. Trước hết được bắt đầu từ (B) làm động lực.

(B) bao gồm ý chí, tư duy, suy nghĩ, nhận thức, vận dụng kinh nghiệm đúng đắn, hành động, cảm giác, cảm xúc, vui, buồn, niềm tin, v.v… gọi chung là ‘ý thức vận động’.

Khi con người đang sống tức là ý thức (tư duy) đang vận động. Rèn luyện (B) có nghĩa là chỉnh lại toàn bộ các tư duy ý thức kia sao cho không còn đối nghịch với A₁.

 Vấn đề có nghĩa, nhiệm vụ của (B) là phải biết vận dụng ý chí tích cực để hướng sự sống tiến lên theo lẽ phải do chân lý A₁ qui định.

Bản chất của chân lý là đơn giản dễ hiểu. Tuy nhiên nó sẽ trở nên phức tạp khó hiểu và bế tắc trong cuộc sống, khi sự sống con người muốn chọn hướng phát triển ngược với A₁.

Để việc rèn luyện cách sống mới thành công, vấn đề chỉ là nắm chắc con đường của A₁ mà tiến. Tất cả những gì khác A₁ đều qui thành sai từ gốc (A₂). Vì các vấn đề (lẽ phải) có nguồn gốc khác A₁, qua minh chứng cho thấy, nhìn chung đều chưa đạt tính lô-gíc khoa học triệt để, nên có tinh sai.

Theo cách phân loại về tính chất của tư duy như trên, mỗi người nếu có điều kiện tự nhận xét đánh giá về quan điểm sống của mình, để “ngộ” ra đâu là sự khác biệt giữa lẽ đúng sai của cá nhân, đối với lẽ đúng sai của A₁.

Có phân biệt được chúng thì mục đích rèn luyện cách sống mới mới đạt mục đích.

Khi (B) được chỉnh theo hướng A₁ thì A₂ sẽ thu hẹp dần với thời gian, và sự sống sẽ dần đơn giản và dễ hiểu hơn.

Các ưu tiên tham vọng vật chất sẽ nhẹ nhàng đi. Đấy cũng là thời điểm niềm vui hạnh phúc đời người cảm thấy ý nghĩa và tốt đẹp hơn. Trong khi xã hội và mọi người cũng đồng thời được hưởng lợi từ những đổi thay này.

Nếu đạt thành công như trên, chứng tỏ mục tiêu rèn luyện chỉnh (B) = (A) của “Cách Sống Mới” là khả thi, là phù hợp với qui luật tự nhiên.

IV- PHƯƠNG THỨC RÈN TÂM

Xây dựng cách sống mới, là cá nhân tự lý giải để chuyển nhận thức từ thói quen thích ‘làm sai’ sang quyết tâm ‘làm đúng’.

Vấn đề này đã xưa như trái đất, ai cũng biết nhưng người ta áp dụng chỉ tương đối.

Khó khăn chính là đây. Rèn luyện cách sống mới chính là lời giải cho vấn đề.

Con người chưa thật muốn sống tốt làm tốt, là do chưa biết cơ chế vận hành của tâm là gì, và giá trị của nó đối với sự sống đời người và đối với xã hội.

Muốn thế giới không còn chiến tranh, muốn xã hội bình yên phát triển, muốn mọi người sống tốt với nhau, muốn mỗi người gồm bản thân không phải gặp cảnh trái ngang buồn khổ trong cuộc sống, v.v…, tất cả đều có nguyên nhân tại “cách sống”.

Chính vì thế con người nên “rèn luyện cách sống mới”, để giúp mình, giúp người, giúp xã hội, và giúp thế giới.

Đây là việc làm nhỏ, nhưng nó mang ý nghĩa lớn ích lợi lớn và lâu dài.

Vì thế mỗi người cần hi sinh một phần thói quen cũ, để tự giác thay đổi sang thói quen sống mới hợp lý hơn, hợp tự nhiên hơn. Một người đổi thay trước mắt có lợi cho cá nhân ấy, nhưng nhiều người rèn luyện thành quả mang lại sẽ rất phi thường, ý nghĩa giá trị của nó vô cùng lớn rất đáng để đầu tư công sức.

 Ai bắt đầu rèn luyện trước nếu không từ mỗi chúng ta.

Một trong những cách ‘rèn luyện cách sống’ hiệu quả nhất là dùng tự kỷ ám thị (lặp đi lặp lại một nội dung muốn rèn luyện) để điều chỉnh dần mục đích sống.

Ai đã tự thấy tốt rồi thì thôi. Tuy nhiên cách sống mang ý nghĩa giá trị suốt đời, nên nếu muốn ai cũng có thể đầu tư thêm để hoàn thiện hơn nữa, tâm hồn đã cao hơn nữa. Hoặc chuyển sang giúp người khác cách rèn luyện.

‘Rèn luyện cách sống mới’ thực chất là chỉnh tâm, tức là giảm nghe theo tâm này và tăng dần số lần nghe theo tâm kia.

Đây là công việc của ý chí cá nhân, mỗi quyết định là một phấn đấu mới, nhiều lần sẽ giúp tâm chuyển đổi thành công.

Trước tiên ta hãy ôn lại tóm lược cơ chế vận hành của tâm, để hiểu đối tượng nào ta cần chỉnh sửa:

-        Như đã được giới thiệu, sự vận động của não người ban đầu chỉ một tâm, sau chia thành hai trung tâm chính, tiềm thức (A) và ý thức (B), với (A) gồm A₁ và A₂.

-        A₁  là tâm tích cực (là lương tâm cộng với các lý giải logic v.v…). Tâm nhỏ A₁ được điều khiển bởi tâm bản năng A₀.

-        A₂  là tâm tiêu cực (là trái với A₁ , thích chủ quan, không thích tham gia tranh luận cùng mọi người để tìm lẽ phải-chân lý, v.v…). Đây là tâm hạn chế nghe theo.

-        Thường ngày con người sống làm việc tại tâm (B), nhưng thực chất do tâm A₁  hoặc A₂  điều khiển mệnh lệnh. Nếu không tuân theo nó, cá nhân cảm thấy khó chịu buồn bực không vui không an lòng.

-        Vì vậy chuyển tâm, là cố gắng vượt qua cảm giác không vui lúc đầu, v.v…, bằng cách chỉ làm theo những gì đã được lý giải hợp lý mọi người trong xã hội đều công nhận.

Nguyên tắt vận hành của các tâm trên như sau (tóm tắt):

-        Tâm (B) vận động xử lý mọi việc trong ngày.

-        Nếu (B) có tư duy ý chí không đúng, A₂ luôn đồng tình ủng hộ, A₁ thì ngược lại không đồng ý và chống lại.

-        Lúc này tùy nội tâm đấu tranh và ý chí quyết định, nên nghe theo bên nào.

-        Lúc này tùy nội tâm cá nhân đã trưởng thành theo tâm nào, A₁ hay A₂ .

-        Thường thì A₂ rất mạnh, nên giành phần thắng.

-        Vì vậy nếu muốn A₁ mạnh lên, hằng ngày con người phải tích cực rèn luyện, bằng thường xuyên trau dồi kỹ năng nhận thức lý giải để tự thuyết phục mình. Nhiều lần sẽ thành quen, nhập tâm, tức là A₁  đã mạnh thêm một phần. Chờ ngày đánh bại A₂  trên một số việc, sau đó tăng dần lên cho đến thắng hoàn toàn, mọi lúc mọi nơi trên phạm vi vấn đề cá nhân thường xuyên xử lý hay quan tâm.

Vậy là (B) đã hoàn toàn do A₁ chi phối. Kết quả rèn luyện đã thành công.

Cách thay đổi nhận thức là lúc đầu chỉnh sửa từ những vấn đề nhỏ lẻ trước, sau mở rộng sang những vấn đề lớn hơn, rộng hơn, v.v… nếu cảm thấy cần thiết.

Ví dụ ta gọi các hạt đậu đen là các ý thức sai (chủ quan) của A₂ cần loại bỏ, các hạt đậu trắng là đại diện cho các ý thức đúng (khách quan) của A₁ cần được gìn giữ phát huy.

Kết quả rèn luyện cách sống sẽ thành công, khi trong lọ hạt đậu đen ngày càng vơi đi hoặc hết sạch càng tốt, Ngược lại lọ hạt đậu trắng sẽ tăng dần theo thời gian cho đến đầy tràn.

Trên đây là cách rèn luyện phổ thông, ai áp dụng cũng hiệu quả, với điều kiện phải có một “Trung Tâm Giải Đáp Sự Sống” (hoặc mọi người hội ý với nhau cũng ra lời giải đúng, nhưng phải dựa trên A₁  làm định hướng), nhắm giúp giải đáp thống nhất mọi lý giải đúng-sai một cách hợp lý.

Nếu là rèn luyện chuyện nghiệp, thì phạm vi A₁  chiếm ưu thế phải toàn diện trên mọi mặt sự sống, từ vấn đề cá nhân đến xã hội nói chung.

Quá trình rèn luyện như trên sẽ đòi hỏi chi tiết hơn, chính xác hơn.

V- XÂY DỰNG Ý THỨC ĐÚNG

         1. Một số khái niệm.

(B) = ý thức.

Ý thức (nhận thức) của con người đa dạng và phong phú.

Xây dựng ý thức đúng là làm sao phân biệt được từng ấy ý thức, cài nào là sai và cái nào là đúng theo một tiêu chí khách quan thuyết phục.

Chúng ta lưu ý, ý thức ở đây được định nghĩa như một khái niệm chung về nhận thức. Ví dụ nó bao gồm các nhận thức, các nội dung tư duy, các cảm xúc, các cảm giác, các trạng thái tâm hồn, các vấn đề cuộc sống, các lý lẽ, các hoạt động, làm việc, v.v….

Xây dựng ý thức đúng là trau dồi điều chỉnh nhận thức sao cho mọi giá trị ý thức đều không mâu thuẫn với A₁.

Muốn xây dựng một tổng thể các ý thức có trong não thành “không sai” (khách quan), chúng ta có thể chia chúng ra thành hai lĩnh vực ý thức, ý thức quan hệ vật chất và ý thức quan hệ con người.

Quan hệ vật chất là các ý thức về các quan hệ giữa người với các vật chất.

Quan hệ con người  là các ý thức về các quan hệ giữa người với người (cá nhân và nội tâm).

- Nhận thức về quan hệ vật chất, nhìn chung loài người đã có các ngành khoa học tự nhiên và khoa học kỹ thuật phu trách.

- Nhận thức về quan hệ con người, lĩnh vực này đến nay chưa có ngành khoa học nào chịu trách nhiệm toàn diện.

Các ngành khoa học xã hội tuy có nghiên cứu về con người và xã hội, v.v… , thì chỉ mới giải đáp một phần của vấn đề con người và xã hội.

Để bù đắp khoảng trống này là các tôn giáo. Song do chưa mang tính khoa học khách quan, nên tính quần chúng của nó chưa triệt để.

Nay từ “Cách Sống Mới”, “CÁCH SỐNG HỌC” (“Nhân tâm học”, “Khoa học Tinh thần”, “Học thuyết Nhân tâm”) được đề xuất như một hướng khắc phục cho vấn đề.

“Cách sống học” có chức năng như một ngành nghiên cứu về “Đạo đức” của con người. Tuy nhiên nó có ý nghĩa rộng hơn, khi đặt vấn đề về bản chất con người và sự sống, về cơ chế một xã hội, về tính chân lý trong sự sống, về mục đích ý nghĩa hạnh phúc đời người, v.v…

Hay nó là một đạo đức, nhưng được mở rộng nhằm lý giải bản chất sự sinh tồn của loài người là gì, và đâu là con đường phát triển thịnh vượng của nó.

         2. Một số nguyên tắc xây dựng Đạo Đức Mới (Đạo Đức Nhân Tâm).

Khi ta rèn luyện ‘cách sống mới’, vô hình trung ta đang định hình một thiết chế mới về đạo đức, nhằm phục vụ cho hoàn cảnh mới. Ta tạm gọi là một mô hình “Đạo đức mới”.

Ta có thể mô tả nguyên tắc xây dựng ‘đạo đức mới’ như các gợi ý sau đây:

          - Nguyên tắc 1: ý thức tổ chức

Một tập thể muốn làm việc hiệu quả, trước tiên cần có tổ chức. Một tổ chức mà rối loạn mất trật tự, thì tập thể ấy thành vô nghĩa hay thất bại.

Trong một tổ chức bao giờ cũng có người cấp trên và những người cấp dưới. Trách nhiệm quyền hạn của mỗi vị trí trong tổ chức phải được qui định rõ ràng hợp lý, có như vậy công việc của tổ chức mới trôi chảy nhịp nhàn hiệu quả.

Muốn giữ tổ chức được tốt, đòi hỏi mọi khâu trong tổ chức phải hoàn thành tốt chức năng nhiệm vụ của mình. Đặc biệt đối với người đứng đầu điều hành.

Nếu là một tổ chức nhỏ việc điều hành có thể không khó. Nếu có vấn đề không ổn, một vị trí nào không hoàn thành nhiệm vụ, người ta có thể loại bỏ đối tượng ấy ra khỏi tổ chức.

Nhưng sau đó số người bị loại ấy sẽ đi về đâu, ngoài cái xã hội họ đang sống.

Vậy là xã hội, với ý nghĩa là một tổ chức lớn bao trùm lên tất cả, sẽ phải đón nhận tất cả đủ mọi thành phần xã hội, dù là tốt hay xấu.

Đứng đầu một xã hội (quốc gia) gọi là ‘chính quyền’.

Xã hội là một tổ chức lớn cuối cùng.

Nếu như trong xã hội, có số người được cho là “không thích hợp” với chính quyền. Số người này theo nguyên tắc phải bị loại ra khỏi xã hội, tức là phải cho vào tù, v.v… .

Nhưng thực tế không phải lúc nào chính quyền cũng làm được như thế, vì số khác quan điểm rất đông.

Vậy họ sẽ phải đi về đâu, nếu không sẽ là gánh cho cộng đồng, là nguy cơ chống chính quyền.

Trước thách thức bất ổn có thể nhìn thấy trước, người ta đã đề ra các loại luật pháp nhằm răn đe những bất trắc cho xã hội. Thế nhưng thực tế ai cũng biết, tội phạm vẫn tiếp diễn, bất ổn vẫn phát sinh theo chu kỳ.

Nguyên nhân cơ bản là do con người chưa tìm thấy tiếng nói chung trong sự sống.

Khi quan điểm sống cơ bản còn khác nhau, thì con người dù đối diện trước bao nhiêu luật lệ hình phạt, họ vẫn bất chấp nghe theo tiếng gọi của tiềm thức của những ý đồ riêng từ.

Đây chính là lúc, con người mới thấy hết giá trị của chân lý trong cuộc sống.

Vì nó là động lực, làm cầu nối, giúp mọi người đoàn kết lại với nhau, mà không phải dùng đến một đồng súng ống và những mệnh lệnh áp đặt phi nhân tính.

Có chân lý mọi người sẽ tự giác hướng về một mục đích thống nhất. Sự sống không còn những quan điểm trái chiều bất hợp lý, để lúc nào cũng có thể phát sinh mâu thuẩn và gây ra những bất ổn triền miên.

Và ‘thay đổi cách sống’ hay ‘rèn luyện cách sống mới’ là phương tiện duy nhất để con người tiếp cận chân lý sống hiệu quả và thành công.

      

          - Nguyên tắc 2: xác định tính phải hay trái

 Trong một tổ chức mà khái niệm phải hay trái, đúng hay sai không phân minh, thì ý thức tổ chức kỷ luật sẽ giảm.

Cái gốc của lẽ phải hay lẽ đúng là từ chân lý suy ra. Nơi trụ của chân lý là tại tâm A₁, cái mà mọi người ai cũng có giống nhau.

Vì thế con người hay chính quyền không cần phải bỏ công để suy diễn các lẽ phải hay lẽ đúng nào khác, cho dù nhân danh cái gì đi nữa cũng đều sai và bất hợp lý.

          -  Nguyên tắc 3: nhận thức hạnh phúc

Hạnh phúc là bao gồm hạnh phúc vật chất và hạnh phúc tinh thần.

Nếu chỉ chọn một trong hai làm “hạnh phúc độc tôn” sẽ thành phiến diện, không hiệu quả bằng, hoặc thành sai gây hậu quả.

Ví dụ:

- Đa số con người ngày nay chỉ chọn ‘hạnh phúc vật chất’ làm mục đích sống độc tôn.

- Các nhà tu hành đa số chọn ‘hạnh phúc tinh thần’ lầm mục đích sống độc tôn.

Cách chọn tốt nhất là kết hợp chọn cả hai hạnh phúc trên làm mục đích sống, với ‘hạnh phúc tinh thần’ làm gốc, khi điều kiện mức sống vật chất và trình độ nhận thức con người thời đại đã cao.

-        Nguyên tắc 4: hệ thống hóa nhận thức và hành động.

Trong đạo đức cũ, con người có thể sống đạo đức chỗ này, nhưng sang nơi khác thì không đạo đức. Hoặc khi nói thì đạo đức rất tốt, nhưng khi làm không còn đạo đức.

V.v…

Trong đạo đức mới, sống như trên là không được. Vì nếu suy nghĩ, nhận thức và hành động không nhất quán, thì tâm không thể tích lũy thành hệ thống các hoạt động hợp lý tích cực được, suy ra tâm không chuyển đổi thành công. Và ‘cách sống mới’ thất bại.

Vì thế đạo đức phải đồng bộ từ nói đến làm. Lúc đầu, nói ít làm ít và phải đúng. Khi được rồi ta nói nhiều dần, và làm nhiều dần, nhưng đảm bảo tất cả không sai. Cứ thế tăng dần lên, từng bước một, phát triển kỹ năng sống mới theo từng trình độ từ thấp đến cao, từ số lượng đến chất lượng.

         - Nguyên tắc 5: cần có người may mắn đi đầu

Đành rằng làm người ai cũng có tâm A₁ làm gốc. Tuy nhiên, do thói quen sống theo A₂ ít nhiều còn ảnh hưởng, nên kỹ năng khai thác A₁ chưa cao chưa triệt để, trong khi môi trường xã hội vận hành theo nhận thức A₂ đã đạt đến chiều sâu của phức tạp sai lầm.

Do vậy cần có người tiên phong nghiên cứu lý giải mẫu. Khi các chốt phức tạp quyết định đã hóa giải thành công thì mọi vấn đề còn lại trở nên đơn giản. Chỉ cần một cá nhân có kinh nghiệm sống tích cực hay một tập thể kếp hợp lại là đủ để lý giải vấn đề đúng theo A₁.

                 - Nguyên tắc 6: xây dựng quan điểm sống tối ưu

Là quan điểm sống vì tiêu chí “sống phải đúng” khác với “sống phải có lợi”. Vì trong ‘đúng’ sẽ sinh ‘lợi’ (lợi đúng, khi hợp lý cho cá nhân và mọi người), ngược lại trong ‘lợi’ không sinh ‘đúng’.

“Sống phải đúng” là quan điểm dẫn đường đến A₁.

“Sống phải có lợi” là quan điểm dẫn đường đến A₂.

“Đúng” là mọi vấn đề thực thi, nếu công khai ra mọi người (xã hội) đều được công nhận không sai.

VI- HOÀN THIỆN CÁCH SỐNG

Khi người ta lớn, sẽ nhớ về quá khứ và nghĩ đến tương lai (hiện tại chỉ nhất thời).

Thì tương lai là thì có thể chủ động tính toán tạo ra các “hạt đậu trắng”, giảm các “hạt đậu đen”.

Thì quá khứ xem như đã xong, với các ưu khuyết đã xác định.

Con đường hoàn thiện cách sống, là xây dựng kỷ năng làm chủ các hạt đậu trắng trong tương lai.

Các hạt đậu đen trong quá khứ ít nhiều đã gây cho ta những phiền muộn bất an.

Muốn xây dựng tương lai tốt, có căn cơ, cách tốt nhất là ta lôi những hạt đậu đen của quá khứ ra để tái tạo chúng lại thành trắng nếu có điều kiện.

Vì chúng là nguyên nhân làm giảm chất lượng sống hiện tại, đe dọa tương lai.

 Những hạt đậu đen đầu đời là do tính hướng ngoại tự nhiên tạo ra, những mầm tư duy sai với A₁. Kế, nó được nhơn lên khi tiếp xúc với môi trường xã hội.

Trong quá trình sống, con người phải dùng ý chí để vượt qua tác động của A₂ nhằm bảo đảm kỹ năng hòa nhập hợp lý với xã hội (hình thức).

Tuy nhiên bên trong vẫn còn nguyên những mầm tiêu cực, nó có thể bộc phát lúc nào khi … “cháy nhà mới lòi mặt chuột”.

Việc tẩy trắng quá khứ có thể tóm lược cách thức như sau:

-        về lý luận:

Truy về tiểu sử môi trường hình thành nhân cách lúc nhỏ để suy luận xem, nguyên nhân nào tạo nên các hạt đậu đen (thói quen tiêu cực) trong hiện tại. Sau khi biết được nguyên nhân,  ta dùng lý lẽ khắc chế nguyên nhân sinh ra nó, sao cho hợp lý và hợp logic.

Ví dụ:

 Trẻ con thường bị nhát “ông kẹ” để sợ mà biết vâng lời cha mẹ. Hậu quả lớn lên, có tật sợ bóng tối, sợ vô cớ, nhút nhát, v.v…. Để khắc chế có thể lý giải rằng: “tất cả là sự bịa đặt, nên không có ‘ông kẹ’ nên không sợ nữa”.

Đến đây về lý đã thông suốt.

-        về cảm xúc:

Sau khi lý lẽ đã thông suốt, người ta chuyển qua xây dựng thói quen cảm xúc đúng.

Để tập luyện thành thói quen cảm xúc đúng “không còn sợ nữa”, người ta tiến hành  gợi lên cảm giác cũ, như “sợ sệt”, kế đến tự gợi ý xây dựng cảm giác mới “không sợ sệt”, sau đó tạo điều kiện cho hai cảm xúc trái chiều đối đầu nhau.

Theo nguyên lý tự nhiên, cái tốt luôn thắng cái xấu, nên cuối cùng cái hợp lý sẽ thắng cái bất hợp lý. Cộng với ý chí muốn cảm giác “không sợ sệt” phải thắng cảm giác “sợ sệt”. Cộng hưởng hai yếu tố lại, sau nhiều lần thực hiện, cảm giác tích cực sẽ thế chỗ cảm giác tiêu cực.

Khi cảm giác mới đã bén rễ vào tiềm thức, ta có thể kiểm bằng cách gợi cho cảm giác cũ xuất hiện lại, hoặc qua thực tế. Nếu nó không tái xuất hiện, là ta đã thành công.

Phương pháp trên gọi là phương pháp “cánh diều”, hay phương pháp “Cầu toàn”. Được dùng cho ai muốn rèn luyện sâu. - (Chú thich: phương pháp này sẽ được giải thích rõ hơn trong ứng dụng rèn luyện thực tế.)

Lần lượt như thế chúng ta thay tất cả những hạt đậu đen trong quá khứ thành các hạt đậu trắng.

Ví dụ, từ cách suy nghĩ, hành động, việc làm đến các cảm giác, các ấn tượng, tình cảm yêu ghét, nhận thức, thói quen tư duy, v.v…. đều có thể sửa chữa điều chỉnh lại theo cách trên.

Vì tất cả các hiện tượng trên suy cho cùng đều là thói quen. Mà thói quen không tự nhiên mà có, chúng do con người, thời gian và hoàn cảnh tạo ra. Vì thế con người có thể luyện tập thay thế tẩy xóa chúng bằng các thói quen tốt hơn, bằng con đường truy gốc.

Song quan trọng là, mỗi lần thay mỗi lần chỉnh sửa là mỗi lần khó. Do đó mỗi thói quen mới đều cần phải được đắn đo suy nghĩ kỹ lưỡng, trước khi ra quyết định luyện tập thay thế. Hoặc tham khảo mọi người.

Cách khắc phục khác mà mọi người hay dùng, là lấy ý chí lướt qua các nhược điểm, đè lên quá khứ (quên đi). Hoặc thu mình lại tránh đối diện những vấn đề cho rằng bất lợi với nhược điểm của mình.

Cách này cũng thành công, nhưng trình độ sống bị chặn lại (khó phát triển) do tâm chưa thông trong quá khứ.

PHÂN ĐOẠN II:     THỰC HÀNH

1. Nhận thức:

Mục đích rèn luyện Cách Sống Mới là tạo điều kiện cho cách sống có khả năng hòa nhập với qui luật tự nhiên. Ta gọi là nâng cao Trình Độ Sống.

Muốn nâng cao trình độ sống

-        một là làm thay đổi nhận thức và cảm xúc theo hướng qui luật tự nhiên.

-        Hai là thay đổi kỹ năng sống theo kết quả trên.

        Bản chất của hạnh phúc suy cho cùng là sự thư giãn (bình an) trong tâm trạng.

Thay đổi nhận thức và cảm xúc, là nhằm tiêu trừ mọi mâu thuẩn trong tâm. Khi mâu thuẩn nội tâm không còn, thì cảm giác thư giãn hạnh phúc xuất hiện.

Cộng thêm tiện nghi vật chất (hợp lý, không thừa) nữa, thì sự sống càng nâng chất cảm giác hạnh phúc.

Sự thư giãn có hai loại, một là thư giãn sau thành công và hai là thư giãn sau thất bại.

Sư thư giãn sau thành công là mục đích chọn lựa để rèn luyện. Đây là sự thư giãn trong niềm tin lạc quan tích cực.

Nó đồng nghĩa với tâm A₁ đong đầy các hạt đậu trắng.

Trong cuộc sống để có hạnh phúc, con người phải hoàn thành mục đích mong đợi.

Song số mục đích ấy không thể nhiều vố số trong cuộc sống, và cũng không thường xuyên thay đổi để không nhàm chán. Vì vậy hạnh phúc không kéo dài.

Rèn luyện cách sống mới là một phương thức, giúp con người duy trì niềm vui hạnh phúc lâu dài , vì hạnh phúc từ trong lòng phát ra. \

Có hai phương thức rèn luyện Cách Sống Mới, một là rèn luyện Cầu Toàn, hai là rèn luyện Phổ Thông.

Rèn luyện Cầu Toàn là rèn luyện theo (Ptcb) theo nghĩa tuyệt đối, tức là có giá trị trên phạm vi toàn diện mọi lúc mọi nơi.

Rèn luyện Phổ Thông là rèn luyện theo (Ptcb) theo nghĩa có giới hạn, tức là chỉ có hiệu quả trong phạm vi cá nhân lựa chọn.

‘Rèn luyện cầu toàn’ dành cho chuyên sâu nghề nghiệp. ‘Rèn luyện phổ thông’ dành cho mọi người không chuyên nghiệp.

2. Thực hành.

         A - Phương thức rèn luyện Phổ Thông:

             

        Trong phương thức rèn luyện này có hai trường hợp:

        - trường hợp trình độ sống khởi điểm tốt.

        - trường hợp trình độ sống khởi điểm kém.

Phương thức rèn luyện phổ thông là người học được hướng dẫn học tập rèn luyện cách sống tùy theo nhu cầu người học. Nhu cầu đến đầu sẽ được Người Chỉ Dẫn hướng dẫn lý giải đến đấy.

Mỗi lần được lý giải thông suốt là mỗi lần trình độ sống của người học được tăng lên, cũng đồng nghĩa vời cảm giác hạnh phúc tăng hơn một chút.

         * Đối với trường hợp người học có trình độ sống khởi điểm tốt: 

Đây là trường hợp người học dễ học dễ tiếp thu, vì đã có vốn hiểu biết (kinh nghiệm) tốt về sự sống cá nhân và xã hội.

Sau thời gian rèn luyện người học sẽ đạt trình độ hoàn thiện, trong phạm vi mình lựa chọn.

Ví dụ: họ thành người sống và làm việc có lương tâm trong phạm vi nghề nghiệp và gia đình, và đóng góp một phần ý thức trách nhiệm với các vấn đề chung của xã hội, trong khả năng cho phép.

         * Đối với trường hợp người học có trình độ sống khởi điểm kém: 

Đây là trường hợp người học có kỹ năng sống kém nói chung. Thường họ thích sống theo bản năng hơn là dùng lý trí khôn ngoan hợp lý, trong ứng xử từ quan hệ đến công việc. Nên đây là đối tượng học tập rèn luyện khó khăn, từ khó ít đến khó nhiều.

Song tất cả đều tiến bộ sau thời gian rèn luyện, nó tốt hơn nhiều so với trình độ trước.

Trình độ sống nói chung được cải thiện và nâng cao dần (về vật chất và tinh thần). Quá trình tiến bộ và phát triển như trên, cũng là quá trình họ  tìm thấy sự an vui hạnh phúc trong cuộc sống.

Trong cả hai trường hợp trên, nhìn chung mọi người đều được ôn lại kiến thức sống phổ thông, kế là các kiến thức sống cơ bản đến nâng cao về Cách Sống Mới.

Đồng thời mỗi người đã hình thành thói quen tự nhìn về nội tâm của mình, để hiểu và không ngừng điều chỉnh lại những gì còn chưa ổn. Kế đến hằng ngày, người hoc bỏ một ít thời gian dùng phương pháp Tự Kỷ Am Thị để tự nhập tâm những kỹ năng sống mà mình muốn rèn luyện nâng cao, theo sự gợi ý của Người Chỉ Dẫn.

         B - Phương thức rèn luyện Cầu Toàn :

Rèn luyện Cầu Toàn cũng giống như rèn luyện Phổ Thông, nhưng nó tập trung hơn và toàn diện hơn. Đồng thời khi rèn luyện nó chú ý rèn tâm cho đến khi đạt kết quả cuối cùng mới thôi.

Chúng ta gọi đây là con đường rèn luyện của những người chọn sự sống làm nghề nghiệp – gọi là “nghề sống”.

Cũng có thể chỉ người rèn luyện mang tính khai phá đầu tiên mới dùng phương thức này, còn ngoài ra có thể xen kẻ nhiều phương thức rèn luyện khác để đạt mục đích, sau khi đã biết nguyên lý và mục đích của rèn luyện.

Do mục tiêu chính của phương thức này là rèn tâm, nên sự sống dưới góc độ của tâm dược định nghĩa như sau:

-        Thường con người có cách sống tại tâm (B) và tâm trạng cũng tại tâm (B).

Ví dụ 1: khi bị môi trường xung quanh tác động (cách sống B), cá nhân bị cuống vào sự vui hay buồn không chủ động. (tâm trạng B)

Ví dụ 2: nhìn thấy một món hàng đắt giá (cách sống B), cá nhân có ý nghĩ muốn ăn cấp để thỏa lòng tham. (tâm trạng B)

Ta gọi như trên là cách sống B, tâm trạng B.

Cách sống B có nhược điểm là nặng về ngoại cảnh, nên khả năng tự chủ kém, lý trí nhìn chung phát triển hạn chế. Kết quả con người dễ sinh mâu thuẩn, đối đầu.

-        Yêu cầu của rèn ‘luyện cách sống mới’ là xây dựng cách sống tại tâm (B) sao cho có tâm trạng tại tâm  (A).

Ví dụ 1: trong hoàn cảnh sống còn khó khăn (cách sống B), nhưng nhiều người vẫn lạc quan vì tin ở tương lai. (tâm trạng A)

Ví dụ 2: khi ăn cơm (cách sống B) ta nghĩ đến công lao người trồng lúa, nên quý hạt cơm, ngon cơm, và ý thức trách nhiệm … - ở đây có sự phát triển về ý nghĩa tích cực của hiện tượng sự việc.  (tâm trạng A)  

Ta gọi như trên là cách sống A, tâm trạng A. (mới đạt MỘT PHẦN GIÁ TRỊ)

Cách sống A có ưu điểm hướng cá nhân phát triển khả năng làm chủ bản thân (theo nghĩa tích cực), hạn chế bị ngoại cảnh tác động tiêu cực.

Kết luận, mục đích của rèn luyện ‘cách sống mới’ là chuyển từ ‘cách sống B’  sang ‘cách sống A’.

Cách rèn luyện là làm sao nhơn hiện tượng cách sống A như ví dụ trên lên thành GIÁ TRỊ TOÀN DIỆN trong đời sống.

Tức là đối với tất cả các sự việc các hiện tượng sinh sống xảy ra tại (B), đều được qui đổi thành ‘tâm trạng tại A’. Tức là thỏa công thức của (ptcb 2):

                                              (B) = (A)

Sau đây là một ví dụ về qui trình rèn luyện của một người có tâm trạng tiêu cực sâu, nhưng sau cùng đã gặt hái thành công nhờ kiên trì rèn luyện:

*  Bước 1,

Chúng ta chọn trong ký ức một tâm trạng yêu thích nhất để ghi nhớ làm chuẩn. Ví dụ ta chọn từ ký ức tâm trạng “mua sắm vật dụng mới” hay “tình cảm yêu thương với người thân” hay “thi cử đạt kết quả tốt đẹp”, v.v… làm chuẩn (tâm lý tích cực),

Tất yếu cảm xúc ta chọn làm chuẩn trên, phải mang nội dung ý nghĩa tích cực, có lợi cho xã hội nói chung, thì nó mới hợp với A₁ . Nếu điều kiện này không thỏa, sự rèn luyện sẽ bất thành.

Tiếp theo, ta chọn cho cảm xúc chuẩn đầu một cái tên (hay một nội dung) làm đại diện để mỗi khi cần liên tưởng đến, ký ức sẽ tái hiện lại theo yêu cầu.

Và cảm xúc (tâm trạng) này được thực tập nhiều lần để thành thói quen phản xạ ổn định.

Ví dụ:

- ta gọi ‘cảm xúc đầu’ là “a1”, vì nó bắt đầu từ tâm A₁.

Quá trình tập luyện a1 kết thúc, khi tâm trạng a1 được tái hiện thành thạo như ý.

Xong tâm trạng a1, đồng nghĩa nấc thang a1 đã hoàn thành.

Kế, ta chuyển sang xây dựng tâm trạng “a2” hay nấc thang a2.

 * Bước 2,

Xây dựng nấc thang a2 bằng cách,

- khi tâm trạng a1 đang tái hiện, ta liên tưởng đến một ‘nội dung nhận thức’ khác cần được chỉnh sửa (a2), theo nguyên tắc lý giải của A₁ để suy luận.

‘Cảm xúc a2’ ban đầu là tiêu cực.

Nhưng sau khi đã được lý giải thông suốt, đồng thời dùng ‘cảm xúc a1’ lắp ghép sang (tái hiện song song), nên ‘cảm xúc a2’ dần tích cực theo ‘cảm xúc a1’.

Ta nói ‘a2’ đã thay đổi cả về Lý và Cảm (tích cực).

Như thế cảm xúc a2 đã hoàn thành.

Vậy ta có:

                       tâm trạng a2 (tích cực) =  tâm trạng a1 + tâm trạng a2.

Đây là một phần của ‘cách sống mới’ đã được kiến tạo.  

Ta gọi:

                                   nấc thang a2  =  a12

* Bước 3,

Theo cách tương tự, từ a12 ta suy ra các nấc thang a123, a1234, v.v … đến a123…n.

Nó chấm dứt, khi các khiếm khuyết của cá nhân đã được khắc phục theo chuẩn A₁.

Các nấc thang càng về sau phần nhiều là các phạm trù hay các tổng thể vấn đề.

Sau một thời gian dài và sau nhiều lần lý giải khắc chế và rèn luyện, thì mọi vấn đề cơ bản của cuộc sống xem như đã được lý giải hoàn tất, với tâm trạng mới là a123…n tích cực.

Đây Cách Sống Mới mà Người Rèn Luyện muốn tìm.

Đến nấc thang a123…n thì nhận thức về cuộc sống của Người Rèn Luyện đã được thông suốt toàn diện theo qui định của A₁, và nó được bảo vệ vững chắc bởi tâm trạng đã được lưu trữ trong tiềm thức A₁.

                        

       (Chú thích bổ sung:

Sau nấc thang cuối a123…n là nấc thang a0 (“a không”).

Đây là tâm trạng “trống không”, vì trong tâm không còn những mâu thuẩn nan giải phải xử lý. Mọi sự phải chăng đã có qui luật tự nhiên đảm nhiệm.

Vì thế tâm trang thư giãn vô ưu bình an bắt đầu lấn chiếm tâm hồn.

Khi a0 xuất hiện đồng nghĩa lọ hạt đầu trắng A₁ đã đầy tràn, cũng là lúc lọ hạt đậu đen B  đã trống, hay đã bị hòa nhập vào lọ hạt đậu trắng A₁ thành một tâm (A) thống nhất.

Khi a0 xuất hiện cũng có nghĩa Cách Sống A trở thành hiện thực, và Cách Sống B lùi vào quá khứ.

Ngoài ra tư duy và ý chí lâu nay được dùng trong lý giải rèn luyện nâng bậc thang, nay Người Rèn Luyện sẽ chuyển toàn bộ năng lượng dư thừa này vào tâm (A) nhằm thúc đẫy cảm giác a0 phát triển.

Thành quả a0 dần chiếm hết (A), và đưa nó tiến về một nhân cách, mà ai đó gọi là … ‘chân như’ (?).

Từ khả năng này, Người Rèn Luyện đem khả năng phục vụ trở lại mọi người.

Nhằm đưa sự sống trở về với quỹ đạo của qui luật tự nhiên.

Chú ý rằng, quá trình lý giải khắc chế các nấc thang như trên, cần được lý giải theo một hệ luận quan điểm thống nhất xuyên suốt - vì bản chất của chân lý là duy nhất. Nếu không sẽ bị lạc mất tiêu.

Song song với quá trình rèn luyện như trên, cuộc sống đời thường vẫn xảy ra, vì vậy Người Rèn Luyện phải duy trì một lúc hai khái niệm sống, ‘nội tâm rèn luyện’ và ‘hình thức xã hội’.

‘Hình thức xã hội’ chưa chuẩn nên cần phải chú ý hạn chế sai lầm, nhằm tạo thuận lợi cho tâm không phải tốn thêm sức đối phó.)

                                          

3. Diễn giải.

* Cuộc sống là đoạn đường ai cũng phải đi. Nó dài hay ngắn tùy mệnh số. Con đường không có chiều ngược lại. Một lần ngã là một đoạn đường đã hỏng, và không thể quay lại để sửa chữa. Nó chỉ có thể khắc phục bằng phần đường tương lai còn lại, hoặc để lại kinh nghiệm cho các hậu thế mai sau tránh sai phạm.

Nếu kém hiểu biết, số đoạn sai phạm nhiều lên, vô tình rút ngắn đoạn đường tốt đẹp muốn có của đời người. Đến một lúc số đoạn xấu vượt quá giới hạn cho phép … thế là ăn năn hối tiếc nhưng đã quá trễ.

Tất cả chỉ vì sự chủ quan thiếu hiểu biết từ cá nhân đến xã hội.

Nó có phần do sự ỷ lại, vì chủ quan tin rằng với ý chí và năng lực sẽ thắng tất cả. Nhưng không biết rằng, ý chí và năng lực nếu trái qui luật tự nhiên sẽ thành tự phá hoại.

Cuộc sống ví như tấm bản đồ đã định sẵn. Nếu cố gắng không chủ quan tham khảo mọi gốc cạnh nhận thức xã hội, sẽ tìm ra đường để đi, còn chủ quan một ý chí nhất định sẽ lạc lối.

Sự sống luôn không sẵn bản đồ hướng dẫn. Người đi phải tự mò mẫm và những vấp ngã cần thiết.

Ai đúng ai sai, khó biết hết, chỉ biết nên chọn đường đúng mà đi.

‘Rèn luyện cách sống’ là một phương tiện để chọn hướng đi.

Nó ở đâu, mỗi cá nhân phải đi tìm theo cảm nhận riêng tư.

Nếu ai tin thì ‘qui luật tự nhiên’ và ‘tâm A₁’. Còn kết luận ra sao là do hoàn cảnh cá nhân mỗi người, không ai có thể thay thế.

Đã qua bao nhiêu thời gian, mà con đường trên bản đồ vẫn chưa xác định.

Họa may từ nay phải thế chăng là một lời giải.

Như lá phải rụng về cội. Đời người ai cũng tìm về bến hẹn bến đỗ.

Con người dù bắt đầu từ cách sống nào, thành quả ra sao, nhưng đích lớn nhất cũng chỉ có thể là cái bến hẹn như thế thôi. Không hơn không kém.

‘Rèn luyện nhân cách’ là ẩn số cuối cùng phía sau những khái niệm ‘tự do hạnh phúc hòa bình thịnh vượng v.v....’

Lịch sử ngàn năm đã chứng minh, đến nay cũng chứng ấy kết luận.

Hạnh phúc vật chất, ‘tiền’, nếu cuộc sống chỉ có bấy nhiều làm kim chỉ nam, thì nhân cách sẽ mất điểm tựa.

Hạnh phúc tinh thần, ‘nhận thức khoa học’, có nó rõ là có tất cả, kể cả những gì ngày nay còn thiếu, còn kêu ca, …

Chúng ta có phương trình định nghĩa hạnh phúc (hp 1) như sau:

        

         Mong muốn  +  Được thỏa  =  Cảm xúc hạnh phúc                (hp 1)

Trong phương trình trên yếu tố “mong muốn” là bất kỳ, nó có thể đúng hoặc sai. Nếu nó là “mong muốn sai”, thì “cảm xúc hạnh phúc” sẽ không bền và không trọn vẹn.

Cách chọn có lợi nhất là “mong muốn đúng” tức là không trái với ‘Qui Luật Tự Nhiên (A₁)’.

Đây là chân lý duy nhất trong tầm nhận thức của con người. Và nó cũng đã từng chứng minh tính hiệu quả của nó, trên vô vàn vấn đề.

Nay nếu không chọn và tin nó, để tin vào những huyền bí …, thì sức người lấy đâu khả năng chứng minh đáng tin cậy.

‘Qui luật tự nhiên’, đơn giản là sống biết ‘hướng ngoại’ và ‘hướng nội’, để làm chủ tất cả.

Nhưng khoa học mới giỏi ‘hướng ngoại’. Hay thì cũng hay, nhưng đi lâu tắt đường.

Vì bí đường nên quay tìm về ‘hướng nội’.

Khi ấy mới ngộ ra rằng, trong ‘hướng nội’ đã bao gồm cả ‘hướng ngoại’. Vì mọi ‘hướng ngoại’ cũng từ nội mà ra, chứ ở đâu có nó. Vì thế nắm vững ‘nội’ là có ‘tự do hạnh phúc’.

Vậy phương trình (hp 1) được viết lại như sau:

Mong muốn đúng (hướng nội) + Được thỏa  = Cảm xúc hạnh phúc toàn diện

                                                                                                        (hp 2)

Mong muốn đúng (hướng nội), còn được gọi là “lẽ phải tinh thần tuyệt đối”. Thay vào (hp 2) ta có:

Lẽ phải tinh thần tuyệt đối  +  Được thỏa  =  Cảm xúc hạnh phúc toàn diện

                                                                                                         (hp 3)               

                

                        

Vậy là tất cả tùy vào “nội” hay “ngoại”, trong mục đích nhắm đến.

Nếu chưa thông trong chọn lựa, vì vậy xã hội cần có các “Trung Tâm Chỉ Dẫn” để tư vấn lý giải kịp thời mọi thắc mắc.

Ai thấy không đúng được tự do tranh luận toàn xã hội, để có lời giải đáp cuối cùng. Và nó nhất định cũng sẽ chọn “nội”.

        

**  Một hướng diễn giải khác, rèn luyện Cách Sống còn là rèn luyện cách nhìn về cuộc sống.

Theo nguyên lý, trong sự sống con người chỉ được quyền chọn một trong các ‘mục đích’, làm mục đích sống chính của đời người.

Nếu nói mọi "mục đích” đều có “ý nghĩa” riêng của nó.

Giời ta chọn “Ý NGHĨA” làm mục đích sống chính đời người.

Vì “ý nghĩa” tạo ra mục đích, còn “mục đích” chỉ một và hết.

Như người ta nói “niềm vui là quá trình tiến đến, chứ không là đích đến”.

Kết luận, nếu chọn “mục đích” làm lẽ sống, niềm vui hạnh phúc sẽ hạn hẹp. Ngược lại nếu ta chọn “ý nghĩa” làm lẽ sống, niềm vui hạnh phúc sẽ to lớn không có điểm dừng.

Ngày nay khi các “mục đích” vật chất đã được thỏa, thì “ý nghĩa” sự sống nổi lên như một mục đích sống mới.

Nó sẽ giúp con người tìm thấy giá trị hạnh phúc lớn, đang ẩn sâu trong tâm hồn (tinh thần).

Chọn “Ý NGHĨA” làm mục đích sống, là chọn ĐÚNG hay SAI trong hành động làm lẽ sống chính.

Nhiều hành động tạo thành ‘cách sống’ đúng hay sai.

‘Đúng’ đồng nghĩa với ‘hạnh phúc’, ‘sai’ đồng nghĩa với đau khổ.

Muốn “ý nghĩa” đúng chỉ có cách không trái với qui luật tự nhiên.

Sự sống cần có lý lẽ, như sông cần có nước.

Có lý lẽ mới thấy đường dẫn đến qui luật tự nhiên.

Lý lẽ có rất nhiều loại để chọn, nhưng chỉ có một có thể dẫn đến qui luật tự nhiên. Nó là lý lẽ của A₁. Ta gọi là ‘lý lẽ đúng’.

Bản chất của ‘lý lẽ đúng’ là đoàn kết mọi người, không cần đến quyền lực chủ quan áp đặt.

Vậy sự sống nên chọn lý lẽ nào   …  ./.

HẾT

        

                                        TP.HCM, ngày 21 tháng 4 năm 2012

                                                HOÀNG VĨNH SƯU (LCH)